Φιγούρες στην ουρά για το επίδομα ανεργίας

Καλημέρα, θα μας κάνετε μια δήλωση;», επαναλαμβάνει δημοσιογράφος τηλεοπτικού καναλιού έξω από τον ΟΑΕΔ στο Περιστέρι. «Δεν πειράζει, ευχαριστούμε, να είστε καλά», απαντάει μονίμως· έχει μια έμφαση στον τόνο της φωνής του που θυμίζει εκείνους τους «clean-cut» τύπους και τα λαμπερά κορίτσια, τους «κράχτες» στις καφετέριες (κακοπληρωμένοι παρεμπιπτόντως). Μια δημοσιοσχετίστικη ευγένεια που μετεωρίζεται ανόητη μπροστά στις φιγούρες που γεμίζουν τους κατά τόπους ΟΑΕΔ.
«Τι να το κάνεις, άμα δεν υπάρχει δουλειά (…) εδώ γίναμε άχρηστοι εμείς (…) έχασαν τα πάντα την αξία τους», συζητούν σκυθρωποί δυο άνδρες, περιμένοντας στην ουρά για το οικογενειακό επίδομα. Το «κράτος της φιλανθρωπίας», όπως λανθασμένα το περιγράφουν οι τελευταίοι ρομαντικοί σοσιαλδημοκράτες, έχει φροντίσει από κοινού με τους φιλόδοξους εργοδοτικούς πόλους να υποτιμήσει την εργατική τάξη όσο χρειαστεί. Εργατική τάξη που δεν αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως τέτοια, εδώ και πολλά χρόνια, και συνωστίζεται τώρα, σα χαμένη για να «ζητιανέψει» κάποιο επίδομα. «Πάρα πολλοί νέοι έρχονται για το επίδομα ανεργίας ενώ οι περισσότεροι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις· αρκετοί π.χ. δεν μπορούν να το πάρουν γιατί δεν έχουν εργαστεί συνεχόμενα τους τελευταίους 15 μήνες για να το κατοχυρώσουν», λέει μια υπάλληλος στον Βύρωνα που αγκομαχεί να φτιάχνει ατομικούς φακέλους.
Στις «ώρες αιχμής», ο θόρυβος και ο συνωστισμός μέσα και έξω από το κατάστημα επικαλύπτουν βλέμματα απογοήτευσης και απόγνωσης. Ο φόβος, πέρα από κάθε παραπλανητική αισθητικοποίηση, φαίνεται να είναι μια συνεκτική εργασιακή πολιτική που αποτυπώνεται σε κάθε «νούμερο» που περιμένει τη σειρά του. «Έχω δέκα ‘νούμερα’ μπροστά μου», θα πει ένα «μικρό» αφεντικό στο τηλέφωνο, που βιάζεται να κανονίσει γρήγορα τις δουλειές του οι οποίες «ακόμη, ‘περπατάνε’».
Δεν είναι κάτι καινούριο, είναι η μηχανιστική λογική που αντιλαμβάνεται τον άνθρωπο ως αριθμό
Η γνώριμη, ιστορική όψη της καπιταλιστικής διαδικασίας που θέτει ανθρώπους εκτός εργασίας, υποτιμά τη δύναμή τους και περιμένει στη γωνία να τους χρησιμοποιήσει ξανά ως «κράτος πρόνοιας», ως «ιδιωτική πρωτοβουλία» ή και τα δυο μαζί. Και μπορεί οι ορθολογιστές ν’ αγαπούν τα νούμερα, ωστόσο δεν μπορούν ν’ αρνηθούν τα «μαύρα» τους τα χάλια: οι άνεργοι φέτος θα ξεπεράσουν το 1.200.000 και, υπολογίζοντας τους μη εγγεγραμμένους άνεργους που φθάνουν το 6%, σύμφωνα με τον Σάββα Ρομπόλη, επιστημονικό διευθυντή του ΙΝΕ ΓΣΕΕ–ΑΔΕΔΥ, η ανεργία οδηγείται πάνω από το 24%, το 2012.

Χωρίς να υπολογίσουμε βέβαια ότι οι επίσημοι «απασχολούμενοι» (καταγεγραμμένοι από την Ελληνική Στατιστική Αρχή) είναι άτομα «τα οποία την εβδομάδα αναφοράς είτε εργάστηκαν έστω και μία ώρα με σκοπό την αμοιβή ή το κέρδος…». Όσο για τα περιθώρια επιδείνωσης, αυτά προκύπτουν ρητά, μεταξύ άλλων ζοφερών οικονομικών στόχων, από το «Ελληνικό Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων 2012-2015». Μέχρι το 2020 ο στόχος είναι να απασχολείται το 70% των ανθρώπων ηλικίας 20 έως 64 ετών· για το υπόλοιπο 30% κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα. Όπως, επίσης, κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει πόσο «ευέλικτοι» θα έχουν γίνει οι όροι της «απασχολησιμότητας» του «τυχερού» και «ασφαλούς» 70%.

Για τώρα όμως, οι πάλαι ποτέ «τυχεροί» της αγοράς εργασίας τρέχουν καταϊδρωμένοι και αλαφιασμένοι από γκισέ σε γκισέ. «Να πάνε να γαμηθούνε όλοι, θα πάμε στο εξωτερικό για δουλειά», φωνάζει ένας άντρας στη σύντροφό του· άλλη μια ηρωική έξοδος ή μια απειλή χωρίς αντίκρυσμα; Λίγο πριν, «τον έχει τρέξει» ένας υπάλληλος με δικαιολογητικά, χαρτιά και λοιπές γραφειοκρατικές ενέσεις.
«Δεν θα σε πιάσω κάπου ρε;», λέει σε μια δόση υπάλληλος σε νεαρό που φαίνεται να είναι «θαμώνας» τις τελευταίες μέρες στην ουρά. «Δεν θα μου ξεφύγεις», του κλείνει το μάτι με νόημα αλλά και την υψηλή αυτοπεποίθηση «προτύπου δημοσίου υπαλλήλου»· δεν θα είχε αντίρρηση αν «έβγαινε» «υπάλληλος του μήνα»· κι αυτός ο έπαινος σ’ αυτήν τη χώρα, πώς να το κάνουμε, λείπει…
Ο συναγωνισμός για την «πρωτιά» όμως είναι δυνατός. Η ώρα είναι λίγο πριν τις 14:00, η υπηρεσία ετοιμάζεται να κλείσει και ο κόσμος είναι λιγοστός. Τρία, το πολύ τέσσερα άτομα, περιμένουν να εξυπηρετηθούν. Αλλοδαπός ζητά εξηγήσεις για το επίδομα ανεργίας του, ωστόσο η ανοχή του υπαλλήλου φαίνεται να εξαντλείται αδικαιολόγητα(;) από τα πρώτα κιόλας δευτερόλεπτα: αρχίζει να του υψώνει τον τόνο της φωνής, εμπλουτίζοντας με κάποια «ρε» την κάθε του φράση· περίεργο πράμα τα νεύρα, χτυπούν «φλέβες» εθνικής υπερηφάνειας φαίνεται. Η τσαντίλα μεταδίδεται αστραπιαία σε Έλληναράδες που μέχρι χθες ήταν αφεντικά· όλοι αυτοί που έλεγαν «εργάτης» και εννοούσαν τον «Αλβανό». «Κατάλαβες;», μουρμουρίζει στον αέρα ένας τέτοιος τυπάρας: «θέλουν να παίρνουν και το επίδομα ανεργίας τώρα».
Πριν φύγει και ο τελευταίος της «ουράς» που θα μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, κάπου σ’ ένα τραπέζι του ΟΑΕΔ στη Νίκαια, ένα φυλλάδιο της συνέλευσης του πλάνου30/900 γράφει: «Το κακό είναι ότι έτσι δεν αντιλαμβανόμαστε ότι η υποτίμηση της εργασίας του άλλου είναι υποτίμηση της εργασίας, ότι η υποτίμηση της ζωής του άλλου, είναι υποτίμηση της ζωής».

«Ρε λες;».

parallhlografos.wordpress.com