Του Οδυσσέα Αϊβαλή
Για να παρέμβει στη συγκυρία και να τη μετατοπίσει προς τη μεριά των εργαζομένων, μια οργάνωση νέων της ριζοσπαστικής αριστεράς χρειάζεται να έρθει σε επαφή με τα άμεσα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι. Προσπαθώντας να διατυπώσει απαντήσεις σε πολιτικά επίδικα και σε ζητήματα πρακτικής, και μετασχηματίζοντας το υπαρκτό αίσθημα ατομικής αδικίας σε µια κοινή αντίληψη περί συλλογικού ταξικού συμφέροντος. Απαντήσεις που δεν θα αποτελούν την γραμμή της πρωτοπορίας στις μάζες, αλλά θα δοκιμάζονται στο κοινωνικό επίπεδο, ώστε να γίνονται ηγεμονικές και διεκδικήσιμες.
Ένα από τα βασικά ζητήματα των νέων που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα είναι η μακροχρόνια παραμονή στη ζώνη μεταξύ επισφάλειας και ανεργίας. Τα μνημόνια μετατρέπουν την μέχρι τώρα προσωρινή επισφάλεια σε μόνιμη συνθήκη εργασίας για τη νέα γενιά εργαζομένων, δημιουργώντας ένα φθηνό εργατικό δυναμικό χωρίς εργασιακά δικαιώματα. Παράλληλα, δημιουργείται ένας τεράστιος εφεδρικός στρατός εργαζομένων, ώστε να μπορούν αυτοί να αντικαθιστούν όσους δεν αντέχουν στις νέες εργασιακές συνθήκες.
Η εργοδοτική τρομοκρατία, με την νομική κάλυψη του κράτους, αλλάζει τα όρια των κοινωνικών ορίων αποδοχής. Συνηθίζεται κοινωνικά η φυσική εξόντωση των εργαζομένων που ζητούν τα δεδουλευμένα τους ή συνδικαλίζονται, γυρίζοντας το ρολόι μερικούς αιώνες πίσω. Παράλληλα μονιμοποιείται η απλήρωτη εργασία, με τη νομιμοποίηση συμβάσεων με τις οποίες οι επιχειρήσεις μπορούν να μην πληρώνουν τους εργαζόμενους έως τρεις μήνες. Στις 3 Νοεμβρίου, υπεγράφη η πρώτη επιχειρησιακή σύμβαση σε εταιρία παροχής υπηρεσιών φύλαξης που νομιμοποιεί την καθυστέρηση έως και ενενήντα ημέρες στην καταβολή των μισθών.
Ζώντας επισφαλώς
Η ευρηματικότητα των κυρίαρχων τάξεων, προκειμένου να εκμεταλλευτούν με καλύτερους όρους την εργασία, δεν έχει όρια. Έτσι η επισφάλεια παίρνει τη μορφή της ημιαπασχόλησης, της απλήρωτης εργασίας, του voucher, της δουλειάς με το κομμάτι, των ευέλικτω ωραρίων, την εκ περιτροπής εργασία και αρκετές άλλες. Δημιουργήθηκαν οι «ωφελούμενοι» εργαζόμενοι με ωφελημένους εργοδότες. Ό,τι εφαρμοζόταν στους μετανάστες την προηγούμενη δεκαετία, τώρα εφαρμόζεται στους γηγενείς εργαζόμενους. Ο ελληνικός καπιταλισμός παράγει κέρδη μέσα στην κρίση, δημιουργεί ένα φθηνό εργατικό δυναμικό, αλλά φροντίζει να κάνει ηγεμονική την αντίληψη ότι δεν παράγουμε τίποτα σαν χώρα και ότι για όλα φταίνε οι γερμανοί.
Η κατηγορία των επισφαλώς εργαζομένων βρίσκεται πιο κοντά στην ανεργία παρά στην εργασία. Η επισφάλεια αποτελεί μια πολιτική διαχείρισης της ανεργίας. Δεν αρκεί να μιλάμε απλώς για μία γενιά που περνά κάθε τόσο από την ανεργία στην εργασία και αντιστρόφως, αλλά για έναν πληθυσμό που μοιράζει την ίδια του την καθημερινότητα ανάμεσα σε εργασία και ανεργία. Η επισφάλεια έχει γίνει η καθημερινότητα και η καθημερινότητα καθορίζεται από την επισφάλεια.
Η νέα γενιά εργαζομένων βιώνει το πώς είναι να ζεις όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς σου επισφαλώς. Αυτή η κοινωνική και ηλικιακή κατηγορία ζει, στην πλειοψηφία της, με τους γονείς της ή είναι εξαρτημένη από αυτούς, καθώς οι απολαβές της, όταν υπάρχουν, δεν επαρκούν για να καλύψει τις ανάγκες της. Μετατοπίζοντας έτσι κατά μία δεκαετία τα όρια της νεότητας, έρχεται αντιμέτωπη με την αποτυχία ενηλικίωσης.
Η αντιπρόταση της αυτοδιαχείρισης
Σε πρώτο χρόνο, η απάντηση των εκμεταλλευόμενων είναι η ανάπτυξη τεχνολογιών αντίστασης απέναντι στον αυταρχικό κρατισμό από τη μία, και την πειθάρχηση στην παραγωγική διαδικασία από την άλλη. Βασική προτεραιότητα είναι η δημιουργία σωματείων βάσης για επισφαλώς εργαζόμενους, με δημοκρατικές διαδικασίες, ώστε να αποδομηθούν οι γραφειοκρατικές συνδικαλιστικές ηγεσίες. Με τη συγκρότηση συλλογικών ταξικών ταυτοτήτων και την ενεργοποίησή τους ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την ανάδειξη φυσικών πρωτοποριών στους χώρους εργασίας.
Σε δεύτερο χρόνο, η απάντηση έγκειται στην ανάπτυξη δικτύων αυτοδιαχείρισης που θα διαπερνούν το κράτος, χωρίς όμως μια μονόπλευρη και παράλληλη δομή, που θα άφηνε ανέπαφο το κράτος και τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Διαμορφώνοντας αντιπροτάσεις για την ανεργία και την επισφάλεια, πρέπει να συμπεριλάβουμε στην οπτική μας το γεγονός της καταστροφής κεφαλαίου από την αστική τάξη, όταν δεν έχει την αναμενόμενη κερδοφορία. Μαζί με το κεφάλαιο, η κυρίαρχη τάξη καταστρέφει και θέσεις εργασίας, με αποτέλεσμα η ανεργία να γίνεται όλο και περισσότερο διαρθρωτική.
Έτσι λοιπόν η απάντηση των εργαζόμενων τάξεων, από τη στιγμή που το κεφάλαιο θέτει διαρκώς τμήματά τους εκτός παραγωγικής διαδικασίας, χρειάζεται να ενσωματώνει το ζήτημα της λειτουργίας των επιχειρήσεων που κλείνουν από τους εργαζόμενους. Με αυτόν τον τρόπο, σε πρώτη φάση διασώζεται παραγωγικό δυναμικό. Επιπλέον, ένα κίνημα αυτοδιαχείρισης της παραγωγής αμφισβητεί το διευθυντικό δικαίωμα και μπορεί να πάρει χαρακτήρα δυαδικής εξουσίας. Δηλαδή, τα κοινωνικά κινήματα μέσα από την αυτοδιαχείριση μέσων παραγωγής που καταστρέφει το κεφάλαιο, δημιουργούν δομές και θεσμούς μέσα στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής που αντανακλούν μία αρχική φάση του κοινωνικού μετασχηματισμού.
Η αυτοδιαχείριση δείχνει το δρόμο με τον οποίο οι άμεσοι παραγωγοί μπορούν να μετατοπίσουν τη συγκυρία. Η αλλαγή άλλωστε της ζωής και της καθημερινότητας αποτελεί και την ουσία του κοινωνικού μετασχηματισμού, στο πλαίσιο του οποίου η αυτοδιαχείριση, με το να επεκτείνει το πεδίο της άμεσης δημοκρατίας, έχει καθοριστικό ρόλο.
Οι αυτοδιαχειριστικές μορφές, καθώς αυτές εντάσσονται σε έναν ευρύτερο αποκεντρωμένο κοινωνικό σχεδιασμό, μπορούν να εξασφαλίσουν την ικανοποίηση σημαντικών κοινωνικών αναγκών. Η δυνατότητα της κοινωνικής ιδιοποίησης του παραγόμενου πλούτου, μαζί με την καθιέρωση νέων μορφών δημοκρατικής οργάνωσης της παραγωγής, αποτελούν βασικά στοιχεία μιας χειραφετικής διαδικασίας του κόσμου της εργασίας. Την απάντηση των «από κάτω» την περιγράφουν οι εργαζόμενοι στη ΒΙΟ.ΜΕ.: «Δεν μπορείτε εσείς; Μπορούμε εμείς!».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου