Hartz IV-«εφεδρικός στρατός των πειθήνιων», της Σούζαν Μπόναθ

Δέκα χρόνια Hartz IV έχουν αφήσει ίχνη. Οι μαζικές διαμαρτυρίες έχουν κοπάσει. «Να επιμείνουμε στο δίκιο», γίνεται τώρα λόγος για τους αποδέκτες κι έτσι ονομάζεται, επίσης, μια καμπάνια, την οποία δρομολόγησαν περισσότερες πρωτοβουλίες. Σε αυτό το πλαίσιο, εκατοντάδες ενεργοί πολίτες συμμετείχαν την Πέμπτη στην ημέρα δράσης σε δεκαέξι κέντρα εργασίας πολλών ομόσπονδων κρατιδίων. Στο πρόγραμμα βρίσκονταν εκδηλώσεις, όπως και συμβουλευτική και ενημέρωση για τη μεταρρύθμιση του Hartz IV, η οποία έχει οριστεί για τον Απρίλιο. Προγραμματισμένες «νομικές απλοποιήσεις» θα εξυπηρετούσαν πριν απ’ όλα στην τακτοποίηση του υπηρεσιακού χάους, αναφέρεται στο κάλεσμα. Εντούτοις, για τους αποδέκτες αλλάζουν πολλά προς το χειρότερο. Χειραγώγηση και έλεγχος θα οξυνθούν, στοιχειώδη δικαιώματα θα εξαρθρωθούν περαιτέρω. Τα
κέντρα εργασίας έχουν γίνει εν τω μεταξύ νομικά αρρύθμιστοι χώροι, επισημαίνουν οι ακτιβιστές.
Η μέχρι τώρα αποτίμηση του Hartz IV είναι συντριπτική: αντί για υποστήριξη, υφίσταται ελάχιστη μέριμνα με καταναγκασμούς. Το καθορισμένο επίδομα μπορεί να περικοπεί με το παραμικρό λάθος. Πάνω από 300 κοινωνικά παντοπωλεία και 900 κουζίνες με παραπάνω από 3.000 σημεία διανομής- αυξητική τάση- «εφοδιάζουν» φτωχούς με απομεινάρια. Το δικαίωμα στην ελεύθερη επιλογή επαγγέλματος μπήκε στη ναφθαλίνη, οι ελάχιστοι μισθοί και οι ελαστικές θέσεις εργασίας είναι σε πλήρη άνθηση. Νέοι από 18 μέχρι 25 ετών έχουν υποβιβαστεί σε προσαρτήματα «αναγκαστικής συμβίωσης». Δεν επιτρέπεται να μετακομίσουν από τους γονείς όσο κερδίζουν ψίχουλα. Εισφορές για τη συνταξιοδότηση δεν καταβάλλονται πια από το 2011, το διαχειριστικό κόστος εκρήγνυται. Η μανία ελέγχου δεν γνωρίζει όρια: ήδη την Τρίτη, το κρατιδιακό δικαστήριο κοινωνικών υποθέσεων στη Ρηνανία-Παλατινάτο αποφάσισε πως οι υπάλληλοι των κέντρων εργασίας μπορούν να ελέγχουν όποτε θέλουν τις κατοικίες δικαιούχων Hartz IV-χωρίς δικαστική απόφαση. Στην προκειμένη περίπτωση, άρκεσε μια ανώνυμη κατάδοση ότι το αναφερόμενο πρόσωπο βρισκόταν πολύ σπάνια στο σπίτι του.
Και εντελώς παρεμπιπτόντως, πολιτικοί και ΜΜΕ κατασκεύασαν έναν νέο εσωτερικό εχθρό: τους «αποδέκτες Hartz IV». Σχεδόν καθημερινά, προστίθενται πρωτοσέλιδα αξεπέραστα σε περιφρόνηση. Ως «λουφατζήδες», «αποδέκτες της πατερίτσας», «απατεώνες του Hartz IV» περιέγραψε τους αποδέκτες η εφημερίδα Bild του συγκροτήματος Σπρίνγκερ μόνο τις προηγούμενες ημέρες-με χοντρά γράμματα. Καμία κατακραυγή δεν αντήχησε, όταν ο ομοσπονδιακός βουλευτής της CSU, Στέφαν Στράκε, αποκάλεσε πρόσφατα τους ανέργους στο κοινοβούλιο «τεμπέληδες κρετίνους». Κανείς δεν κατηγόρησε για απανθρωπιά τον γενικό γραμματέα του οικονομικού συμβουλίου της CDU, Βόλφγκανγκ Στάϊγκερ, όταν πρόσφατα τάχθηκε υπέρ του να διατηρηθούν οι ταχείες ολοκληρωτικές κυρώσεις για άνεργους νέους, διότι πάει πολύ «να πληρώνουμε για να διατηρούμε στη ζωή απρόθυμους προς εργασία». Σύμφωνα με τον Στάϊγκερ, τελικά βρίσκει δουλειά μόνο όποιος θέλει. Πάντως, μολονότι από χρόνια υμνείται η υποχώρηση της ανεργίας, ο αριθμός των αποδεκτών δεν παρουσίασε άξια λόγου μείωση. Κατά την ομοσπονδιακή στατιστική υπηρεσία, το 2005 λάμβαναν Hartz IV ή επίδομα πρόνοιας περίπου 6,7 εκατομμύρια άνθρωποι. Εφέτος, η στατιστική υπηρεσία καταμετρά σταθερά 6,12 εκατομμύρια αποδέκτες επιδόματος. Μελέτες βεβαιώνουν ακόμα 5 εκατομμύρια φτωχών, που δεν μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα για Hartz IV.
Καθόλου παράξενο: τα κέντρα εργασίας μπορούν, μέσα από την πίεση για κυρώσεις, να κανονίζουν πολλά με τους «πελάτες» τους. Πάροχοι απασχόλησης ή εκπαίδευσης ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια. Εργαζόμενοι του ενός ευρώ (Ein-Euro-Jobber) φροντίζουν πάρκα, νεκροταφεία και αθλητικούς χώρους ή προσέχουν άτομα με ειδικές ανάγκες. Στο Μαγδεβούργο, επεξεργάζονται ογκώδη απορρίμματα ή κατασκευάζουν ποδηλατοδρόμους. Στο Αμβούργο εξοικονομείται τώρα εντελώς η ημερήσια αποζημίωση: από τον Δεκέμβριο, 512 αποδέκτες Hartz IV οφείλουν να εργάζονται επί εννέα μήνες σε επιχειρήσεις και να μην εισπράττουν γι’ αυτό ούτε σέντσι παραπάνω από το βασικό επίδομα. Η φάμπρικα με τους εξαρτημένους αποδίδει διεστραμμένους καρπούς: στο Έσσεν, εξαρτημένοι από το αλκοόλ βάφουν το κέντρο της πόλης από την Τετάρτη-για χαρτζιλίκι, φαγητό και μπίρα. Στη Σαξωνία-Άνχαλτ, 3.000 εργαζόμενοι του ενός ευρώ αποκατέστησαν τον προηγούμενο χρόνο τις ζημιές από την πλημμύρα του ποταμού Έλβα. Στο Μπέντορφ (Ρηνανία-Παλατινάτο), ένας πάροχος εκπαίδευσης έβαλε το 2012 στη λοταρία της χριστουγεννιάτικης αγοράς τις δωρεάν υπηρεσίες γηραιότερων που αναζητούσαν εργασία. Πριν από τέσσερα χρόνια, 161 λήπτες του Hartz IV στο Αμβούργο υποχρεώθηκαν να παίζουν «εμπορικό κατάστημα» με άδεια μπουκάλια, φουσκωτά «τυριά» και ψεύτικα χρήματα, «για να ενεργοποιηθούν στην αγορά εργασίας».
Ο Λουτς Γκρόσε, ακτιβιστής από το Κίελο, γνωρίζει τέτοιες ιστορίες με το παραπάνω. Από το 2005 αγωνίζεται για τα δικαιώματα των ανέργων. «Το χειρότερο είναι οι αναγκαστικές εξώσεις, όταν όσοι έχουν υποστεί κυρώσεις δεν μπορούν πια να αποπληρώσουν το ενοίκιό τους», δήλωσε στην εφημερίδα μας. Κατά την άποψή του, παρά το πλήθος των διαμαρτυριών, αντιστέκονται ακόμα πολύ λίγοι. Το άγχος μπροστά στις ποινές εξατομικεύει και παραλύει, έχει δημιουργήσει «έναν εφεδρικό στρατό των πειθήνιων». Ως δεύτερος επικεφαλής του ομοσπονδιακού συλλόγου «Διάλογος κοινωνικών πρωτοβουλιών», θέλει να αλλάξει η κατάσταση: «πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό».

Το άρθρο της Susan Bonath, με τίτλο «Hartz IV-Reservearmee der Gefügigen», δημοσιεύθηκε στην καθημερινή αριστερή εφημερίδα «junge welt» στις 3 Οκτωβρίου 2014.

Μετάφραση: Νίκος Σκοπλάκης

via http://rednotebook.gr/