Η χούντα στον τύπο μας αφορά όλους. Του Θέμη Τζήμα

Έχουμε και λέμε: ένα ξένο μέσο φιλοξενεί καταγγελίες για βασανιστήρια στη ΓΑΔΑ. Ο υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας, χωρίς να έχει ζητήσει τη διενέργεια ΕΔΕ ως ώφειλε και χωρίς να έχει ζητήσει την παρέμβαση της δικαιοσύνης όπως έπρεπε να κάνει, βγαίνει στη Βουλή και απαξιώνει τις καταγγελίες. Αποφαίνεται μόνος του ότι ουδέποτε έλαβαν χώρα οι βασανισμοί και εγκαλεί όσους ζητούν διερεύνηση του ζητήματος.
Λίγες ημέρες αργότερα η ιατροδικαστική έκθεση τον ξεμπροστιάζει, τόσο τον ίδιο, όσο και τα χουντικά στεγανά βασανιστών, στην αστυνομία. Η έκθεση αποφαίνεται ότι τα βασανιστήρια όντως έλαβαν χώρα. Τα εγχώρια ΜΜΕ θάβουν το θέμα, όπως το είχαν θάψει και στην αρχή. Ο υπουργός αισθανόμενος ασφάλεια από τη μιντιακή ομερτά δε ζητά συγγνώμη, δεν παραιτείται, δε ζητά καν να ξεκινήσει άμεση διερεύνηση σχετικά με το τι συμβαίνει κάτω από τη μύτη του- αν όντως είναι τόσο “αθώος”. Η κυβέρνηση το ίδιο. Ο πρωθυπουργός εκστομίζει λόγους περί “άκρων”, δημοκρατίας και πατριωτισμού, ενόσω ανέχεται- στην καλύτερη περίπτωση- το χουντικό άκρο βασανιστών να θεριεύει μέσα στο κράτος.
Δύο δημοσιογράφοι, της δημόσιας τηλεόρασης σχολιάζουν το ζήτημα και αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν ο υπουργός να είχε καταλήξει προτού γίνει έρευνα ότι το τα βασανιστήρια ουδέποτε έλαβαν χώρα. Λίγες ώρες μετά, η εκπομπή τους έχει κοπεί από τη δημόσια τηλεόραση και οι ίδιοι μάλλον απολύονται.
Δεν είναι κάποια χώρα του Καυκάσου, από εκείνες που οι πρόεδροί τους δεν έχουν αλλάξει την τελευταία εικοσαετία, ούτε της Μ. Ανατολής ή της Αφρικής. Πρόκειται για την Ελλάδα των μνημονίων, του χρυσαυγίτικου λόγου, των χουντικών στεγανών, του “πολέμου κατά των άκρων”, που αφορά βεβαίως όλως τυχαίως μόνο την αριστερά.
Εδώ και δεκαετίες στον τύπο της χώρας χτίζεται ο αυταρχισμός, η φίμωση, η παραπληροφόρηση και η συσκότιση. Δε χρειάζονται πολλές αναλύσεις για το πώς γίνεται αυτό: αρκεί να διαβάσει κανείς για παράδειγμα τις αναλύσεις της αμερικανικής πρεσβείας σχετικά με το ρόλο που παίζουν τα ΜΜΕ στην Ελλάδα ως εργαλεία προώθησης επιχειρηματικών συμφερόντων. Αρκετοί έχουν και έχουμε μιλήσει για αυτά. Οι περισσότεροι βέβαια δεν έχουν βήμα. Ακόμα και το διαδίκτυο σε μερικές νησίδες αξιοπρέπειας πατάει, καθώς κατά τα άλλα κατακλύζεται από εκβιαστικά blogs και υπερπληροφόρηση που συνειδητά κατατείνει στη σύγχυση.
Αρκεί να θυμηθεί επίσης πόσες φορές ψήφισε τους τηλεϋπουργούς και τηλεβουλευτές, πόσες φορές θαμπώθηκε από τους επαγγελματίες “διαμορφωτές κοινής γνώμης” και από τον πολιτικώς ορθό λόγο. Και βεβαίως πού οδήγησαν οι παραπάνω τη χώρα, πόσο ανεπαρκή φάνηκαν τα δημιουργήματα της τηλεοπτικής χούντας μέσα στην κρίση, όταν η χώρα τους χρειάστηκε. Πόσο χυδαίοι φαντάζουν σήμερα οι τηλεοπτικοί παπαγάλοι.
Η κρίση στο χώρο του τύπου πριν να γίνει οικονομική ήταν δεοντολογική, δημοσιογραφική. Τόσο στο κέντρο, όσο και στην περιφέρεια. Η οικονομική κρίση επιδείνωσε ραγδαία την καρτελοποίηση του τύπου. Οι απολύσεις μη αρεστών δημοσιογράφων, οι παρεμβάσεις του επιχειρηματία ιδιοκτήτη στη δημοσιογραφική δουλειά έγιναν ακόμα εντονότερες.
Όλα αυτά είναι μάλλον γνωστά. Ωστόσο το κόψιμο της εκπομπής των Κατσίμη- Αρβανίτη αποτελεί ένα ακόμα σημείο καμπής.
Πρώτον γιατί δεν υπάρχει η παραμικρή, έστω νομικοφανής δικαιολογία. Απλά κόπηκαν γιατί δεν άρεσαν στον υπουργό, στην κυβέρνηση και στη διορισμένη από την τελευταία διοίκηση της ΕΡΤ. Ακολουθεί το κόψιμό τους, αυτό ενός δημοσιογράφου της ΕΤ3, που τόλμησε να αναφερθεί στις διαμαρτυρίες πολιτών την 26η Οκτωβρίου. Η χυδαιότητα της λογοκρισίας επιτελεί εκπαιδευτικό ρόλο. Δε θα υπάρχουν ευγένειες πλέον, δε θα γίνεται ανεκτή ούτε η παραμικρή νύξη.
Δεύτερον, γιατί δεν πρόκειται απλά για υπόθεση κομματικής λογοκρισίας αλλά συστημικής. Δεν πρέπει από εδώ και πέρα να υπάρξει η παραμικρή νησίδα άλλης άποψης. Ούτε στον παραδοσιακό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, ούτε στο διαδίκτυο, ούτε στην τέχνη και στη διανόηση. Ισοπέδωση. Άλλοτε με απολύσεις και βία, άλλοτε με δυσφήμηση και δικαστικές εμπλοκές.
Τρίτον, γιατί γίνεται σε μια δημόσια τηλεόραση που έκανε ορισμένα θετικά βήματα τα προηγούμενα χρόνια. Τέταρτον και στη βάση των προηγουμένων, διότι ο πλήρης έλεγχος του τύπου αποτελεί ακόμα μια κρίσιμη επιλογή στην κατεύθυνση της αυταρχικοποίησης, διά του μιθριδατισμού. Συνηθίζουμε να πέφτει ξύλο σε παραστάσεις που δεν αρέσουν στους χρυσαυγίτες, να γίνονται βασανιστήρια και κανείς να μη διώκεται, να αναπτύσσεται στρατός στους δρόμους των πόλεων, να λειτουργεί επιλεκτικά η δικαιοσύνη, να μην υπάρχει δημόσιο βήμα για όποιον δε λέει αυτό που απαιτεί κάθε φορά το κατεστημένο της χώρας.
Δεν έχουμε αντιληφθεί φαίνεται ότι ο τύπος και δη ο ηλεκτρονικός αποτελεί ισχυρό όπλο στα χέρια του κατεστημένου. Ο συσχετισμός ισχύος δεν αποτυπώνεται στον τύπο, φτιάχνεται – εν πολλοίς και- διά του τύπου.
Θα μου πείτε, η άμυνα απέναντι σε όλα αυτά εξαρτάται μόνο από το ζήτημα Αρβανίτη-Κατσίμη; Όχι είναι η απάντηση. Όχι μόνο. Αλλά και από αυτό. Οι εκτροπές ποτέ δε γίνονται τόσο αιφνιδιαστικά όσο νομίζουν οι περισσότεροι. Χτίζονται σιγά - σιγά. Με μικρά, επιφανειακώς αποσπασματικά γεγονότα. Το μεγάλο χτύπημα, το καταλυτικό έρχεται σε ένα βράδυ, μετά το οποίο η ζωή σου έχει αλλάξει. Γιατί δεν είδες το νήμα που συνδέει τα επιμέρους γεγονότα.

tvxs.gr