Tης Λαρίσης το μαγκάλι

Της Μαριάννας Τζιαντζή

Δύο φοιτητές στα ΤΕΙ της Λάρισας έχασαν τη ζωή τους από ασφυξία και τρεις έπεσαν σε κώμα επειδή μετέφεραν ένα αυτοσχέδιο μαγκάλι-ψησταριά στο δωμάτιό τους. Η είδηση αυτή απασχόλησε την κοινή γνώμη πολύ περισσότερο, π.χ. από την ομιλία του Ευ. Βενιζέλου στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, καθώς δείχνει ότι η αλήθεια της καθημερινής ζωής είναι πιο αληθινή, πιο αδυσώπητη από τις πολιτικές διακηρύξεις και υποσχέσεις.
Στις αρχές του περασμένου αιώνα θέριζε ο δάγκειος πυρετός, ενώ ακόμα και μεταπολεμικά πολλοί πέθαιναν από τέτανο, διφθερίτιδα, ελονοσία, φυματίωση και άλλες ρετρό ασθένειες καθώς δεν είχαν διαδοθεί τα αντιβιοτικά, το κινίνο και ο εμβολιασμός. Πολλές γυναίκες πέθαιναν στη γέννα καθώς γεννούσαν στο σπίτι και δεν υπήρχε η υποδομή ώστε να αντιμετωπίζονται τα έκτακτα περιστατικά. Στα χωριά πέθαιναν επειδή μερικές φορές έβαζαν κατά λάθος παραθείο αντί για ζάχαρη στα κόλλυβα, ενώ σε πόλεις και χωριά ήταν συχνός ο θάνατος από μαγκάλι, από τις τοξικές αναθυμιάσεις του μονοξειδίου του άνθρακα.
Οι παλιότερες γενιές θυμούνται τον δάσκαλο στο δημοτικό σχολείο να λέει «το μαγκάλι σκοτώνει!», όμως σήμερα η προειδοποίηση αυτή έχει καταντήσει περιττή καθώς παιδιά και δάσκαλοι δεν έχουν δει μαγκάλι ούτε ζωγραφιστό. Η έλλειψη λαϊκής και όχι ακαδημαϊκής πείρας ήταν η αιτία που οι φοιτητές στη Λάρισα προσπάθησαν να ζεσταθούν φέρνοντας τον κομμένο θερμοσίφωνα με τα κάρβουνα μέσα στο σπίτι, καθώς δεν υπήρχαν χρήματα για πετρέλαιο. Και η λαϊκή πείρα έχει ιστορική διάσταση, π.χ., κανείς δεν δασκαλεύει τους νέους να μην κοιμούνται κάτω από τη συκιά γιατί οι νεράιδες θα του πάρουν τη λαλιά. Ωστόσο, ο κύριος Τζήμερος, χαϊδεμένο παιδί των καναλιών, απεφάνθη ότι η έλλειψη παιδείας ήταν η αιτία που πέντε νέοι δηλητηριάστηκαν από CO.
Αμερικανοί ιστορικοί γράφουν ότι στη δεκαετία του ΄30 στο Ντιτρόιτ, στα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης, ο θάνατος από τροφική δηλητηρίαση ήταν στην ημερήσια διάταξη, καθώς οι πεινασμένοι άστεγοι και άνεργοι έτρωγαν αλλοιωμένα τρόφιμα από τα σκουπίδια. (Έλλειψη παιδείας κι εδώ.) Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, επανεμφανίστηκαν στη Ρωσία ξεχασμένες ασθένειες: σύφιλη, λέπρα, φυματίωση. Και στην Ελλάδα της τρόικας ο Χάρος δεν κρατά δρεπάνι, αλλά μαγκάλι!

(ΠΡΙΝ, "Το τέλος της αγοράς", 3.3.13)