Οι συνεχιζόμενες εξεγέρσεις και αναταραχές στα κέντρα κράτησης μεταναστών επανέφεραν στο προσκήνιο το ζήτημα της μακρόχρονης κράτησης μεταναστών υπό απέλαση.
Πέντε χιλιάδες άνθρωποι που συνελήφθησαν στο πλαίσιο της επιχείρησης αποκαλούμενης κατ' ευφημισμό "Ξένιος Δίας" από τον Αύγουστο του 2012 κρατούνται ήδη για πλέον των 9 μηνών στους νέους χώρους κράτησης, εγκαταλειμμένα στρατόπεδα και αστυνομικές σχολές που δημιουργήθηκαν για τον σκοπό αυτόν (Αμυγδαλέζα, Κόρινθος κ.ά.), αλλά και σε κρατητήρια - μπουντρούμια αστυνομικών τμημάτων ανά τη χώρα (Δραπετσώνα, Ελληνικό, Ασπρόπυργος κ.α.), αναμένοντας την απέλασή τους, η οποία όμως είναι άκρως αμφίβολο αν θα
εκτελεστεί, κυρίως λόγω έλλειψης και μη συνεργασίας των διπλωματικών αρχών των χωρών καταγωγής τους. Οι συνθήκες κράτησής τους έχουν γίνει αντικείμενο έντονης μομφής από όλα τα διεθνή όργανα, ενώ είναι παρήγορο ότι και Έλληνες δικαστές πρόσφατα έκριναν απαράδεκτο να κρατούνται άνθρωποι χωρίς να χωρούν καν να κοιμηθούν όλοι μαζί στο πάτωμα.
Έως το 2009 η κράτηση αυτή είχε ανώτατο όριο τους τρεις μήνες. Το καλοκαίρι του 2009, επί υπουργίας Δένδια στο υπουργείο Δικαιοσύνης, το όριο αυτό αυξήθηκε καταρχήν σε έξι μήνες, με δυνατότητα παράτασης για ακόμη 12 μήνες.
Και είναι μεν αληθές ότι η άνω παράταση της διάρκειας των υπό απέλαση τελούντων επιτρέπεται από την οδηγία 2008/115 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πλην όμως η οδηγία αυτή προβλέπει την ανά τακτά χρονικά διαστήματα (τρίμηνα, με βάση τον Ν. 3907/2011 που την ενσωμάτωσε) επανεξέταση των λόγων κράτησης σύμφωνα και με την πάγια νομολογία των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων, καθώς αυτή θεωρείται δικαιολογημένη μόνο εφόσον είναι σε εξέλιξη διαδικασία απέλασης, η οποία είναι πραγματοποιήσιμη και εφικτή σε έναν ορατό χρονικό ορίζοντα.
Τα ελληνικά δικαστήρια όμως αρνούνται σχεδόν κάθε έλεγχο προς τούτο, παρά και την πρόσφατη κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας, περί αντίθεσης της προσωποκράτησης οφειλετών του Δημοσίου στην υποχρέωση σεβασμού της αξίας του ανθρώπου, δημιουργώντας έτσι αμφιβολία περί του αν οι επίσημοι κρατικοί φορείς θέτουν την ανθρώπινη αξία των μεταναστών στο ίδιο επίπεδο.
Ήδη από τον περασμένο Αύγουστο επί υπουργίας Δένδια στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης και υπό την προτροπή της Χρυσής Αυγής, που οραματίζεται τελικές λύσεις στο θέμα των μεταναστών, επιχειρείται ένα πείραμα στα κέντρα κράτησης.
Η κράτηση από μέσο προς εκτέλεση μιας απόφασης απέλασης χρησιμοποιείται πλέον εργαλειακά ως βασανιστήριο, ως μέσο εξαναγκασμού τού υπό απέλαση τελούντος με σκοπό να συνδράμει ο ίδιος στην απέλασή του και ως μέσο εκφοβισμού των λοιπών να εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Για τον σκοπό αυτόν δημιουργούνται νέα κέντρα κράτησης, για να στεγάσουν όσους μαζεύονται στις ανά την Ελλάδα επιχειρήσεις σκούπα, και μάλιστα η ίδρυση τέτοιων κέντρων εμφανίζεται και ως αναπτυξιακή επένδυση στις τοπικές κοινωνίες που στενάζουν από την κρίση.
Στο πρόσωπο των μεταναστών έχουμε βρει τους αποδιοπομπαίους τράγους, στους οποίους φορτώνουμε όλα τα δεινά της κακής μας μοίρας, ξεχνώντας ποιος συντέλεσε με την εργασία του στην οικονομική ανάπτυξη (εν μέρει και φούσκα) των δεκαετιών του 1990 και του 2000. Έχουμε ξεχάσει όμως ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι το πιο δυναμικό κομμάτι των κοινωνιών τους, που αναζητεί την κοινωνική ανέλιξη, και εμείς το κλείνουμε φυλακή για να αναγκασθεί να επιστρέψει πίσω.
Είναι γεγονός ότι η συνεχιζόμενη είσοδος μεταναστών στη χώρα δημιουργεί μικρές ανθρωπιστικές κρίσεις και προκλήσεις αντιμετώπισής των. Πρέπει να αναρωτηθούμε όμως αν η ανάπτυξη μέσω ίδρυσης νέων κέντρων κράτησης και φυλακών που προαναγγέλλονται είναι αυτό που επιδιώκουμε για την αντιμετώπισή τους ή αν αντίθετα θα έπρεπε να στραφούμε σε δομές ενσωμάτωσης και φιλοξενίας.
Το “άγος” της μετανάστευσης που δέχονται οι νότιες χώρες της Ευρώπης και κυρίως η Ελλάδα είναι μέρος του συνολικού προβλήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη δημιουργία άνισης ανάπτυξης και καταμερισμού ρόλων μεταξύ των κρατών μελών. Εμείς θα πρέπει να σκεφθούμε αν μας αντιστοιχεί ο ρόλος του φύλακα.
* Ο Βασίλης Παπαδόπουλος είναι δικηγόρος, μέλος της Ομάδας δικηγόρων για τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών
http://www.avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου