Ένας καπιταλισμός γεμάτος Παπακωνσταντίνου

του Θάνου Ανδρίτσου

Το 1992, μετά την πολλαπλή κατάρρευση οραμάτων και καθεστώτων, ο Θάνος Μικρούτσικος με στίχους του Κώστα Τριπολίτη, κυκλοφόρησε το «Ανεμολόγιο». Στις γεμάτες νόημα λέξεις, που παρουσίαζαν την απογοήτευση ολόκληρων γενεών αγώνα αλλά κυρίως τις διακηρύξεις για την οριστική νίκη του καπιταλισμού, περιλαμβάνεται και η αποστροφή «Ο σάπιος κόσμος εκεί που σάπιζε ξανατονώθηκε. Την εποχή που γράφτηκε σηματοδοτούσε πολλά περισσότερα. Έχει όμως λίγο πλάκα που τις τελευταίες μέρες κάτι τέτοιο προσπαθεί να πετύχει το πολιτικό σύστημα της χώρας, με αφορμή τη λίστα Λαγκάρντ και την αποκαθήλωση του πρώην υπουργού Οικονομικών.

Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, σε μια από τις συνηθισμένες θεατρινίστικες δηλώσεις του, ανήγγειλε το τέλος της ατιμωρησίας. Ο αυτάρεσκος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ υποδύεται τον ισχυρό, καθώς με την παραπομπή του Παπακωνσταντίνου οδηγείται σε κάθαρση το κόμμα του. Αλλά και ο Φώτης Κουβέλης, το αριστερό ανδρείκελο, προσπαθεί να πείσει για τη χρησιμότητά του στην εξυγίανση της πολιτικής ζωής. Ο στόχος τους σαφής: Καίγοντας ένα χαρτί, να παραμείνει ανέγγιχτη η πολιτική των μνημονίων. Κόβοντας το σάπιο φρούτο, να φανεί ότι το υπόλοιπο δέντρο της εξουσίας, παραμένει υγιές.

Όμως, όλοι καταλαβαίνουν ότι οι εποχές που με την καταδίκη ενός πολιτικού θα έβρισκε σανίδα σωτηρίας το σύστημα έχουν προ πολλού περάσει. Οι οικονομικές πτέρυγες των φυλακών περισσότερο λειτουργούν σαν καταφύγιο των οικονομικών δολοφόνων που ήταν τόσο απρόσεκτοι ώστε να πιαστούν ή έχασαν στο παιχνίδι της εξουσίας, παρά σαν τιμωρία που μπορεί να δώσει έστω και το ελάχιστο για κάποια αλλαγή.

Η υπόθεση Παπακωνσταντίνου φανερώνει πολλά περισσότερα. Καταρχήν, οδηγεί στην κατάρρευση της βιτρίνας της κυβερνητικής πολιτικής των τελευταίων ετών. Που είναι όλοι αυτοί που υπερθεμάτιζαν υπέρ της κυβέρνησης Παπανδρέου, που έφερε τους «αδιάφθορους» και «διεθνώς επιτυχημένους» τεχνοκράτες που «χωρίς να φοβούνται το πολιτικό κόστος» θα περάσουν τις «αναγκαίες μεταρρυθμίσεις» για τη «σωτηρία της χώρας»; Όλα αυτά τα περισπούδαστα στελέχη, οι καλύτεροι φίλοι του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποδείχτηκαν κοινοί ληστές, καταχραστές του δημόσιου πλούτου, ακόμα χειρότεροι και από τα δεξιά και πασοκικά λαμόγια του παρελθόντος.

Προκαλεί αυτό έκπληξη; Σάμπως δεν ήταν γνωστό το παρελθόν τους; Ο κύριος Παπακωνσταντίνου, μετά τις σπουδές του στο Λονδίνο, επέστρεψε ως οικονομικός σύμβουλος του Κώστα Σημίτη, έγινε μέλος του ΔΣ του ΟΤΕ και εκπρόσωπος στην Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής της ΕΕ, συντονιστής για την «διαδικασία της Λισαβόνα». Συνέχισε ως σύμβουλος του Παπανδρέου, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, ώσπου να γίνει υπουργός Οικονομικών στην πρώτη κυβέρνηση του μνημονίου και Περιβάλλοντος – Ενέργειας στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Όλο αυτό το βιογραφικό και αποδεικνύεται ότι ο άνθρωπος- κλειδί στο ξεπούλημα του ΟΤΕ, πρωταγωνιστής στα μνημόνια και τα μεσοπρόθεσμα, εμπνευστής των αποκρατικοποιήσεων και των «στρατηγικών επενδύσεων», δεν ήταν παρά ένας υπάλληλος που εξυπηρετούσε το κεφάλαιο.

Δεν ήταν απλά ένας έξυπνος «λογιστάκος» που βρήκε την ευκαιρία να πιάσει την καλή. Είναι εγγονός του συνονόματου επιχειρηματία, που την περίοδο της κατοχής, πήρε δώρο από τον Τσολάκογλου την παραγωγή ενέργειας στην Πτολεμαΐδα. Ο θείος του είναι ο «αείμνηστος» υπουργός της ΝΔ, πατέρας των – γνωστών πλέον- εξαδέλφων, που εμπλέκονται στη λίστα Λαγκάρντ, η μια εκ των οποίων εργαζόταν στο ταμείο αποκρατικοποιήσεων και είχε ως πολιτικό προϊστάμενο, τον αγαπημένο της ξάδερφο. Νοιάζονταν για το συμφέρον του ελληνικού λαού, πατούσαν σε φοβερές επιστημονικές αναλύσεις, ή απλά βοηθούσαν την πάρτη και την τάξη τους;

Μήπως προσπαθούμε να πούμε ότι η κακοδαιμονία μας οφείλεται σε κάποια μεγάλα τζάκια; Όχι, αλλά, σε αυτή τη χώρα, όλα μαζεμένα τα μεγάλα τζάκια, έχουν ένα όνομα. Αστική τάξη, κυβέρνηση, εξουσία. Οι προεστοί της Τουρκοκρατίας, γίνονταν κτηματίες και μεγάλοι ευεργέτες. Ο πατρινός Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, γεννημένος το 1766, κτηματίας και έμπορος, ήταν πατέρας του βουλευτή Παναγιώτη, του υπασπιστή του βασιλιά, Δημήτριου, και παππούς, του συνταγματάρχη Γεώργιου, του υπουργού στρατιωτικών, Ιωάννη, του πρέσβη Ανδρέα κ.α. Συνήθως συνεργάζονταν με τους Γερμανούς και μετά με τους Εγγλέζους και τους Αμερικάνους, γίνονταν στυλοβάτες του μετεμφυλιακού κράτους, κολλητοί των συνταγματαρχών, υπέρμαχοι της αλλαγής και υμνητές του «εκσυγχρονισμού» του ελληνικού κράτους. «Εμείς ποτέ δε χάναμε στην οικογένειά μας», όπως έλεγε ο Κηλαηδόνης.

Δηλαδή, ποτέ αυτό το κράτος δε θα κινηθεί στον ευρωπαϊκό δρόμο, ποτέ δε θα έχουμε σοβαρό καπιταλισμό; Μη στεναχωριέστε. Αυτός είναι ο καπιταλισμός. Το «γεράκι» Ντόναλντ Ράμσφελντ υπουργός Άμυνας του Μπους, έκανε πόλεμο στο Ιράκ ενώ ήταν σε σημαντικές θέσεις σε βιομηχανίες πολέμου και φαρμακοβιομηχανίες. Στη Βρετανία, ο μεγιστάνας των μίντια, Ρόμπερτ Μέρντοχ ήλεγχε όλο το πρωθυπουργικό γραφείο του Κάμερον. Ο σοσιαλδημοκράτης Σρέντερ, μετά τη θητεία του, διορίστηκε από τον χρηματοπιστωτικό κολοσσό Ρότσιλντ. Ρότσιλντ, κάτι θυμίζει αυτό το όνομα. Ίσως τον Κάρολο Μαρξ που έγραφε για αυτόν στους «ταξικούς αγώνες στη Γαλλία» και συμπλήρωνε «η μοναρχία του Ιούλη δεν ήταν τίποτα άλλο από μια μετοχική εταιρεία για την εκμετάλλευση του γαλλικού εθνικού πλούτου, που τα μερίσματά της μοιράζονταν ανάμεσα στους υπουργούς, τις βουλές, τους 240.000 εκλογείς και τα τσιράκια τους».

Μήπως ο γερο- Κάρολος πίστευε ότι το πρόβλημα θα λυνόταν με την καταδίκη ορισμένων επιφανών επιχειρηματιών και πολιτικών; Σίγουρα όχι. Θεωρούσε όμως ότι καταδεικνύοντας τη σήψη που κυριαρχεί στο πολιτικό σύστημα, θα φανέρωνε τη σαθρή βάση του καπιταλισμού κι έτσι θα ενίσχυε τον αγώνα εναντίον του. Ακολουθεί αυτό το μάθημα, η σημερινή Αριστερά; Ο ΣΥΡΙΖΑ, επιδίδεται σε ένα διαρκή πόλεμο λιστολογίας ενώ αποδέχεται χωρίς δεύτερη σκέψη όλα τα παιχνίδια εξουσίας που εξυφαίνονται. Το ΚΚΕ, αδιαφορεί για τις εξελίξεις, αναγνωρίζοντας μόνο τον «πόλεμο εντυπώσεων» και τον «αποπροσανατολισμό» της κοινής γνώμης.

Όταν αποπροσανατολίζουν, η αριστερά πρέπει να προσανατολίζει. Προς την πραγματική φύση του καπιταλιστικού συστήματος. Ένα σύστημα που βασίζεται στην εκμετάλλευση και το ατομικό κέρδος, είναι από τη φύση του σαθρό, διεφθαρμένο. Η δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση κατά ορισμένων, μπορεί και πρέπει να στραφεί κατά του ίδιου του πυρήνα της εκμετάλλευσης. Ο σύγχρονος καπιταλισμός, παγκόσμια, είναι γεμάτος Παπακωνσταντίνου. Μια συμμορία λυμαίνεται το μόχθο του παγκόσμιου προλεταριάτου. Είναι οι ίδιοι στις επιχειρήσεις, στις τράπεζες, στα πανεπιστήμια, στα κόμματα, στον κρατικό μηχανισμό, στα ΜΜΕ. Αστοί, πλουτοκράτες, καπιταλιστές. Μια παγκόσμια ολιγαρχία που φροντίζει τη φυσική αναπαραγωγή της και την κερδοφορία της. Και είναι οι ίδιοι που κάθε φορά εμφανίζονται σαν υπερασπιστές του νέου, θιασώτες της εξυγίανσης.

Υπάρχει υγιής καπιταλισμός; Τα λεφτά των Παπακωνσταντίνου είναι «παράνομα», ενώ αυτά των εκατό πλουσιότερων της γης που κέρδισαν πάνω από 200 δις μέσα στην τελευταία χρονιά, ενώ ο κόσμος βυθιζόταν στη φτώχεια και την εξαθλίωση, είναι νόμιμα; Ο Κάρλος Σλιμ, πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, με περιουσία, σύμφωνα με αναλογίες, μεγαλύτερη και από του Μίδα, έφτασε σε αυτή τη θέση, όταν κατά την περίοδο του ΔΝΤ στο Μεξικό, αγόρασε τις τηλεπικοινωνίες. Κι έτσι τώρα κάνει φιλανθρωπίες και κοινωνικές εκδηλώσεις. Σαν την κυρία Βαρδινογιάννη.

Αν η διεθνής επιχειρηματική- πολιτική διαπλοκή είναι μόνιμο χαρακτηριστικό του καπιταλισμού, στον γερασμένο καπιταλισμό της κρίσης, γίνεται κυρίαρχο χαρακτηριστικό. Σύμφωνα με τον Χάρβεϊ, «έχει γίνει πλέον κανόνας μια πολιτική οικονομία μαζικής υφαρπαγής, αρπακτικών πρακτικών σε σημείο ληστείας υπό το φως της ημέρας … Πιστεύει κανείς ότι είναι δυνατόν πλέον να υπάρξει τίμιος καπιταλιστής, τίμιος τραπεζίτης, τίμιος πολιτικός, τίμιος καταστηματάρχης ή τίμιος αρχηγός της αστυνομίας;».

Μια από τις βασικές πηγές κερδοφορίας, είναι η καταλήστευση του εθνικού πλούτου των χωρών, με βασικό μοχλό το χρέος. Για να υλοποιηθούν οι πολιτικές χρειάζονται κατάλληλοι άνθρωποι σε θέσεις πολιτικής ισχύος, που πρέπει να πληρωθούν για τις υπηρεσίες τους. Σαν τον Παπακωνσταντίνου ή σαν τον Γιώργο Παπανδρέου που έγινε καθηγητής στο Χάρβαρντ. Θα ήταν απλά γελοίο, αν δεν ήταν τραγικό.

Ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει. Όχι μόνο με την καταδίκη του Παπακωνσταντίνου. Όλο το νομικό σύστημα είναι φτιαγμένο για να καλοπερνούν όσοι επιχειρηματίες και πολιτικοί – από ατυχία ή σαν αποδιοπομπαίοι τράγοι- βρεθούν στη φυλακή και να βασανίζονται εξαθλιωμένοι μετανάστες, μικροπαραβάτες ή αγωνιστές του κινήματος. Τα εκατομμύρια τους να δοθούν για τα νοσοκομεία, τα φάρμακα. Τα σπίτια και οι βίλες τους για τους άστεγους. Οι επιχειρήσεις τους για τους ανέργους. Και συνολικά όλο αυτό το σαθρό πολιτικό σύστημα, και κυρίως η οικονομική του βάση, να διαλυθεί για να δώσει τη θέση του στη δημοκρατία των εργαζομένων. Να ποια θα είναι η καταδίκη τους.

Δημοσιεύτηκε στο Πριν, το Σάββατο 5 Γενάρη 2013 via ilesxi.wordpress.com