Η σημασία του Πολυτεχνείου, η «φιλελευθεροποίηση» Μαρκεζίνη, η συμβολή του Πουλαντζά στη μελέτη των δικτατοριών, γιατί σήμερα δεν ζούμε μια «νέα χούντα», αλλά τον εκφυλισμό της δημοκρατίας
Μια συζήτηση του Ηλια Νικολακόπουλου και του Κωνσταντίνου
Ηλίας Νικολακόπουλος: Μας ρωτάς πότε πληροφορηθήκαμε τα γεγονότα. Ήμασταν και οι δυο στο Παρίσι, και μάθαμε για την κατάληψη του Πολυτεχνείου από την πρώτη κιόλας μέρα. Έκτοτε, βρισκόμασταν περίπου σε διαρκή συνέλευση στη Fondation Hellénique, στο Ελληνικό Σπίτι.
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: Η διαρκής αυτή συνέλευση είχε αρχίσει βέβαια, από το 1967: το Ελληνικό Σπίτι βρισκόταν εν διαρκή συνελεύσει όλα τα χρόνια της Χούντας…
Η. Νικολακόπουλος: Και τις μέρες του Πολυτεχνείου οι συνελεύσεις πυκνώνουν και γίνονται πάνδημες. Τα νέα μεταδίδονται αμέσως. Ευτυχώς, εκείνη την εποχή στο Παρίσι υπήρχαν χαλασμένα τηλέφωνα για το κοινό: έριχνες μέσα ένα κέρμα και ανανέωνες συνέχεια τον χρόνο ομιλίας — έβλεπες λοιπόν Έλληνες στους θαλάμους με τις ώρες. Μ’ αυτό τον τρόπο ακούγαμε και τον σταθμό του Πολυτεχνείου.
Κ. Τσουκαλάς: Όταν μάθαμε ότι μπήκε το τανκς, συγκεντρωθήκαμε καμιά πενηνταριά άνθρωποι, όλοι μας πανεπιστημιακοί, στο γραφείο του αρχιτέκτονα Γιώργου Κανδύλη. Έπεσε και η ιδέα, η οποία τελικά δεν υλοποιήθηκε, να πάρουμε ένα αεροπλάνο και να κατέβουμε στην Ελλάδα, με στόχο είτε να μας συλλάβουν είτε να μας απελάσουν — για λόγους διεθνών εντυπώσεων. Το Πολυτεχνείο ήταν μια τομή σε όλη την ιστορία της αντιδικτατορικής μας κινητοποίησης.
Η. Νικολακόπουλος: Θυμάμαι ότι στις 18 Νοεμβρίου το βράδυ έγινε μια μεγάλη διαδήλωση έξω από την ελληνική πρεσβεία, στην οποία καταφέραμε και μπήκαμε και μέσα στο κτίριο… Πέρα από τις αναμνήσεις μας, αφού μιλάμε για το «παρισινό Πολυτεχνείο», ας θυμηθούμε ότι τα χρόνια αυτά στο Παρίσι ζει και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Παρότι έγιναν διάφορες προσπάθειες για να κάνει κάποια δήλωση, στέφθηκαν με αποτυχία.
Η. Νικολακόπουλος: Έκανε επιλεκτικά δηλώσεις όποτε έκρινε. Για το Πολυτεχνείο δεν έκανε — παρότι ξέρουμε ότι του έγιναν κρούσεις. Σκέφτομαι ότι και οι συνομιλητές του στην Ελλάδα, και αναφέρομαι κυρίως στον Κωνσταντίνο Τσάτσο, προφανώς θα τον απέτρεπαν. Ο Τσάτσος, στηΛογοδοσία μιας ζωής, χαρακτηρίζει το Πολυτεχνείο εκδήλωση του πεζοδρομίου, το θεωρεί οχλοκρατική εκδήλωση των κομμουνιστών και άλλων ταραχοποιών…
Η «φιλελευθεροποίηση» Μαρκεζίνη
Συνολικότερα, τώρα, για την εξέγερση του Πολυτεχνείου πρέπει να θυμηθούμε ότι ξεσπάει σε μια περίοδο «ομαλοποίησης», με την υπόσχεση της κυβέρνησης Μαρκεζίνη για διεξαγωγή εκλογών την άνοιξη του 1974. Το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού κόσμου αντιμετωπίζει θετικά την προοπτική αυτή ή τουλάχιστον θεωρεί ότι πρέπει να εκμεταλλευθεί τη ρωγμή. Όσον αφορά τον Καραμανλή… αυτός πρόλαβε να μην πάρει θέση για το «άνοιγμα Μαρκεζίνη». Το Πολυτεχνείο τον διευκόλυνε. Υπάρχει μόνο ένα άρθρο του Γεωργίου Ράλλη, στη Βραδυνή, μια μόλις μέρα πριν την κατάληψη του Πολυτεχνείου, όπου αφήνει να φανεί, περίπου ως εκπρόσωπος του Καραμανλή, ότι το άνοιγμα πρέπει να αντιμετωπιστεί θετικά. Βέβαια, το άνοιγμα κατέρρευσε με το τανκς
Κ. Τσουκαλάς: Η σχετική κουβέντα για τη βαθμιαία φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος έχει αρχίσει νωρίτερα, από το καλοκαίρι του 1973, με την αμνηστία. Ολόκληρη η αστική τάξη και όλο το πολιτικό προσωπικό έλεγαν ότι θα βγούμε από τη δικτατορία με «βελούδινο τρόπο»…
Η. Νικολακόπουλος: …με τον Παπαδόπουλο «πρόεδρο της Δημοκρατίας» και ένα φρικώδες Σύνταγμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου