Ο βασιλιάς είναι γυμνός

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ

Η επικαιρότητα στην Ελλάδα είναι καταιγιστική! Ο τυφώνας «Σάντυ» που πλήττει τις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ και την Νέα Υόρκη μοιάζει με απόδραση απο την ελληνική πραγματικότητα, ο δε κινηματογραφικός τρόπος που προβάλλεται απο τα media θυμίζει ταινίες επιστημονικής φαντασίας που παρουσιάζουν τις τελευταίες μέρες της ανθρωπότητας, λίγο πριν το τέλος του κόσμου! Η ασφάλεια της απόστασης και ο τρόπος με τον οποίον παρουσιάζεται η είδηση επιτρέπει να παρακολουθούμε τη φρίκη που βιώνουν οι κάτοικοι των περιοχών αυτών σαν να βλέπουμε ένα αμοντάριστο ντοκιμαντέρ.

Νάνος οι ΗΠΑ μπροστά στη "Σάντυ"

Σε κατάσταση «μέγιστης καταστροφής» κήρυξε ο Ομπάμα την Πολιτεία της Νέας Υόρκης μετά το πέρασμα του τυφώνα. Σήραγγες του μετρό της Νέας Υόρκης πλημμύρισαν από την άνοδο των υδάτων, "το μετρό της Νέας Υόρκης λειτουργεί 108 χρόνια, αλλά ποτέ δεν είχαμε αντιμετωπίσει μια τόσο ολέθρια καταστροφή όπως αυτή της περασμένης νύχτας", δήλωσε ο διευθυντής της Metropolitan Transportation Authority. Ο "Σάντυ" προκάλεσε χάος σε όλο το συγκοινωνιακό δίκτυο, σε κάθε συνοικία της περιοχής, προκάλεσε την πτώση δέντρων, τη διακοπή της ηλεκτροδότησης. Δεκάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους σε Ηνωμένες Πολιτείες - Καναδά. Η φονική καταιγίδα στο πέρασμά της νωρίτερα από την Καραϊβική σκότωσε δεκάδες ανθρώπους, κυρίως στην Αϊτή, αλλά αυτές οι ζωές που χάθηκαν δεν απασχόλησαν ιδιαίτερα τα διεθνή media. Ο συναγερμός για τους πυρηνικούς σταθμούς εξαιτίας της ανόδου της στάθμης του νερού άνω των δύο μέτρων, κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη στις αντλίες που τροφοδοτούν το σύστημα ψύξης με νερό, συμπληρώνει το παζλ!
Οι ΗΠΑ, η χώρα με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ παγκοσμίως, με ανεπτυγμένες υποδομές, με ερευνητικά κέντρα για αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων, είναι ένας νάνος μπροστά στον τυφώνα "Σάντυ". Η φύση και η έκταση του κειμένου δεν επιτρέπει διεξοδική ανάλυση που να συνδέει την ένταση και τη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων (όπως ο τυφώνας "Σάντυ") με την κλιματική αλλαγή.
Οι πολίτες στις ΗΠΑ πληρώνουν σήμερα τη στάση της πολιτικής τους ελίτ, που υποτίμησε την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της στην πραγματική οικονομία για δεκαετίες. Ο τυφώνας μας χτυπάει ένα καμπανάκι διεθνώς. Όταν η ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη είναι τόσο ευάλωτη, τι κάνουν οι φτωχότεροι; Ιδίως στις ΗΠΑ οφείλουν να κάνουν μια σοβαρή κουβέντα για κλιματική αλλαγή πέρα από τις προεκλογικές ατάκες και τα επικοινωνιακά τρικ. Οι ρύποι που παράγει η αμερικανική οικονομία καταστρέφουν ποικιλοτρόπως όλον τον πλανήτη. Οι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που εγκατέλειψαν τη Νέα Υόρκη προσωρινά, θα γυρίσουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία σύντομα σπίτι, όταν ένα ανάλογο φαινόμενο συμβαίνει στο Μπαγκλαντές και συντρίβεται η τοπική οικονομία, οι υποδομές και η όποια παραγωγή, δημιουργούνται καραβάνια περιβαλλοντικών προσφύγων.

Η κλιματική αλλαγή είναι ακραία ταξική

Οι συνέπειες της οικολογικής καταστροφής έχουν κοινωνικό πρόσημο, θα την πληρώσουν οι πιο φτωχοί και οι πιο αδύναμοι και στον διαχωρισμό μεταξύ κρατών, αλλά και μέσα στα ίδια τα κράτη. Η κλιματική αλλαγή έχει μια «ταξική ιδιομορφία», αυτοί που δημιούργησαν το πρόβλημα είναι αυτοί που έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες και την ισχύ να διαπραγματεύονται στα διεθνή οικονομικά fora και να επιβάλλουν «λύσεις», ενώ αυτοί που δεν συνέβαλαν καθοριστικά στο να διαμορφωθεί η υφιστάμενη κατάσταση είναι πιο ευπαθείς, πιο εκτεθειμένοι και πιο απροστάτευτοι στις συνέπειες της κλιματικές αλλαγής.
Οι ακραιφνείς τεχνοκράτες θεωρούν πολλά από τα προαναφερόμενα οικολαγνεία και ρομαντικό ουμανισμό. Έτσι κι αλλιώς πάντα υπήρχαν τυφώνες καταστροφικοί στην ανθρώπινη Ιστορία, θα ισχυριστούν, όμως η ένταση και η συχνότητα των ακραίων φαινομένων επιταχύνεται με την κλιματική αλλαγή. Σε αυτούς τους άπιστους «Θωμάδες» να τα πούμε στη γλώσσα που κατανοούν.
Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι οι ζημιές από τον κυκλώνα "Σάντυ" θα κυμανθούν μεταξύ 10 και 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, το ετήσιο κόστος της κλιματικής αλλαγής (τυφώνες, πλημμύρες, ξηρασίας, απώλεια βιοποικιλότητας) για τις ανεπτυγμένες χώρες θα φτάσει στο 1% - 4% του ΑΕΠ τους και στις αναπτυσσόμενες στο 5% - 10% του ΑΕΠ τους. Αν δε υπολογιστεί και το κόστος από “πολιτική αστάθεια” ή “κοινωνική αναταραχή”, το κόστος εκτοξεύεται στο 5% - 20%. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ το κόστος του τυφώνα "Κατρίνα" που χτύπησε την Νέα Ορλεάνη το 2005, το κόστος ήταν 1% του ΑΕΠ των ΗΠΑ!

Ξυπόλυτη στʼ αγκάθια η Ελλάδα

Όταν αυτά συμβαίνουν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, μπορούμε να κοιμόμαστε σχετικά ήσυχα. Έχουμε όμως πραγματικά αναρωτηθεί κατά πόσον η ελληνική κοινωνία και οικονομία είναι οχυρωμένη απέναντι στην κλιματική αλλαγή; Τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν μεσομακροπρόθεσμα στη ζωή των πολιτών στη χώρα μας οι κλιματικές αλλαγές; Η κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας και η αποσάθρωση του κοινωνικού ιστού κάνουν πιο επιτακτική και πιο επίκαιρη από ποτέ μια σε βάθος συζήτηση για το παραγωγικό και καταναλωτικό πρότυπο της χώρας, για την ανασυγκρότηση της οικονομίας με βάση τις κοινωνικές ανάγκες, την αξιοποίηση των φυσικών πόρων στο πλαίσιο της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης. Μόνο εάν η οικολογική, η οικονομική και η κοινωνική διάσταση θεωρηθούν ως ενιαία «συμπαγής» ολότητα, η μετάβαση προς μια οικονομία που θα εστιάζει στις περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανάγκες είναι εφικτή.
Ο τυφώνας "Σάντυ" είναι ευτυχώς πολύ μακριά για εμάς. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι το ντοκιμαντέρ τελειώνει μόλις κλείσει η τηλεόραση. Η ελληνική κυβέρνηση έχει σχέδιο δράσης - αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων - ανακατατάξεων που θα χτυπήσουν πολύ σύντομα και τη δική μας πόρτα και θα μας βγάλουν από τον βολικό καναπέ μας και την παρακολούθηση του “ντοκιμαντέρ Σάντυ”;

www.avgi.gr