Της Αναστασίας Γιάμαλη
Φανταστείτε τους αμέριμνους 6.000 κατοίκους να μην πηγαίνουν στις δουλειές τους την Τετάρτη, όχι επειδή είναι αργία- αλλά γιατί περίμεναν να υποδεχθούν τον πρωθυπουργό Ενρίκο Λέτα, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και την επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων, Σεσίλια Μάλμστρομ. Αντί για ορχήστρα, τον τόνο έδιναν οι κραυγές τους. “Δολοφόνοι”, “Θα τους έχετε βάρος στη συνείδησή σας” ούρλιαζαν κρατώντας αντί για τρομπόνια πλακάτ. Ίσως αυτές οι εικόνες να σας θυμίζουν αντίστοιχες σε δικά μας νησιά, στη Χίο ή τη Σάμο. “Una Faccia Una Razza” λένε. Μιας και πιάσαμε τις παραδόσεις, όμως, το τραγικό ναυάγιο της 3ης Οκτωβρίου δεν είναι το πρώτο, σίγουρα δεν θα είναι το τελευταίο. Ωστόσο, τα ΜΜΕ, η Ε.Ε. και οι εθνικοί ηγέτες αντιμετωπίζουν τους μετανάστες ως φαινόμενο σε ένα μακρινό πλάνο, χωρίς ήχο. Οι μετανάστες δεν είναι φαινόμενο. Είναι άνθρωποι.
Ο Αντζελίνο Αλφάνο, αντιπρόεδρος της Ιταλίας και υπουργός Εσωτερικών, στενός φίλος του Μπερλουσκόνι, τόλμησε να δηλώσει ότι “η Λαμπεντούζα πρέπει να πάρει βραβείο Νόμπελ”. Για τα εκατοντάδες δυστυχήματα και τους χιλιάδες νεκρούς;
Πράγματι, από τα εκατοντάδες δυστυχήματα κανένα δεν συγκρίνεται με αυτό της 3ης Οκτωβρίου, ούτε εκείνο του 1997, όταν ιταλικό πολεμικό πλοίο εμβόλισε «κατά λάθος» ένα αλβανικό αφού πρώτα του έστειλε δύο φορές σήμα ζητώντας του να επιστρέψει στην Αλβανία, πνίγοντας τους Αλβανούς μετανάστες, ούτε όταν το 2011 ένα πλοιάριο έπλεε επί 16 μέρες εκπέμποντας SOS χωρίς να του δίνουν καμία σημασία, με αποτέλεσμα κάποιοι να πεθαίνουν της πείνας, άλλοι να πηδούν στη θάλασσα από την απελπισία κ.ο.κ.
Την Τετάρτη μία πρώτη έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης ανέφερε πως η Ιταλία ήταν «όχι κατάλληλα προετοιμασμένη για ένα νέο κύμα μετανάστευσης στις ακτές της». Το σύστημα της Ιταλίας κρίθηκε ακατάλληλο να δεχθεί αιτούντες άσυλο και να προωθήσει μετανάστες αλλά και η Τζούντιθ Σάντερλαντ, ερευνήτρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σχολίασε στη βρετανική Guardian ότι “Η αντίδρασή μας ήταν ‘πάλι τα ίδια… μόνο που αυτή τη φορά ήταν χειρότερα’” και συμπλήρωσε «Αυτό που είναι τρομερό είναι πως θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί».
Οι μετανάστες στις ακτές της Μεσογείου δεν έπεσαν από τον ουρανό, ούτε έρχονται για να γίνουν πλούσιοι, να πιάσουν την καλή ή να ζήσουν την ευρωπαϊκή εκδοχή του “αμερικανικού ονείρου”. Ρισκάρουν να πνιγούν, επιβαίνοντας σε σαπιοκάραβα, για να ξεφύγουν από την πείνα, την εξαθλίωση, τον εμφύλιο ή… μία ενδεχόμενη “εξαγωγή” δημοκρατίας με αεροπορικους βομβαρδισμούς και όχι μόνο. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, ο αριθμός των θανάτων μεταναστών που επιχείρησαν να περάσουν τις πύλες της Ευρώπης υπολογίζεται στις 20.000. Καθένας από αυτούς κατά πάσα πιθανότητα επέλεξε να διαβεί το κατώφλι της Γηραιάς Ηπείρου μέσω ενός από τους τέσσερις κύριους κόμβους μετανάστευσης προς την Ευρώπη (Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Μάλτα).
Μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου έφτασαν από θαλάσσης στην Ιταλία, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 30.100 άνθρωποι. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν Σύριοι (7.500), Ερυθραίοι (7.500) και Σομαλοί (3.000). Μόνο το 2012, 500 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να περάσουν στην Ευρώπη. Και την προηγούμενη χρονιά, το 2011, οι αραβικές εξεγέρσεις οδήγησαν 50.000 μετανάστες στη Λαμπεντούζα. Τότε η ιταλική κυβέρνηση υπέγραψε “στα κρυφά” συμφωνία με την μετα-Καντάφι κυβέρνηση, ώστε να αποτρέψει τους μετανάστες να φτάσουν στα εδάφη της. Την ίδια χρονιά, σύμφωνα με τον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Αντόνιο Γκουτέρες, 1.500 άνθρωποι πνίγηκαν ή αγνοούνται όταν επιχείρησαν να περάσουν στην Ευρώπη από τα νερά της Μεσογείου, καθιστώντας τη θάλασσά μας «το πιο θανατηφόρο υδάτινο πέρασμα για πρόσφυγες και μετανάστες».
Ψυχές στο πέλαγος. Ποιοι φταίνε;
Επίσημα έγινε λόγος για ευρωπαϊκή τραγωδία. Για την τραγωδία, όμως, μπορεί να φέρουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης τα “σαπιοκάραβα” που διαχειρίζονται συμμορίες και στα οποία στοιβάζονται σαν τις σαρδέλες έναντι αδράς αμοιβής οι μετανάστες, αλλά ίσο, αν όχι μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης φέρουν και οι νομοθέτες σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο καθώς και η Frontex, η διαβόητη υπηρεσία επιτήρησης των ευρωσυνόρων.
Από τον νόμο Τούρκο- Ναπολιτάνο στον Μπόσι–Φίνι ή, αλλιώς, η ποινικοποίηση των μεταναστών
Μπορεί στην Ελλάδα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης να είναι τελευταίας εσοδείας, στην Ιταλία όμως η δημιουργία “κέντρων προσωρινής κράτησης” θεσμοθετήθηκε ήδη από το 1998. Πρόκειται για τον νόμο Toύρκο – Ναπολιτάνο, που στόχο είχε «να διευθετήσει οργανικά το όλο θέμα της μετανάστευσης». Τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Ιούλιο του 2002, στη δεύτερη θητεία της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι, ψηφίστηκε ο νόμος Μπόσι – Φίνι που προβλέπει τον άμεσο «επαναπατρισμό» των «λαθρομεταναστών» αφού μείνουν σε κέντρο κράτησης όπου θα αναγνωριστούν. Εν ολίγοις, όσοι πατάνε το πόδι τους στο ιταλικό έδαφος διαπράττουν το αδίκημα της παράνομης μετανάστευσης και ακόμη κι αν θεωρηθούν πολιτικοί πρόσφυγες, η δίωξη για το αδίκημα παραμένει. Σύμφωνα με το άρθρο 10Α του νόμου, μάλιστα, οι “παραβάτες” καλούνται να πληρώσουν πρόστιμο 5.000 ευρώ.
Τον περασμένο Αύγουστο η Ιταλία σημείωσε άλλη μια επιτυχία. Οι ιταλικές αρχές έδωσαν εντολή σε δύο εμπορικά πλοία να διασώσουν πλοιάριο και μετά απαίτησαν ο καπετάνιος να τους μεταφέρει πίσω στη Λιβύη, κίνηση που σαφώς αποθαρρύνει τους ελάχιστους πρόθυμους καπετάνιους από το να επιχειρήσουν κάποια διάσωση.
Την ώρα, λοιπόν, που συγκινημένοι αξιωματούχοι της Ε.Ε. και ηγέτες έψαλλαν εν χορώ τα περί τραγωδίας στο ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSA, έπεσε είδηση πως “οι 155 που επέζησαν ίσως αντιμετωπίσουν διώξεις για λαθρομετανάστευση». Μάλιστα, υπό τον Μπόσι – Φίνι η δίωξη θα είναι αυτεπάγγελτη, αμέσως μόλις οι μετανάστες ταυτοποιηθούν. Πάλι καλά που, έστω για τα προσχήματα, η υπουργός αρμόδια για την ένταξη των Μεταναστών, η μαύρη Σεσίλ Κιένγκε, δήλωσε ότι ο νόμος πρέπει να τροποποιηθεί. Τη θέση της αυτή στήριξε και ο πρόεδρος Ναπολιτάνο (ο ίδιος που έδωσε το όνομά του στον νόμο για τα κέντρα “προσωρινής” κράτησης). Διαφωνούν η Κεντροδεξιά και η Λέγκα. Η Κομισιόν δεν ασχολείται με την ποινικοποίηση της μετανάστευσης από τους εν λόγω νόμους, είναι βλέπετε “αναρμόδια”. Παραμένει ωστόσο συντετριμμένη.
Οι “συντετριμμένοι” Ευρωπαίοι και το Δουβλίνο ΙΙ
Την Τρίτη οι υπουργοί Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. συζήτησαν το ζήτημα της φύλαξης των ευρωπαϊκών συνόρων (για εκατομμυριοστή φορά) και επέδειξαν μάλιστα όλοι προθυμία να αναβαθμιστεί η Frontex . H αρμόδια επίτροπος Σεσίλια Μάλμστρομ εκτίμησε πως είναι νωρίς να εκτιμηθεί το ακριβές ποσό που χρειάζεται η Frontex για τις επιχειρήσεις “έρευνας και διάσωσης” οι οποίες θα καλύπτουν όλη τη Μεσόγειο. Ωστόσο, θεωρεί πως 60 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον θα είναι μια χαρά.
Στο τέλος του χρόνου θα έχουμε και το Eurosur. Πρόκειται για ένα νέο σύστημα παρακολούθησης και ανταλλαγής πληροφοριών που επινόησε η Ε.Ε. για να λύσει τον “πονοκέφαλο του μεταναστευτικού”. Όχι δεν θα σώζει ζωές -αν είναι δυνατόν!-, απλά μέσω δορυφόρου θα βλέπει κάθε κίνηση και θα αποτρέπει τους μετανάστες από το να φτάσουν στην Ευρώπη. Μικρή λεπτομέρεια: προς το παρόν δεν υπάρχει η σχετική και απαραίτητη νομοθεσία που θα βάλει ως προτεραιότητα το ανθρωπιστικό ζήτημα και όχι το αντιμεταναστευτικό.
Όλα κι όλα όμως, ο ΟΗΕ μετά το φιάσκο του 2011, όταν οι αρχές «άφησαν να πεθάνουν» μετανάστες που παρέμειναν επί δύο βδομάδες σε πλοιάριο στα ανοιχτά της Ιταλίας, εξήγγειλε πως όλα τα πλοιάρια που μεταφέρουν μετανάστες στη Μεσόγειο θα πρέπει να εκλαμβάνονται εξ ορισμού ως να εκπέμπουν SOS και να διασώζονται. Περί εξαγγελίας όμως πρόκειται, οι Ιταλοί λοιπόν δεν το πήραν της μετρητοίς. Ούτε οι Έλληνες.
Άλλωστε, τα Ηνωμένα Έθνη έχουν καταγγείλει και τις συνθήκες κράτησης στα στρατόπεδα συγκέντρωσης τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία. Τα πρωτεία στις “καμπάνες” τα έχει μακράν το κέντρο κράτησης της Λαμπεντούζα. Όπου οι μετανάστες είναι πλήρως εκτεθειμένοι σε όλα τα καιρικά φαινόμενα.
Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο τροποποίησης του Δουβλίνο ΙΙ για τους αιτούντες πολιτικό άσυλο, δεν βρήκε σύμφωνα τα 24 από τα 28 κράτη – μέλη της Ε.Ε. με τη Γερμανία, τη Σουηδία και τη Δανία να απορρίπτουν πλήρως την ιδέα.
Frontex: Το καλοθρεμμένο μαντρόσκυλο των συνόρων
Με δύο πλοία, δύο ελικόπτερα, δύο αεροπλάνα, 315 άτομα ανθρώπινο δυναμικό και ετήσιο προϋπολογισμό στα 86 εκατομμύρια ευρώ, η Frontex κάνει το μαντρόσκυλο των συνόρων και προτίθεται να παίξει τον ρόλο της και να φυλάει το ευρωπαϊκό φρούριο ακόμη καλύτερα αν ο προϋπολογισμός της αυξηθεί κατά 60 ακόμη εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, τώρα η “απειλή” είναι ακόμη μεγαλύτερη. Δημοσίευμα της ιστοσελίδας Euractiv δίνει ιδιαίτερο βάρος στο ζήτημα του ολοένα αυξανόμενου κύματος Σύρων προσφύγων, το οποίο, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, έχει αγγίξει τα 2,1 εκατ. άτομα (προς Λίβανο, Ιορδανία, Τουρκία, Ιράκ, Αίγυπτο και βορειοαφρικανικά κράτη) και αναμένεται να αγγίξει τα 3,4 εκατ. άτομα ως το τέλος του έτους.
.Η Ευρώπη είναι ένα σπίτι για όλους, δεν είναι σίγουρα γερμανική, δεν είναι γαλλική, όπως δεν είναι και ελληνική. Μέχρι λοιπόν να φτιάξουμε σωστά τις πόρτες, ο κόσμος θα μπαίνει από τα παραθυρα. Και όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε τόσο λιγότεροι άνθρωποι θα γίνουν δόλωμα για τα ψάρια.
Θάνατος στη Μεσόγειο:
Οι πολύκροτες τραγωδίες των τελευταίων ετών
2 Ιουνίου 2011
Περισσότεροι από 200 άνθρωποι από την υποσαχάρια Αφρική πνίγονται στα ανοιχτά της Τυνησίας.
6 Απριλίου 2011
Τουλάχιστον 150 μετανάστες από την Ερυθραία και τη Σομαλία πνίγονται κοντά στη Λαμπεντούζα.
Μάρτιος – Απρίλιος 2011
Πλοιάριο με προορισμό τη Λαμπεντούζα πλέει στα ανοιχτά επί 16 μέρες, 61 από τους 72 μετανάστες που επέβαιναν στο πλοιάριο πεθαίνουν, παρά το ότι εκπέμπουν SOS, ενώ οι ευρωπαϊκές αρχές και τα πλοία του ΝΑΤΟ γνωρίζουν το ακριβές σημείο όπου βρίσκονται.
14 Ιουνίου 2003
Οι σοροί 50 μεταναστών από τη Βόρεια Αφρική ανασύρονται από τη θάλασσα όταν το πλοιάριό τους βυθίζεται 60 χιλιόμετρα από τη Λαμπεντούζα.
28 Μαρτίου 1997
Κοντά στο Μπρίντιζι, βουλιάζει καράβι στο οποίο επιβαίνουν περίπου 130 Αλβανοί μετανάστες. Το πολεμικό ιταλικό πλοίο Sibila εμβόλισε «κατά λάθος» το αλβανικό Kater a rades, αφού πρώτα του έστειλε δυο φορές σήμα, ζητώντας του να επιστρέψει στην Αλβανία. Πολλοί υποστηρίζουν πως οι ιταλικές αρχές βύθισαν εκ προθέσεως το καράβι με τους Αλβανούς μετανάστες
25 Δεκεμβρίου 1996
283 Νοτιοασιάτες πνίγηκαν όταν το πλοιάριο στο οποίο επέβαιναν βυθίστηκε κοντά στο Πορτοπάλο της Σικελίας.
Πηγη: Αυγή via http://www.rednotebook.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου