Κυριακή 7 Οκτωβρίου 2012

Από την Lehman Brothers, στην εξέγερση

Του Κώστα Καπνίση
   
Όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση στις ΗΠΑ το 2007 με αφορμή το «σπάσιμο» της φούσκας της αγοράς των στεγαστικών δανείων ήρθαν στην επιφάνεια οι πρώτοι προβληματισμοί και ανησυχίες σε ότι αφορούσε την γενικότερη λειτουργία της χρηματοοικονομικής αγοράς αλλά και το περίφημο μοντέλο ανάπτυξης που είχε επικρατήσει για αρκετά χρόνια στην άλλη όχθη του Ατλαντικού και όχι μόνο. Παρόλο το αρχικό σοκ οι αγορές επανήλθαν στο ήρεμο κλίμα (φαινομενικά τουλάχιστον). Λέμε φαινομενικά γιατί όσοι πραγματικά γνώριζαν πράγματα και καταστάσεις ήξεραν ότι αυτό είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου και παρόλες τις προειδοποιήσεις ήρθαν και τα χειρότερα. Παρά την ευφορία και την υπέρμετρη αισιοδοξία ότι όλα βρίσκονταν υπό έλεγχο λίγους μόλις μήνες μέσα στο 2008 έρχεται να «σκάσει» η Lehman Brothers χωρίς καμιά προειδοποίηση ή κάποιο σημάδι ότι προς τα εκεί όδευαν οι εξελίξεις. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι λίγο μόλις καιρό πριν αυτός ο κολοσσός είχε πάρει θετικές κριτικές από τους οίκους αξιολόγησης. Κάπου εκεί αρχίζουν τα δύσκολα.
Θυμόμαστε τον χαρακτηριστικό πανικό των αγορών αλλά και τις φήμες ότι την ίδια μοίρα ετοιμαζόταν να ακολουθήσει και η περίφημη AIG, ο άλλος μεγάλος πολυεθνικός ασφαλιστικός κολοσσός. Το σύστημα αντέδρασε ακαριαία και έσπευσε να διασώσει την AIG(κρατικοποιώντας την) θέλοντας να δώσει και πάλι το μήνυμα ότι όλα κυλούν ομαλά και βρίσκονται κάτω από τον απόλυτο έλεγχο των κρατούντων. Μέχρι εδώ βρισκόμαστε ακόμα στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού αλλά είναι χαρακτηριστική η αγωνία και οι επισημάνσεις μερικών-λίγων δυστυχώς αναλυτών- ότι το πράγμα έχει αρχίσει να ξεφεύγει από τον έλεγχο. Γνωστό άλλωστε ότι οι επενδυτικές τράπεζες τα τελευταία δέκα τουλάχιστον χρόνια είχαν κάνει μεγάλα ανοίγματα στα λεγόμενα αμοιβαία ομόλογα υψηλού ρίσκου προκειμένου να αποκομίζουν τεράστια κέρδη και οι διοικήσεις τους φρόντιζαν επιμελώς να κρύβουν αυτά τα τεράστια επενδυτικά ανοίγματα χωρίς ταυτόχρονα να εξασφαλίζουν εγγυήσεις για το τι θα γινόταν αν συνέβαινε ένα «ατύχημα». Δε γνώριζαν θα πει κάποιος; Ασφαλώς και γνώριζαν. Κανείς δεν τοποθετείται τυχαία σε τέτοιες διοικητικές θέσεις. Η εξήγηση είναι απλή. Το κέρδος πάνω από όλα χωρίς να υπολογίζουμε το ρίσκο. Το αποτέλεσμα γνωστό. Οι Αμερικανοί φορολογούμενοι κλήθηκαν να πληρώσουν τα «σπασμένα». Με μια ειδοποιό διαφορά όμως. Η αμερικανική κυβέρνηση τύπωσε χρήμα μέσω της FED της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας και η όλη ιστορία πέρασε στα «μαλακά».
Σήμερα 4-5 χρόνια μετά από το ξέσπασμα της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης η αμερικανική οικονομία βρήκε αργά και σταθερά τον βηματισμό της και ανακάμπτει σιγά σιγά σταθεροποιώντας τους οικονομικούς της δείκτες και περιορίζοντας την ανεργία στο 8%. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι πέρασε σχετικά «ανώδυνα» την δύσκολη αυτή περίοδο. Το ερώτημα όμως παραμένει. Έχει το κεφάλι της ήσυχο πλέον ώστε να δουλέψει απερίσπαστη στο να αυξήσει τους ρυθμούς ανάπτυξής της, να ρίξει έτι περαιτέρω την ανεργία και να μειώσει το «άνοιγμα» δημόσιου χρέους της; Η απάντηση είναι προφανής και μονολεκτική. Όχι. Το γιατί όχι είναι επίσης προφανές και ο λόγος βρίσκεται στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Στην Ευρώπη και για να είμαστε πιο ακριβείς στην Ευρωζώνη. Δε θα πω στην Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί πολύ απλά η Ένωση έχει πάψει να λειτουργεί και να έχει αναπνοή από τότε που δημιουργήθηκε η Ο.Ν.Ε. Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία ήταν αναμενόμενο ότι η κρίση δε θα αργούσε να περάσει και σε ευρωπαϊκό έδαφος παρόλο που οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διαβεβαίωναν σε όλους τους τόνους ότι η Ευρωζώνη αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν θωρακισμένες και δεν διέτρεχαν σοβαρό κίνδυνο. Ακόμα και στην Ελλάδα υπήρχαν δηλώσεις Ελλήνων αξιωματούχων ότι η οικονομία μας είναι ισχυρή και έχουν ληφθεί όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας από ενδεχόμενη διάχυση της κρίσης και στην Ευρώπη. Η αλήθεια είναι ότι όλοι γνώριζαν και στην Ευρώπη ότι η κρίση είναι επί θύραις και πολύ πιο σύντομα από ότι ανέμεναν τα γεγονότα θα τους διέψευδαν. Στις αρχές Οκτώβρη του 2008 τα κακά μαντάτα φτάνουν από την Ισλανδία όπου οι 3 μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας δήλωσαν πτώχευση και τέθηκαν υπό κρατικό έλεγχο. Το απροσδόκητο αυτό γεγονός προκάλεσε όπως ήταν φυσικό ένα ντόμινο εξελίξεων. Από εκείνη τη στιγμή και μετά ξεκίνησε μια σειρά πτωχεύσεων-διασώσεων ευρωπαϊκών τραπεζών σε διάφορες χώρες όπως στην Αγγλία, την Γερμανία, την Ιρλανδία.
Η Ευρωζώνη σε σύγκριση με τις Η.Π.Α έχει διαφορετικό τρόπο λειτουργίας. Δεν έχει έναν να αποφασίζει (τύποις τουλάχιστον) αλλά 17 ηγέτες που καλούνται να πάρουν τις όποιες αποφάσεις. Είναι γνωστό ότι τον ρόλο του ηγέτη της Ευρωζώνης αλλά και της όποιας «Ευρωπαϊκής Ένωσης» ασκεί η μεγαλύτερη οικονομία που δεν είναι άλλη από την Γερμανία. Η συγκεκριμένη χώρα ως «σοβαρός» παίκτης αλλά και αυτός που αποκομίζει τα μεγαλύτερα κέρδη από συστάσεως Ευρωζώνης έπρεπε να βρει ένα εξιλαστήριο θύμα και να του φορτώσει όλα τα δεινά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ο λόγος προφανέστατος. Να συνεχίσει να κερδίζει εις βάρος όλων των υπολοίπων. Ποιο το θύμα; Ασφαλώς και ο πιο αδύναμος κρίκος που δεν ήταν άλλος από την Ελλάδα. Ασφαλώς και η Ελλάδα έδωσε τα δικαιώματα σπεύδοντας η ίδια να δηλώσει για προεκλογικούς λόγους(!!!!!!!!!) με την περίφημη απογραφή ότι τόσα χρόνια έστελνε πλαστά οικονομικά στοιχεία στις Βρυξέλλες. Η ιστορία είναι γνωστή και δεν έχει νόημα να πούμε περισσότερες λεπτομέρειες πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Το ζήτημα και η ουσία βρίσκεται στο γεγονός ότι η ελληνική κρίση ξεκίνησε λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η οποία δε θα μπορούσε να αφήσει ανέγγιχτη την μικρή οικονομικά Ελλάδα. Η κρίση αυτή ουσιαστικά αποκάλυψε την υπερχρέωση του Κράτους και προφανέστατα την αδυναμία ελέγχου του συνεχώς διογκούμενου χρέους λόγω και της ακατάπαυστης σύναψης εξωτερικών δανείων. Χαρακτηριστικό είναι ότι την τελευταία δεκαετία το χρέος της χώρας σχεδόν διπλασιάστηκε.

Οι κυβερνήσεις των τελευταίων 15 ετών γνώριζαν το πρόβλημα αλλά δεν έκαναν απολύτως τίποτε και ούτε ασφαλώς προειδοποίησαν τον ελληνικό λαό βάζοντας σε άμεση προτεραιότητα τις μικροκομματικές τους σκοπιμότητες. Οι Γερμανοί βλέποντας την ευκαιρία δεν την άφησαν να πάει χαμένη. Θέλοντας οι ίδιοι να κρύψουν τα δικά τους λάθη σε μια περίοδο που πολλοί αναλυτές μιλούν για λανθασμένη αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης και ότι η Ελλάδα είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου αρνούνται πεισματικά να παραδεχτούν τα σφάλματά τους και ψάχνουν να βρουν και να τιμωρήσουν προς παραδειγματισμό των άλλων τον κακό μαθητή. Ο μαθητής αυτός βέβαια τους προσφέρθηκε έτοιμος στο πιάτο και είναι γνωστό ότι οι Γερμανοί κάτι τέτοια δώρα δεν τα αφήνουν να πάνε χαμένα. Ξεκινά λοιπόν να μπαίνει μπροστά το περίφημο γερμανικό σχέδιο της γνωστής πια σε όλους δημοσιονομικής πειθαρχίας. Πλήρης ανατροπή εργασιακών σχέσεων με κατάργηση εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας, αιματηρές μειώσεις μισθών και συντάξεων του δημοσίου, μείωση μισθών και αποζημιώσεων απόλυσης στον ιδιωτικό τομέα, κατάργηση δώρων μισθωτών και συνταξιούχων στο δημόσιο, «αποκρατικοποιήσεις» fast track και πώληση ακινήτων του δημοσίου, περικοπές μέχρι θανάτου στην Υγεία, στην Παιδεία, κατακόρυφη αύξηση άμεσων και έμμεσων φόρων. Είναι προφανές ότι σε μια κατεστραμμένη οικονομία όλα αυτά τα μέτρα όχι μόνο δεν πρόκειται να αποδώσουν. Το αντίθετο μάλιστα. Θα δώσουν την χαριστική βολή σε μια κοινωνία που εδώ και πολύ καιρό-στην πλειονότητά της- έχει ξεπεράσει τα όρια της ανθρώπινης αντοχής. Όπως είπαμε και πιο πάνω ο στόχος είναι να παραδειγματιστούν όλοι οι υπόλοιποι(Ισπανοί, Πορτογάλοι, Ιρλανδοί, Ιταλοί κ.α.) για το τι πρόκειται να γίνει αν δεν πάρουν τα «μαθήματά» τους.
 Δυστυχώς, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι όλα αυτά συμβαίνουν γιατί σε αυτό το μόρφωμα που ονομάζεται εθιμοτυπικά πλέον Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπάρχουν πια μεγάλοι ηγέτες, οι οποίοι θα μπορέσουν να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις, θα χτυπήσουν δυνατά το χέρι στο τραπέζι και θα πουν επιτέλους το μεγάλο OXI απέναντι στα οργανωμένα τραπεζικά συμφέροντα, στην απληστία του κέρδους που οδηγεί στην ανθρώπινη εκμετάλλευση, στους τοπικούς πολέμους που γίνονται για τον έλεγχο πρώτων υλών και σε πολλά ακόμα που μπορούν να προστεθούν σε αυτόν τον θλιβερό και μακρύ κατάλογο. Έτσι λοιπόν δεν χρειάζονται μόνον οι τραπεζίτες, οι τεχνοκράτες και οι πολιτικοί. Ας έχουν καλά στο μυαλό τους οι κρατούντες ότι κάθε Ένωση που στοχεύει στην ωμή κυριαρχία και στην εξουσία των λίγων επί των πολλών θα έχει την τύχη όλων των αυτοκρατοριών που καταγράφει η Παγκόσμια Ιστορία. Εξεγέρσεις και διάλυση…

www.periodista.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου