Δεκέμβρης του 2008 μυρίζει ακόμα...

Του Ηλία Σιούτα

Δεκέμβρης 2008: Οι ηττημένοι επέστρεψαν και στοιχειώνουν τους εφιάλτες του κόσμου του πλούτου
Οι νύχτες του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Οι νύχτες της Κωνσταντίνας Κούνεβα. Η εξέγερση του Δεκέμβρη αγωνίστηκε και αγκάλιασε τα δύο αυτά πρόσωπα, πρόσωπα τόσο ταιριαστά, τόσο χαρούμενα, τόσο νέα. Εμβλήματα της ζωής και του πολιτισμού, των αγώνων και των ελπίδων της εργατικής τάξης και των καταπιεσμένων. Σύμβολα που κλείνουμε στις ψυχές μας με αγάπη και όρκους για δικαίωση. Σύμβολα που στέκονται δίπλα στην Ρόζα Λούξεμπουργκ που συνελήφθη και εκτελέστηκε στα οδοφράγματα του Βερολίνου το 1919 με το τουφέκι στο χέρι, στους στρατιώτες που γιόρταζαν -κόντρα στις διαταγές- την Πρωτομαγιά στο μέτωπο της Μικράς Ασίας το 1922, στους απεργούς καπνεργάτες/τριες της Θεσσαλονίκης το 1936 που δολοφονήθηκαν από την Αστυνομία, στην Ελεύθερη Ελλάδα, στους κομμουνιστές της Γυάρου και της Μακρόνησου, στους αντιδικτατορικούς αγωνιστές που δεν εξαργύρωσαν, στους προδομένους αγωνιστές της Αλλαγής που τελικά κατάντησε αστικός εκσυγχρονισμός.
Άλλα όχι μόνο αυτών, όχι μόνο των συντρόφων-ισσών μας που φύγανε.
Σήμερα αγωνιζόμαστε –με την ορμή και την λύσσα του Δεκέμβρη– για όλους/ες όσους/ες ζουν σήμερα στον κόσμο της αβύσσου• για την καθαρίστρια που δουλεύει σε εργολαβική για 200 ευρώ καθαρά, για τον νέο άνεργο που ξοδεύει στο παιδικό του δωμάτιο τα πιο παραγωγικά χρόνια της ζωής του, για την μαθήτρια και τον μετανάστη που έφυγε άρον-άρον για να πουλήσει την εργατική του δύναμη κάπου που δεν θα ντρέπεται. Για τον μετανάστη-στρια χωρίς χαρτιά που βασανίζεται και στοιβάζεται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, για τον ομοφυλόφιλο, την λεσβία και τον οροθετικό, που πετιούνται στο πλάι της υποκριτικής ελληνορθόδοξης κοινωνίας του «ανάδελφου έθνους μας».
Για όλους αυτούς είμαστε εδώ. Για τους αγέννητους, τους ζωντανούς και τους νεκρούς που περιμένουν δικαίωση. Που μας περιμένουν να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Που μας περιμένουν.

Ο Δεκέμβρης ήταν και μια απάντηση στην ψυχορραγούσα «Ισχυρή Ελλάδα», που κυοφορούσε μέσα της τα μνημόνια: - Ευχαριστούμε, δεν θα πάρουμε

Όπως η 6η Δεκέμβρη έδειξε το αποκρουστικό πρόσωπο του κράτους, έτσι και η 22η Δεκέμβρη του 2008 έδειξε το φρικιαστικό πρόσωπο του πάρα-κράτους. Ο ελληνικός καπιταλισμός έχει και από τα δύο μπόλικα. Η εξέγερση που προέκυψε από το πρώτο και έφερε το δεύτερο, αποκάλυψε στην ζαλισμένη από την «ανάπτυξη» ελληνική κοινωνία και τα δύο απάνθρωπα πρόσωπα της καπιταλιστικής μηχανής. Δεκέμβρης 2008. Από τα τρίκυκλα στο βιτριόλι. Δεκέμβρης 2008. Από τον Καλτεζά στον Γρηγορόπουλο. Δεκέμβρης 2008. Οι μέρες που συνειδητοποιούσε η γενιά μου (τότε αποτιμούνταν στα 700 Ευρώ, σήμερα μετά βίας αγγίζει τα 400), ότι προορίζεται να γίνει η πρώτη χαμένη γενιά, η γενιά που θα ζούσε το τέλος της Ισχυρής Ελλάδας, το τέλος των αυταπατών περί κοινωνίας των 2/3. Μια βίαιη συνειδητοποίηση που απαντήθηκε με βία, αλλά δεν υποχώρησε, παρά μόνο όταν εξάντλησε την δυναμική της. Μια εξέγερση με πανελλαδικά χαρακτηριστικά και αυτό-οργάνωση, που χαρακτηρίστηκε -ορθώς- ως ένα προδρομικό φαινόμενο, μια διαισθητική «από τα πριν» απάντηση στην ταξική λιτότητα που κύκλωνε απειλητικά την χώρα. Ο Δεκέμβρης του 2008 και το κοινωνικό υποκείμενο που ανέδειξε, καλωσόριζε τους κατοίκους της χώρας στην νέα εποχή, στην εποχή των τεράτων. Τα κομμάτια των υποτελών που εκείνες τις μέρες σήκωσαν το γάντι και ξεγύμνωσαν τον Βασιλιά, έκαναν όπως και κάτι ακόμα, που αξίζει να το αναφέρουμε, για να μην περάσει και αυτό στην λήθη.
Η εξέγερση ανοίγει το καπάκι της πιστωτικής κρίσης. Η μεταπολίτευση τυλίγεται στις φλόγες του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου της Πλατείας Συντάγματος..
Η εξέγερση του Δεκέμβρη ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για μας, άλλα όχι μόνο για μας. H Moody΄s, η γνωστή εταιρία αξιολόγησης, έγραφε σε Δελτίο της, στις 17 Δεκεμβρίου:
Η Moody΄s κατανοεί ότι οι ταραχές (ΣτΣ: του Δεκέμβρη) είναι συνέπεια μιας ευρείας δυσαρέσκειας, κυρίως μεταξύ των νέων στην Ελλάδα, όσον αφορά τις οικονομικές και κοινωνικές τους προοπτικές, μιας δυσαρέσκειας με την κυβέρνηση. Ωστόσο, οι ρίζες της αναταραχής δεν εξαντλούνται στην σημερινή κυβέρνηση μόνο, αλλά έχουν να κάνουν με μια βαθύτερη και ευρύτερη δυσπιστία και απογοήτευση με το πολιτικό κατεστημένο. 
Οι managers της Moody΄s δεν θα μπορούσαν να έχουν πιο πολύ δίκιο... Αλλά καθώς οι Moody΄s δεν είναι Ινστιτούτο Κοινωνικών Αναλύσεων αλλά Οίκος Αξιολόγησης, τα συμπεράσματα αυτά οδήγησαν σε μείωση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και μετά από λίγο, σε αύξηση του κόστους δανεισμού -των περίφημων spreads-, προκαλώντας μουρμούρα και αναταραχή στους κύκλους του ασθμαίνοντος «ελληνικού θαύματος».
Ο Κ. Σημίτης, σηκώνοντας το γάντι μια μέρα μετά (στις 18 Δεκέμβρη του 2008), αναφέρεται στην «ταπεινωτική πιθανότητα» προσφυγής της Ελλάδος στο ΔΝΤ. Τις μέρες που η φωτιά, η οργή, το δακρυγόνο και η καταστολή δίναν και παίρναν στα στενά της Αθήνας, το κτίριο της Βουλής σκιάζονταν από το φάντασμα του ΔΝΤ, που μαζί του έφερνε τον λογαριασμό του 1996-2008. Μιας περιόδου ισχυρότατης καπιταλιστικής ανάπτυξης, μιας ασύλληπτα «γενναιόδωρης» αλλά και μονομερούς ταξικής πολιτικής που έφτανε στο τέλος της με πάταγο. Το τέλος της Ελλάδας της «σύγκλισης» - αλήθεια θυμάται κανείς την σύγκλιση;-, του «σκληρού πυρήνα της Ε.Ε», των εξοπλισμών, των Ολυμπιακών, του μπετόν, της Eurovision, του ΚΛΙΚ και του Κωστόπουλου. Ο Δεκέμβρης του 2008 και η άγρια νεολαία ήταν αυτή που ανέλαβε το καθήκον του «να του δώσει μια να σπάσει» του γυάλινου κόσμου, του κόσμου της πιστωτικής επέκτασης και των μεγαλο-ιδεατισμών της ελληνικής αστικής τάξης. Ας του το αποδώσουμε αυτό. Του αξίζει. Του αντιστοιχεί. Η Εξέγερση του Δεκέμβρη έκλεισε οριστικά και αμετάκλητα τον κύκλο της μεταπολίτευσης και μας έβαλε οδηγούς και πρωτομάρτυρες του κόσμου της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης.

Δεκέμβρης 2012. Το νέο πασχίζει να γεννηθεί αλλά και το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πριν την αυγή

Η εξέγερση του 2008 δημιούργησε ένα κοινωνικά ενεργό ρήγμα το οποίο μπορεί να υποχώρησε από τον κυρίαρχο δημόσιο λόγο μόλις καταμετρήθηκαν και οι τελευταίες «καταστροφές» από τα δελτία των 8, αλλά δεν έχει σβήσει. Συνοδεύει τη χώρα τα τελευταία 4 χρόνια σε όλες τις σημαντικές στιγμές της, σε όλες τις μεγάλες της εσωτερικές συγκρούσεις. Είναι το κοινωνικό δυναμικό που στηρίζει και οργανώνει κάθε μικρή και μεγάλη κινητοποίηση, κάθε δίκτυο αλληλεγγύης μέσα στην κρίση. Είναι ο κόσμος που έκανε τις πλατείες εργαστήρια άμεσης δημοκρατίας, ο κορμός του κινήματος που έριξε δύο μνημονιακές κυβερνήσεις και πάει ακάθεκτο για την τρίτη και τελική. Είναι ο κόσμος, που κόντρα στον καιρό, θυμάται ότι ο εχθρός του είναι εντός των τειχών, μιλάει άπταιστα ελληνικά, του αρνείται την ζωή, τον πετάει στο περιθώριο, τον δολοφονεί.
Με 2,5 χρόνια να έχουν κυλίσει από την υπογραφή του Μνημονίου (και 2 ακόμα Μνημόνια στο εν τω μεταξύ) η ελληνική αστική τάξη δυσκολεύεται να κρυφτεί πίσω από το πάπλωμα της «κρίσης». Μπροστά στα άλματα συνείδησης των υποτελών στην χώρα (Δεκέμβρης, 5 Μάη, πλατείες, Μάιος-Ιούνιος 2012) όλα τα διλήμματα τελειώνουν και τα παραπετάσματα ανατρέπονται, αφήνοντας μόνο του το ωμό ταξικό συμφέρον. Όταν ραγίζουν όλες οι εικόνες τεχνητής χρεοκοπίας που οι κυρίαρχοι επιστράτευσαν ώστε δικαιολογήσουν την θεραπεία-σοκ (δυσκολίες διεθνούς δανεισμού, spreads, επιτόκια, ελλείμματα, χρέος, ανταγωνιστικότητα), μένει μόνο η σκληρή πραγματικότητα του συσχετισμού δύναμης. Εκτός αγορών ισχυρίζονται ότι είμαστε, αλλά τις αγορές τις νιώθουμε κάθε μέρα στο σβέρκο μας, να εκπληρώνουν τον καταστατικό τους ρόλο, αυτό του μηχανισμού επίβλεψης της αποφασιστικότητας των κυρίαρχων τάξεων κάθε εθνικού κοινωνικού σχηματισμού, στον πρωταρχικό ρόλο του. Σε αυτόν της πειθάρχησης του κόσμου της εργασίας. Αυτοί που θα το καταφέρουν αυτό, αυτοί μόνο θα εισέλθουν στο βασίλειο του «φθηνού δανεισμού». Αυτοί θα λάβουν χρηματοδότηση για την νέα ανάκαμψη, σε ένα καπιταλιστικό κόσμο που ψάχνει την απάντηση στους εντυπωσιακούς ρυθμούς συσσώρευσης των «νεοφώτιστων» της Κίνας, της Ινδίας και άλλων. Σε ένα καπιταλιστικό κόσμο που ψάχνεται, ρίχνοντας εν τω μεταξύ τους υπηκόους του στην λιτότητα και στον αργό θάνατο.

Ο Δεκέμβρης του 2008 έβαλε φωτιά στην ελληνική κοινωνία. Η Ελλάδα του 2013 μπορεί να βάλει φωτιά στην Ευρώπη
Βάσει αυτής της απλής αρχής του κεφαλαίου, ένας πανευρωπαϊκός εμφύλιος πόλεμος είναι σε πλήρη εξέλιξη. Το μερίδιο μισθών/ΑΕΠ είναι σε ελεύθερη πτώση, αγγίζοντας τα επίπεδα του 1945, η ανεργία των νέων θυμίζει χρηματιστηριακή κούρσα και η ασφάλιση τελείωσε και η σύνταξη τραβιέται λίγο μετά τον θάνατο. Οι κυρίαρχες δυνάμεις στην Ευρώπη κηρύσσουν την λιτότητα στους «από κάτω», την ίδια στιγμή που τα επιχειρηματικά κέρδη και η συγκέντρωση πλούτου ξεπερνά σε ποσοστό κάθε άλλη ιστορική περίοδο του καπιταλισμού. Το σχέδιο για 17 Μνημόνια στις 17 χώρες της Ευρωζώνης (ναι, και στην Γερμανία!) προχωρά, με χαρακτηριστικά πολεμικής εκστρατείας, με νεκρούς και αγνοούμενους. Η καπιταλιστική αναδιάρθρωση προχωρά και πίσω δεν κοιτά.

Αυτό όμως φέρνει και κάποιες συνέπειες που δεν είχαν υπολογίσει. Τα προάστια του Παρισιού το 2005, του Λονδίνου το 2011. Οι πλατείες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, οι αγώνες των εργαζομένων και της νεολαίας στην Ιταλία. Η Αραβική Άνοιξη και το κίνημα Occupy στις ΗΠΑ. Οι εργατικοί αγώνες στην Κίνα και στην Ινδία. Οι “από κάτω” σε όλη την Ευρώπη, όλοι οι ηττημένοι του καπιταλισμού της καταστροφής, του καπιταλισμού της απόλυτης υπεραξίας, πάλλονται από οργή. Η Ευρώπη φλέγεται, ακολουθώντας το “ελληνικό πρόβλημα” με λίγους μήνες απόσταση. Ένα ελληνικό πρόβλημα που έχει ξεφύγει από τον έλεγχο. Που φέρνει στην ημερήσια διάταξη την κυβέρνηση της Αριστεράς, τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα. Η ιστορία δεν τελείωσε. Τώρα ξεκινά.

Οι ηττημένοι επέστρεψαν και τα θέλουν όλα. Κυβέρνηση της Αριστεράς
Δυσκολευόμαστε να το συνειδητοποιήσουμε, αλλά ζούμε τα πρώτα επεισόδια του ελληνικού δρόμου για τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα, που θυμόμαστε ότι δεν θα είναι απλώς ένα ειρηνικό πέρασμα. Το φάντασμα της κυβέρνησης της Αριστεράς που πλανιέται πάνω από την Ελλάδα, αποτελεί κόμβο σε αυτήν την κατεύθυνση. Ανοίγει ξανά σε όλη την Ευρώπη, μια κουβέντα που θεωρήθηκε λήξασα. Το κοινωνικό ζήτημα. Μια κουβέντα που καμιά ευρωζώνη και κανένα ευρώ δεν μπορεί να σταματήσει, στο βαθμό που η πανευρωπαϊκή ενότητα των «από πάνω», ενοποιεί τις εξορισμένες ανάγκες των «από κάτω». Τόσο στην Ευρωζώνη, όσο και αλλού. Παντού.
Το ερώτημα παραμένει: Μπορούμε να ζήσουμε διαφορετικά από ό,τι ζούσαμε; Ας θυμηθούμε εδώ τον επίλογο του Νίκου Πουλαντζά, στο «Κρατος – Εξουσία – Σοσιαλισμος»:
Πώς θα συλλάβουμε ένα ριζικό μετασχηματισμό (ΣτΣ: ίσως και τσάκισμα) του κράτους, συναρθρώνοντας τη διεύρυνση και το βάθεμα των θεσμών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και των ελευθεριών (όλων των ελευθεριών χωρίς διάκριση ή ιεράρχηση) με την ανάπτυξη μορφών άμεσης δημοκρατίας στη βάση και τη διασπορά αυτοδιαχειριστικών εστιών;.
Μπορούμε;

Υ.Γ: Στην δεκαετία του ΄90, από τις δεκαπέντε (15) χώρες της Λατινικής Αμερικής, δύο (2) μόνο βρίσκονταν σε κεντροαριστερή ή αριστερή κατεύθυνση. Σήμερα, είναι δεκατρείς (13).
www.rednotebook.gr