TOY ΝΙΚΟΥ ΣΚΟΠΛΑΚΗ*«Ο δεσμός που μας συνδέει με την αέναη ανακατασκευή της ιστορίας είναι μια ζώσα σχέση, καίτοι το γεγονικό αντικείμενό της είναι και θα είναι για πάντα νεκρό», είχε γράψει κάποτε ο Άγγελος Ελεφάντης. Μπορούμε, λοιπόν, να ανιχνεύσουμε πάνω στο δομικό πλέγμα των Μνημονίων την ανακατασκευή των σχημάτων που ενοποίησαν πολιτικά και ιδεολογικά τη μετεμφυλιακή δεξιά διαχείριση.
Στη δεκαετία του ʼ50, η ανάγκη να μονιμοποιηθεί μια «αυταρχική δημοκρατία», όπου ο οικονομικός αποκλεισμός θα συνέπιπτε με πολιτικές και ιδεολογικές διακρίσεις, αντιστοιχούσε σε ένα οικονομικό πρότυπο, το οποίο προέβλεπε αφενός επιδοτήσεις, φορολογικές απαλλαγές και πλεονεκτική εκμίσθωση του δημόσιου πλούτου για το εγχώριο και ξένο κεφάλαιο, ενώ αφετέρου καθιέρωνε τη φτώχεια ως μοναδική προοπτική για τον μέσο πολίτη. Όταν οι δυτικο-ευρωπαϊκές χώρες προωθούσαν, αντιφατικά έστω, στοιχεία πολιτικού και οικονομικού εκδημοκρατισμού, η εδραίωση της ΕΡΕ στην εξουσία, με δυσώνυμες μεθοδεύσεις, θεσμοποιούσε τον οικονομικό και κοινωνικό καταναγκασμό σε ένα σύστημα διακυβέρνησης χωρίς αξιακές δεσμεύσεις: Η κοινωνική δικαιοσύνη και η πολιτική χειραφέτηση ανάγονταν σε «εχθρούς του έθνους μας».
Η ΕΡΕ συνομολόγησε με τους πρόμαχους των δικτατορικών εκτροπών την άρθρωση του πολιτικού συστήματος μέσα από τους μηχανισμούς της κρατικής βίας. Μωροφιλόδοξοι διανοούμενοι και έμμισθοι προπαγανδιστές είχαν αναλάβει τη διήθηση του συνονθυλεύματος με την ενίσχυση του δεξιού λαϊκισμού, τη διάδοση της μνησικακίας, την επιβράβευση της φοβικής ημιμόρφωσης. Περιορίζοντας το πεδίο των ελευθεριών, επεδίωκαν στρεβλή ανάπτυξη σε κοινωνικό κενό, με ελάχιστα ψίχουλα να κατρακυλούν προς τη βάση της κοινωνικής πυραμίδας, όποτε η φαλκιδευμένη κοινωνική ανοδικότητα έπρεπε να συνοδεύεται από στοχευμένες πελατειακές σχέσεις. Οι εργάτες ήταν επικίνδυνοι ως δυνάμει κομμουνιστές, οι αντισυστημικοί διανοούμενοι ήταν φαύλοι και συνοδοιπόροι, οι «επαρχιώτες» έπρεπε να πεθαίνουν αθόρυβα στα χωριά τους δίχως πόρους και γιατρό ή να περιφέρονται ημιαπασχολούμενοι στο κλεινόν άστυ, στιγματισμένοι ως «πλεονάζοντες» εσωτερικοί μετανάστες. Η οικονομική αντίληψη της ΕΡΕ συμβάδιζε με κοινωνικό ρατσισμό, πρωτόγονο εθνοφυλετισμό, αντιδιαφωτιστικό σκοταδισμό, κατασταλτική κηδεμονία. Η ιδεολογική της μήτρα ξέβρασε πολιτικούς δολοφόνους, προβοκάτσιες, εμφύλιο λόγο. «Να είναι κανείς οργανωμένος έτσι, ώστε όταν δεν τον πιστεύουν πια, να τους αναγκάζει να τον πιστέψουν διά της βίας», συνιστούσε ο Μακιαβέλλι στον εκ Μεδίκων ηγεμόνα του, και οι ΕΡΕσιάρχες το κατέστησαν ιδεολογικό προφίλ της ελληνικής Δεξιάς, απολύτως ενεργό, ως φαίνεται, στους κυβερνητικούς επιγόνους και νοσταλγούς τους.
Οι τελευταίοι, με αιχμή τον πανικό της διαπλοκής για τα προνόμιά της, επικαιροποιούν τον κατασταλτικό αυταρχισμό μέσω ιδεολογικών στερεοτύπων προς εκμετάλλευση, ως δήθεν διαχρονική ιδεολογική ουδετερότητα των «νομίμων και ηθικών». Οι υπέρ αυταρχισμού τοποθετήσεις τους δεν είναι πια υπαινικτικές, όπως όταν μεταπολιτευτικά επιχειρούσαν με διαλείψεις και αναδιηγήσεις να κόψουν τον ομφάλιο λώρο της Ν.Δ. με την ΕΡΕ (κάτι που δεν εμπόδιζε, πάντως, την εμφάνιση Κενταύρων, Ρέιντζερς και δολοφόνων του Τεμπονέρα). Σήμερα που η υιοθετημένη ΕΠΕΝ διεκπεραιώνει με την προσήκουσα αναισχυντία τη διαπόμπευση των κοινωνικών δικαιωμάτων στην καρδιά του «ευρωπαϊκού κεντροδεξιού μετώπου» (sic), η περιφρόνηση κάθε αξιακής δέσμευσης στην οικονομία και την πολιτική εκβιάζει τη βίαιη συμμόρφωση των πολιτών στη μνημονιακή ορθοδοξία, επανεγγράφοντας την παρασυνταγματική κληρονομιά της ΕΡΕ στις σύγχρονες συνθήκες.
Το 1967, μεγάλο μέρος του δεξιού πολιτικού κόσμου πιάστηκε με τις robes de chambre από εκείνους που, ασύδοτοι στον σκληρό πυρήνα του κράτους, θέλησαν να στρέψουν το αυταρχικό πλαίσιο και εις βάρος των πρώην πολιτικών προστατών τους. Αυτό το τμήμα του δεξιού πολιτικού κόσμου εγκατέλειψε εκ των υστέρων τη σπερμολογία εναντίον της Αριστεράς για να παραδεχτεί, έστω και με μισό στόμα, ποιοι έβαζαν βόμβες στον εορτασμό του Γοργοποτάμου το 1964 ή έκαναν σαμποτάζ στον Έβρο το 1965. Σήμερα, καμία τιμή δεν περιποιεί ο ακρωτηριασμός της sine qua non λαϊκής κυριαρχίας με συκοφαντίες εναντίον της Αριστεράς, επειδή αρνείται να αποδεχτεί τη λεηλασία των κοινωνικών πόρων. Αν κάποιοι δεν ξέχασαν την ΕΡΕ, ας γνωρίζουν ότι ούτε εμείς την έχουμε ξεχάσει.
* Ο Νίκος Σκοπλάκης είναι ιστορικός
www.avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου