Του Σταύρου Παναγιωτίδη
Την ημέρα των εκλογών του 2004 βρέθηκα, ως εκλογικός αντιπρόσωπος, να συζητώ με έναν εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ. Μια φράση του συμπύκνωσε το περιεχόμενο της ιδεολογικής ηγεμονίας που είχε εδραιωθεί στην ελληνική κοινωνία. «Δεν έχει σημασία για τον πολιτικό η ιδεολογία του. Σημασία έχει να μπορεί να λύνει προβλήματα!». Ήταν τα χρόνια του «εκσυγχρονισμού». Η άνοδος του Κώστα Σημίτη στην εξουσία το 1996 σηματοδότησε την προσχώρηση της σοσιαλδημοκρατίας στον ιδεολογικό χώρο της Δεξιάς, τον νεοφιλελευθερισμό. Για να εξυπηρετηθεί αυτό το σβήσιμο των ιδεολογικών διαχωριστικών γραμμών, οι ταξικές και κοινωνικές αναφορές της πολιτικής εξαφανίστηκαν και αυτό που έμενε ήταν ένας νέος λαϊκισμός, όχι του παραδοσιακού χαρισματικού πολιτικού των μπαλκονιών, αλλά του καλού τεχνοκράτη πολιτικού, του ειδικού που κατέχει τις αντικειμενικές γνώσεις και είναι σε θέση να λύνει τα προβλήματα, πέρα από ιδεολογίες και άλλα τέτοια “παρωχημένα”.
Έτσι, η ελληνική κοινωνία έθεσε τους νέους μεγάλους στόχους. Την ΟΝΕ και τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Και για κανέναν από τους δύο δεν ρωτήθηκε και έμαθε να μην την πειράζει αυτό. Βρέθηκε ξαφνικά να έχει συμφωνήσει μαζί τους, ως αυτονόητα, μέσα από την προπαγάνδα των ΜΜΕ και να τους υπηρετεί, χωρίς να σκέφτεται πως το δημοκρατικό της δικαίωμα και καθήκον ήταν να ενημερωθεί για αυτούς, πριν τους υποστηρίξει. Μαζί με αυτά, ως απαραίτητο στοιχείο για το «εκσυγχρονιστικό» αναπτυξιακό όραμα, ήρθε η γιγάντωση μιας κουλτούρας καταναλωτισμού αλλά και εύκολου πλουτισμού που κυριάρχησε με την άνοδο του χρηματιστηρίου. Αυτά έφτιαξαν ένα πνεύμα έντονου ατομισμού, για πρώτη φορά σε τέτοιο βαθμό στην ελληνική κοινωνία. Κοντά σε αυτά ήρθε και ο πολλαπλασιασμός των life style περιοδικών που πρόβαλαν ένα συγκεκριμένο πρότυπο του πετυχημένου (οικονομικά και καταναλωτικά) άντρα, το οποίο επιβαλλόταν καθολικά. Δεν είναι τυχαίο πως ο Πέτρος Κωστόπουλος, κύριος εκδότης περιοδικών αυτού του είδους, ήταν από τους βασικούς υποστηριχτές του Σημίτη και του δόγματός του. Και το 2000, όταν η χώρα μας έδωσε γη και αέρα για να βομβαρδίζεται η Σερβία από το ΝΑΤΟ, ο σημιτικός εκσυγχρονισμός έβγαλε από το καπέλο το νέο σύνθημα «Πρώτα η Ελλάδα!», προσπαθώντας έτσι να αδρανοποιήσει ένα από τα βασικά ιδεολογικά χαρακτηριστικά των Ελλήνων, τον φιλειρηνισμό τους, και να τους εξοικειώσει με τον σκληρό και στυγνό ωφελιμισμό. Όλα τα παραπάνω δεν χρειάζονταν κάποιο περίσσευμα ιδεολογίας για να εξυπηρετηθούν, καμία έγνοια για τη δημοκρατία, απεναντίας τους ήταν εχθρικά. Και η ελληνική κοινωνία έμαθε να τα βλέπει ως γραφικά και παρωχημένα και να μην έχει καμία ευαισθησία για αυτά. Γιατί χαλούσαν το πάρτυ του ατομικού καταναλωτικού ονείρου.
Η τεχνοκρατική αντίληψη της πολιτικής και τα συστατικά της έφτιαξαν λοιπόν ένα πολύ εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη της Χρυσής Αυγής, με την υποβάθμιση των ζητημάτων δημοκρατίας και ιδεολογίας. Και μόλις έπεσε το λίπασμα της κρίσης, το φασιστικό δέντρο άρχισε να βλασταίνει. Για αυτό και η αμιγώς ιδεολογική αντιπαράθεση μαζί της έχει από καιρό δείξει τα όριά της. Δεν υπάρχει πλέον άνθρωπος στην Ελλάδα που να μην έχει ακούσει πως η Χ.Α. υποστηρίζει τη Χούντα και σκοτώνει μετανάστες. Φαίνεται λοιπόν πως αυτό το μεγάλο ποσοστό των πολιτών που της δίνει στήριξη απλώς δεν ενδιαφέρεται για αυτά! Δεν νιώθει ως σημαντική αξία τη δημοκρατία και τα δικαιώματα, ούτε ενοχλείται από τα νταηλίκια των Χρυσαυγιτών. Αντιθέτως, τα επιζητά! Την ίδια στιγμή, βασικά στοιχεία της πολιτικής της Χ.Α. που εμείς θεωρούμε ως αποκαλυπτικά του αντιλαϊκού της χαρακτήρα, όπως η υπεράσπιση της ιδιωτικοποίησης της Αγροτικής Τράπεζας, οι δηλώσεις για την ανάγκη να παρέχονται κάθε τύπου ελαφρύνσεις στους μεγαλοεπιχειρηματίες, ακόμη και το να αναλάβουν τη διοίκηση του κράτους, δεν ηχούν άσχημα στους υποστηρικτές τους, ακριβώς διότι είναι πράγματα με τα οποία έχουν ξανάρθει σε επαφή, είναι στοιχεία μιας κουλτούρας η οποία με κύριο όχημα τον σημιτικό εκσυγχρονισμό εδραιώθηκε στην ελληνική κοινωνία και την οδήγησε στην αποπολιτικοποίηση και την αδρανοποίηση των δημοκρατικών της αντανακλαστικών. Ίσα – ίσα που τελικά κάνει τη Χ.Α. να φαίνεται ακόμη και ως ένα κόμμα συμβατό με το πολιτικό σύστημα και τις κυρίαρχες λογικές του. Τέλος, παραδοσιακά πολιτισμικά στοιχεία της ελληνικής κοινωνίας όπως ο σεξισμός βοήθησαν επίσης την άνοδο της Χρυσής Αυγής η οποία τα προωθεί και βασίζεται σε αυτά, αφού όμως πριν είχαν “εκσυγχρονιστεί”, με μια πιο γυαλιστερή εκδοχή τους μέσα από τα ΜΜΕ και την προβολή συγκεκριμένων προτύπων επιτυχίας, ομορφιάς και ρόλων των δύο φύλων. Δεν είναι τυχαίο πως ο βασικός διάδοχος του Πέτρου Κωστόπουλου, Θέμος Αναστασιάδης, μέσα από τις εκπομπές του και την μνημονιακή εφημερίδα του που προωθούν τον ιλουστρασιόν σεξισμό των ημίγυμνων και επιτηδευμένα “χαζών” μοντέλων και τραγουδιστριών, είναι το βασικό στήριγμα της Χ.Α. στο χώρο των ΜΜΕ. Και ασφαλώς, κομμάτι του συστήματος ΠΑΣΟΚ, όλα αυτά τα χρόνια!
Ας έχουμε λοιπόν κατά νου αυτές τις “υπηρεσίες” που προσέφερε στη χώρα η πολιτική της ελίτ. Και ας τα θυμίζουμε στους εκπροσώπους της. Και κυρίως, ας καταδεικνύουμε κάθε φορά το πως δεν μπορούμε να τους έχουμε και τόσο μεγάλη εμπιστοσύνη όταν μας λένε πως θέλουν ειλικρινώς να φτιάξουμε παρέα ένα αντιφασιστικό μέτωπο. Καλές οι αναλογίες, αλλά τελικά δεν ζούμε στη δεκαετία του ΄40.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου