Αρις Καζάκος: Κυβερνούν με τον φόβο και τη βία...

Συνέντευξη στον Ανδρέα Πετρόπουλο

"Ακόμα και στο κράτος εκτάκτου ανάγκης υπάρχουν κανόνες που πρέπει να τηρούνται", σημειώνει σε συνέντευξή του στην Αυγή της Κυριακής ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, Άρις Καζάκος, σχολιάζοντας την τέταρτη κατά σειρά και μάλιστα προληπτικού χαρακτήρα επιστράτευση των καθηγητών μέσης εκπαίδευσης, τονίζοντας, ότι "η χώρα κυβερνάται τα τελευταία τρία χρόνια μέσα σε ένα σπιράλ φόβου και βίας".

* Είχαμε την περασμένη εβδομάδα την τέταρτη κατά σειρά επιστράτευση εργαζομένων από την κυβέρνηση σε διάστημα ενός χρόνου. Οι εκπαιδευτικοί επιστρατεύθηκαν πριν καν ανακοινώσουν την απεργία τους, δηλαδή προληπτικά. Πόσο συνταγματική είναι μια τέτοια απόφαση και τι αποτυπώματα αφήνει στην κοινωνική ζωή της χώρας;

Είναι πράγματι εντυπωσιακό το γεγονός ότι μέσα σε έντεκα μήνες έχουμε τέσσερις επιστρατεύσεις εργαζομένων. Αν όμως δει κανείς αυτό το μέτρο στο ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για μια ακολουθία σε ένα σπιράλ φόβου και βίας με τα οποία κυβερνάται η χώρα τα τρία τελευταία χρόνια. Στην κλασική πολιτική συνταγή, η βία με τη μορφή του κατά κανόνα λελογισμένου καταναγκασμού και δέους που προκαλεί η εξουσία, μας δίνουν τα κύρια εργαλεία επιβολής. Τώρα πια που κανόνας στη ζωή μας έχει γίνει ο φόβος και η βία, η τελευταία πολιτική επιστράτευση των καθηγητών της μέσης εκπαίδευσης προσθέτει και ένα καινούργιο στοιχείο. Οι καθηγητές επιστρατεύονται προληπτικά πρΙν καν ληφθεί απόφαση για απεργία και με την επίκληση μιας ανάγκης που σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί νόμιμο λόγο κατά το Σύνταγμα (άρθρο 22 παρ 4) επιβολής αυτού του εξαιρετικού και βίαιου μέτρου.

* Είχαμε δηλαδή άλλη μια ενέργεια που προσιδιάζει σε κράτος "εκτάκτου ανάγκης";

Ακόμα και στο κράτος έκτακτης ανάγκης υπάρχουν κανόνες που πρέπει να τηρούνται. Το γεγονός τώρα ότι όλα αυτά τα καταστροφικά και βίαια μέτρα επιβάλλονται με απαίτηση των δανειστών της χώρας δεν επιτρέπει στην κυβέρνηση να επιλέξει ηπιότερο τρόπο επιβολής.

* Άρα, έχουν δίκιο όσοι θέτουν θέμα στοιχειώδους λειτουργίας της Δημοκρατίας;

Θέλω να σας θυμίσω ότι το πρότυπο της αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας δεν αντανακλά οπωσδήποτε και μια πρότυπη δημοκρατία. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι η επιβολή αυτού του σχεδίου καταστροφής περνά μέσα από τον εξανδραποδισμό των πολιτικών στελεχών, αλλά και το γεγονός ότι απουσιάζουν από αυτή την υπαρκτή δημοκρατία που έχει κάμποσα ολιγαρχικά στοιχεία, τα βασικά συστατικά ενός δημοκρατικού πολιτεύματος. Μιλώντας για δημοκρατία θα πρέπει να θυμηθούμε τον κλασικό ορισμό του Θουκυδίδη στον επιτάφιο του Περικλή περί του ότι η Δημοκρατία είναι το πολίτευμα που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολλών. Από μια άλλη σκοπιά τώρα, ο Αριστοτέλης διαπίστωνε ότι Δημοκρατία είναι η κυβέρνηση των φτωχών. Όποιο βαθμό πολιτικής τύφλωσης κι αν έχει κανείς, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ότι ούτε η κυβέρνηση είναι κυβέρνηση των φτωχών, ούτε το πολίτευμα όπως λειτουργεί εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολλών.

* Με τις διαδοχικές παρεμβάσεις των μνημονιακών κυβερνήσεων στο καθεστώς των Συλλογικών Συμβάσεων, τα δικαιώματα των εργαζομένων συνθλίβονται, οι μισθοί μειώνονται με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, τα Συνδικάτα απαξιώνονται πλήρως. Πιστεύετε ότι μετά από ένα αιώνα το εργατικό δίκαιο αντικαθίσταται πλήρως από το εργοδοτικό δίκαιο;

Το εργατικό δίκαιο και ιδίως τα συνδικαλιστικά δικαιώματα αποτελούν έκφραση και καρπό μιας ανάγκης που δεν μπορεί να αγνοηθεί ή να περιφρονηθεί. Από την στιγμή που η εργασία δεν μπορεί να ρυθμίζεται με τους κανόνες που διέπουν τη μίσθωση αλόγου είναι φανερό, ότι ό,τι γκρεμίζεται σήμερα, οι κοινωνίες θα το ξαναχτίσουν. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον συνδικαλισμό και τις Συλλογικές Συμβάσεις, είναι ακριβώς εκείνοι οι θεσμοί που επιτρέπουν στους ανθρώπους να μην είναι σκλάβοι της ανάγκης βιοπορισμού και να μην υποτάσσονται στη βία του ισχυροτέρου.

* Μπορεί η οικονομία μιας χώρας να ανακάμψει, χωρίς κατοχυρωμένους κατώτατους μισθούς, συμβάσεις και συλλογικά δικαιώματα;

Το πρώτο που χρειάζεται μια χώρα είναι να μπορούν οι πολίτες της να ζουν αξιοπρεπώς με τους μισθούς και τις συντάξεις που παίρνουν. Αυτονόητη προϋπόθεση είναι ότι θα μπορεί κανείς να βρει δουλειά που θα του εξασφαλίζει τους υλικούς όρους ύπαρξης. Για να απαντήσω και με ένα πιο τεχνικό τρόπο, τα δικαιώματα του ανθρώπου και ιδίως τα δικαιώματα που συνδέονται με την εργασία συνυφαίνονται στενά με τους υλικούς όρους ύπαρξης. Στη χώρας μας, τα τελευταία τρία χρόνια δεν πυροβολούν ανθρώπους αλλά δικαιώματα. Το δικαίωμα στον μισθό, το δικαίωμα στη σύνταξη κοκ. Μαζί με τα δικαιώματα ωστόσο "πέφτουν" και οι άνθρωποι. Η οικονομία μιας χώρας από την άλλη πλευρά ζει όπως ξέρετε από τη ζήτηση και την κατανάλωση του μέγιστου μέρους του πληθυσμού της χώρας. Η ύφεση, η ανεργία και το κατρακύλισμα των δημόσιων εσόδων που αναπληρώνεται με την άγρια άμεση, έμμεση, ή έκτακτη φορολόγηση, αποτελούν αψευδείς μάρτυρες περί αυτού.

* Τι δυνατότητες αντιστροφής αυτής της πραγματικότητας κάτω από αυτές τις συνθήκες έχουν τα συνδικάτα και οι εργαζόμενοι.

Κατά τη γνώμη μου το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να σπάσουμε το φράγμα του φόβου που παραλύει τους ανθρώπους. Ωστόσο δεν είναι μόνο ο φόβος, η αιτία για την έλλειψη οργανωμένης και αποτελεσματικής αντίστασης. Υπάρχει ένα μεγάλο έλλειμμα πίστης ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Και για να αντιμετωπίσουμε αυτό το έλλειμμα χρειαζόμαστε επειγόντως μερικές νίκες, στο συμβολικό και στο πραγματικό επίπεδο που θα ξαναδώσουν στους ανθρώπους πίστη.
Είναι προφανές ότι για όλα αυτά πρέπει να ξαναβρούμε το "μαζί" που χάσαμε, να επιστρέψουμε στη συλλογικότητα χωρίς την οποία οι άνθρωποι μόνοι τους είναι κόκκος άμμου. Χρειάζεται επίσης ένα τεκμηριωμένο και πειστικό πολιτικό σχέδιο. Για την ώρα υπάρχουν μόνο αποσπασματικές ιδέες και προτάσεις. Υπάρχει επιπλέον η συνείδηση ότι πρέπει να πούμε ένα κατηγορηματικό όχι στο σχέδιο καταστροφής της χώρας ένα όχι που εμπεριέχει το "ναι" στις αξίες που ποδοπατά η εφαρμοζόμενη πολιτική. Ήδη αυτό το όχι αποτελεί την πρώτη και αναγκαία βάση συνεννόησης των πολιτικών δυνάμεων που θέλουν να ανατρέψουν την εφαρμοζόμενη πολιτική. Ένας παραδειγματικός τρόπος που θα βοηθούσε να ξαναβρούμε το "μαζί" που χάσαμε είναι η αντιμετώπιση των ανέργων σε αυτή τη χώρα. Θα έπρεπε ήδη τα συνδικάτα να έχουν φροντίσει να εντάξουν οργανωτικά τους ανέργους. Οι νομικές - καταστατικές δυνατότητες για την ένταξη των ανέργων στα συνδικάτα είναι δεδομένες. Με την ένταξη των ανέργων θα μπορούσαν να συμβαδίσουν πρωτοβουλίες για την ίδρυση π.χ. αλληλοβοηθητικών ταμείων (στήριξης των ανέργων), η διεκδίκηση πλήρους υγειονομικής κάλυψής τους, ιδιαίτερα των μακροχρόνια ανέργων.

* Πόσο αισιόδοξος είσαστε ότι μπορούμε να βρούμε τα εργαλεία για την ανατροπή του σχεδίου καταστροφής της χώρας.

Παραφράζοντας τον Αρθούρο Ρεμπό πιστεύω ότι οι αυτουργοί και οι συνεργοί αυτού του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας θα πληρώσουν ακριβά την νίκη τους. Θα συντριβούν τελικά από κάποια συμμαχία των λαών όχι μόνο του Νότου αλλά και του Βορρά. Είμαι βέβαιος ότι οι κοινωνίες θα βρουν τις αναγκαίες λύσεις. Αν θυμηθούμε τον Ηράκλειτο, "όλα γίνονται από την αντίθεση και την ανάγκη". Στην κατάσταση των ανθρώπων της χώρας σήμερα η αντίθεση και η ανάγκη είναι παρούσες.

www.avgi.gr