Ποτέ τη Κυριακή

Του Γρηγόρη Τσαρδανίδη

Και η κυβέρνηση, λοιπόν, αποφάσισε να τα βάλει μ΄ έναν ακόμα αναχρονιστικό θεσμό που κρατάει πίσω τη χώρα. Αυτόν της κυριακάτικης αργίας. Προτείνεται τα καταστήματα να μπορούν να είναι ανοιχτά όλες τις Κυριακές του χρόνου, ώστε να κινηθεί η αγορά. Αποτελεί μέγιστη τρολιά, ενώ καταποντίζεις την ενεργή ζήτηση και αναγκάσεις χιλιάδες καταστήματα να βάλουν λουκέτο, να μιλάς για «τόνωση της αγοράς» και να εντοπίζεις στο άνοιγμα τις Κυριακές το προσφορότερο μέσο για να την πετύχεις. Αφού είναι προφανές ότι ο κόσμος απλά δεν έχει λεφτά στη τσέπη τι στο καλό έχουνε στο μυαλό τους;
Πρώτα απ΄ όλα, να ξεκαθαρίσουμε ότι και το άνοιγμα τις Κυριακές να αύξανε τη ζήτηση, θα παρέμενε απαράδεκτο. Μετά από χρόνια εργατικών αγώνων οι εργαζόμενοι έχουν καταφέρει να θεσμοθετήσουν μια μέρα της εβδομάδας ως μέρα ανάπαυσης (αν και η αλήθεια είναι ότι έβαλε και η εκκλησία το χεράκι της). Το να την απεμπολήσουμε στο όνομα της ανάπτυξης και της κατανάλωσης θα ήταν ένα τραγικό λάθος. Και το άνοιγμα των καταστημάτων αφορά πολύ κόσμο, καθώς οι εργαζόμενοι στον εμπορικό τομέα αποτελούν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του εργατικού δυναμικού.
Μας έχουν μάθει να σκέφτομαι σαν καταναλωτές και ξεχνάμε ότι είμαστε και εργαζόμενοι άνθρωποι. Άνθρωποι που χρειάζονται ανάπαυση και σχόλη και δεν θέλουν όλη τους η ζωή να περιστρέφεται γύρω από την εργασία. Η απουσία ταξικής συνείδησης έχει οδηγήσει σ΄ ένα απίστευτο οικονομισμό που κάνει τα πάντα να περιστρέφονται γύρω από τη δουλεία που κάνεις, τι καταναλώνεις, τι αμάξι έχεις και που απαξιώνει τα πραγματικά σημαντικά πράγματα που είναι οι ανθρώπινες σχέσεις.
Περιττό σας να πω τι εργαζόμενους δημιουργεί μια τέτοια κουλτούρα και ποιον εξυπηρετεί. Αν και όλη αυτή η αντίληψη φαίνεται στις μέρες μας ν΄ αλλάζει, ακόμα δυσκολευόμαστε σα κοινωνία να ξεχωρίσουμε τη προκοπή από τη γκλαμουράτη ζωάρα. Το χαστούκι της κρίσης δεν μας έχει, φαίνεται, ξυπνήσει τελείως.
Το παραπάνω επιχείρημα, λοιπόν, για το μη άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές αρκεί από μόνο του και δεν χρειάζεται καμία οικονομετρική εξήγηση. Δεν θα τους παραδώσουμε άλλη μια μέρα μας προς εκμετάλλευση. Όπως και η Μελίνα ως πόρνη στο Never on Sunday, την Κυριακή τη κρατάμε για τους εαυτούς μας. Βέβαια θα πρέπει κάποια στιγμή να σταματήσουμε να είμαστε πόρνες γενικά και ν΄ έχουμε όλες τις μέρες για τους εαυτούς μας αλλά αυτό είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση.
Αφού λοιπόν ξεκαθαρίσαμε ότι απλώς δεν θέλουμε να δουλεύουμε τις κυριακές και δε δεχόμαστε την ανάπτυξη ως αυτοσκοπό όπως οι νεοφιλελέδες, ας δούμε τι έχουν αυτοί στο μυαλό τους. Ένα άνοιγμα των καταστημάτων τις κυριακές θα πριμοδοτούσε τα καταστήματα εκείνα που μπορούν ν΄αντεπεξέλθουν στο αυξημένο προσωπικό και οικονομικό κόστος που έχει η εργασία την κυριακή. Μια προσωπική ή οικογενειακή επιχείρηση θα δυσκολευόταν ν΄ αντεπεξέλθει καθώς έχει ένα σπιτικό να κοιτάξει όποτε δε μπορεί να είναι συνεχώς ανοιχτή. Ενώ οι μικρές επιχειρήσεις δύσκολα θα καλύπταν το επιπλέον κόστος της κυριακάτικης εργασίας, κοινώς τις υπερωρίες. Υπό αυτές τις συνθήκες το άνοιγμα της κυριακής εξυπηρετεί καθαρά τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Χώρια που ανοίγοντας μια συζήτηση για το κόστος εργασίας τις κυριακές μπορεί να δούμε και τη κατάργηση των υπερωριών στη λογική ότι η κυριακή είναι μια μέρα όπως όλες οι άλλες.
Για να αποφευχθούν οι αντιδράσεις το Υπ.Οικ. πρόσθεσε την πρόβλεψη ότι μόνο οι επιχειρήσεις που στεγάζονται σε χώρους κάτω από 250τμ θα μπορούν ν΄ανοίγουν τις κυριακές θέλοντας φαινομενικά να προστατέψει τους μικροκαταστηματάρχες που ξέρουν ότι θίγονται. Εδώ όμως υπάρχουν δύο παγίδες. Πρώτον τα μεγάλα Mall χωρίζουν το χώρο και στεγάζουν εκεί μικρά καταστήματα ανά μάρκα που το καθένα μπορεί να περάσει για ξεχωριστό και να ξεφεύγει από τον περιορισμό. Δεύτερον οι μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις είναι έτοιμες να προσφύγουν στα δικαστήρια μιλώντας για αθέμιτο ανταγωνισμό και η πιθανότητα να πετύχουν την άρση του περιορισμού πλησιάζει το 100% με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία. Στάχτη στα μάτια με λίγα λόγια.
Το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές είναι στη τελική ένα ακόμα κομμάτι της προσπάθειας που κάνουν οι «από πάνω» για να ενταθεί η συσσώρευση των μέσων παραγωγής σε όλο και λιγότερα χέρια. Θέλουν αντί να υπάρχουν 1000 μαγαζάτορες με έναν εργαζόμενο ο καθένας, να υπάρχουν 10 Mall με 1000 εργαζόμενους το καθένα. Έτσι εντείνεται η εκμετάλλευση και οι μικροαστοί μετατρέπονται σε εργάτες. Ότι έγινε στο παρελθόν και με τους μπακάληδες και τα super market δηλαδή. Τόσα χρόνια η ίδια ιστορία αλλά εμείς καθώς σκεφτόμαστε συνεχώς σαν καταναλωτές δε λέμε να το καταλάβουμε...

rednotebook.gr