Δύο ειδήσεις...
... που μας έρχονται από την Αμερική, ξεχωρίζουν. Η μία είναι καλή: η αμερικανική «πίτα» ξανάρχισε να μεγαλώνει. Και η άλλη κακή: μολονότι η αύξησή της έφτασε το 3%, το μερίδιο αυτής της πίτας που πέφτει στους αμερικανούς εργαζόμενους είναι εξαιρετικά χαμηλό. Τι φταίει;
Η αμερικανική...
... παραγωγικότητα αυξάνεται, χωρίς όμως να βελτιώνεται ο τρόπος που διανέμονται τα έσοδα. Ενα μεγάλο μέρος από αυτά διανέμονται με τη μορφή κερδών στους ήδη έχοντες. Ετσι, το μερίδιο που απομένει σε όλους τους υπόλοιπους με τη μορφή ημερομισθίων και μισθών συρρικνώνεται συνεχώς. Και είναι σήμερα το μικρότερο από το 1947, από τότε δηλαδή που η αμερικανική κυβέρνηση άρχισε να διατηρεί σχετικά στατιστικά στοιχεία. «Αν αυτό συνεχιστεί, οι ανισότητες θα γίνουν ακόμη πιο ακραίες», προειδοποιεί τους συμπατριώτες του ο Ρόμπερτ Ράιχ, καθηγητής της Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας (Μπέρκλεϊ). «Και παρά την αυξημένη παραγωγικότητα σε προϊόντα και υπηρεσίες, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μια χρόνια ανεπάρκεια της ζήτησης γι' αυτά». Επειδή οι πλούσιοι αποταμιεύουν μεγαλύτερο μέρος από τα κέρδη τους από οποιονδήποτε άλλο, ενώ οι οικογένειες των μεσαίων και χαμηλότερων εισοδημάτων - που έχουν λιγότερες δουλειές ή μικρότερους μισθούς - δεν διαθέτουν πια αρκετή αγοραστική δύναμη ώστε να διατηρήσουν πλησίστια την οικονομία. (Πριν από το 2008 εξακολουθούσαν να αγοράζουν βουλιάζοντας ακόμη πιο βαθιά στα χρέη. Ομως, τα πράγματα έδειξαν ότι αυτό δεν ήταν μια βιώσιμη στρατηγική.) Η ανεπαρκής ζήτηση είναι η βασική αιτία που η ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας είναι τόσο αναιμική και που η «πίτα» δεν μεγαλώνει ταχύτερα.
Οι λίγοι...
... που τρώνε το μεγαλύτερο κομμάτι από την «πίτα» προσπαθούν να πείσουν τους υπόλοιπους ότι ζουν και ξοδεύουν πέρα από τις δυνατότητές τους. Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Τα εισοδήματα των περισσότερων Αμερικανών δεν είναι ανάλογα με αυτά που θα μπορούσε να τους προσφέρει η οικονομία, αν οι καρποί της παραγωγικότητας μοιράζονταν πιο δίκαια. Οι λίγοι παραπονούνται για τον δανεισμό και για τα δημόσια ελλείμματα. Ομως, όπως επισημαίνει ο Ρόμπερτ Ράιχ, «η αλήθεια είναι πως ο κόσμος είναι πρόθυμος να μας δανείζει τεράστια ποσά, επειδή είμαστε τόσο παραγωγικοί». Εδώ και τρεις μήνες αυξάνονται οι θέσεις εργασίας, από τις αρχές του χρόνου έχουν μειωθεί κατά 50.000 οι αιτήσεις για επίδομα ανεργίας, οι επιχειρήσεις παρουσιάζουν υγιή κερδοφορία και το χρηματιστήριο έκλεισε την περασμένη εβδομάδα στο υψηλότερο σημείο του από τότε που ξέσπασε η κρίση. Ποιο είναι το πρόβλημα λοιπόν;
Η «πίτα»...
... αρχίζει να μεγαλώνει ξανά, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν παίρνουν το μερτικό που τους αξίζει, λέει ο Ρόμπερτ Ράιχ. Και αυτό είναι κακό ακόμη και για εκείνους που παίρνουν τα μεγαλύτερα κομμάτια. Θα τα κατάφερναν καλύτερα με μικρότερα κομμάτια από μια «πίτα» που θα μεγάλωνε ταχύτερα από όσο μεγαλώνει σήμερα. Ομως εξακολουθούν να δείχνουν την ίδια συμπεριφορά που οδήγησε τον κόσμο στην οικονομική κρίση.
tanea
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου