Οι βασικές υποθέσεις της κυβέρνησης και των δανειστών για την πορεία της οικονομίας, είναι ότι το 2014 θα παρατηρηθεί σταθεροποίηση (μικρή αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,6%) και ότι από του χρόνου η οικονομία θα επιτύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (2,9%), με ατμομηχανές την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων και των εξαγωγών. Υπάρχουν, όμως, λόγοι για τους οποίους πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί για αυτά τα νούμερα.
Πρώτον, οι επενδύσεις το πρώτο εξάμηνο του 2014 συνέχισαν να μειώνονται, οπότε θα πρέπει τους υπόλοιπους μήνες να σημειωθεί τεράστια αύξηση για να επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις.
Δεύτερον, παραμένει άλυτο το πρόβλημα της χρηματοδότησης των επενδύσεων. Η χορήγηση νέων δανείων συνεχίζει να είναι αρνητική, ενώ και η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί δεδομένο ότι για τα επόμενα χρόνια δεν θα αλλάξει η κατάσταση.
Τρίτον, όλες οι πρόσφατες εκθέσεις και τα στοιχεία μιλούν για μείωση των ρυθμών ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας και εκφράζονται φόβοι για νέο επεισόδιο ύφεσης στην Ευρωζώνη. Έτσι, οι προβλέψεις για αύξηση των εξαγωγών είναι μάλλον αισιόδοξες.
Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο σταθεροποίησης της οικονομίας. Η Ελλάδα έχει να επιδείξει τη μεγαλύτερη σε διάρκεια ύφεση που έχει καταγραφεί ποτέ εν καιρώ ειρήνης και την τρίτη μεγαλύτερη σε μέγεθος παγκοσμίως. Μετά, λοιπόν, από 7 χρόνια ύφεσης, συνολικής απώλειας 25% του εισοδήματος και 1,5 εκατομμύριο ανέργους, είναι πολύ πιθανό η οικονομία να μην επιδεινωθεί κι άλλο. Η σταθεροποίηση, όμως, σε μια άθλια κατάσταση δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία.
Μόνιμα τα μέτρα των μνημονίων
Η σταθεροποίηση αυτή δεν μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες για μια ισχυρή, βιώσιμη ανάκαμψη της οικονομίας. Και τούτο συμβαίνει διότι συνεχίζεται η εφαρμογή της ίδιας πολιτικής, όπως αποκαλύπτουν τα μεγέθη του Προϋπολογισμού για το 2015. Προβλέπεται καταρχάς να τηρηθεί πιστά η επιταγή του μνημονίου για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους σχεδόν €5,5 δις ή 3% του ΑΕΠ το 2015. Λίγους μήνες πριν, με το μεσοπρόθεσμο 2015-2018, προβλεπόταν χαμηλότερο ύψος πλεονάσματος, αλλά φαίνεται ότι η κυβέρνηση τελικά «πείστηκε» από τους εταίρους να αναπροσαρμόσει τα νούμερα.
Από την πλευρά των εσόδων, η αύξηση σε σχέση με τα προβλεπόμενα θα προέλθει «τεχνητά» μέσω της αυξημένης εισροής πόρων του ΕΣΠΑ και την επιστροφή κεφαλαίων από έργα που τελικά δεν θα γίνουν. Στο σκέλος των δαπανών, προβλέπεται περικοπή €1,7 δις σε σχέση με φέτος, και εντοπίζονται κυρίως στην κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη (μείωση €460 εκατ.) και τις δημόσιες επενδύσεις (μείωση €400 εκατ.).
Με λίγα λόγια, η εικόνα του Προϋπολογισμού είναι απογοητευτική ακόμα και για τους υποστηρικτές της κυβέρνησης. Οι περίφημες ελαφρύνσεις που υποσχόταν ο κ. Σαμαράς παραπέμφθηκαν στις καλένδες. Η μοναδική φορολογική ελάφρυνση είναι η μείωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης κατά 30%, που μόνο επαρκής δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Φτάνει η κυβέρνηση, μάλιστα, στο σημείο να θεωρεί ελάφρυνση τη διατήρηση του ΦΠΑ 13% στην εστίαση και τη μείωση κατά 30% της εισφοράς αλληλεγγύης, που επί της ουσίας αποτελεί νέο μέτρο. Η σταδιακή αποκατάσταση των μισθών δικαστικών και ένστολων δεν προμηνύει μια συνολική αλλαγή της μισθολογικής πολιτικής – ίσα ίσα που φαντάζει προκλητική για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού.
Μπορεί, όμως, κάποιος να αναρωτηθεί: δεν είναι σημαντικό που από τη μια σταθεροποιείται η οικονομία και από την άλλη δεν λαμβάνονται νέα – ή έστω πολλά νέα- μέτρα; Δεν συνεπάγεται ότι μπαίνουμε σε μια νέα φάση; Η απάντηση είναι αρνητική. Πέρα από τα όσα προαναφέρθηκαν για το πού σταθεροποιείται η οικονομία, πριν μιλήσουμε για νέα μέτρα οφείλουμε να λάβουμε υπόψη τι έχει συμβεί. Η ίδια η κυβέρνηση μιλά για μια πρωτόγνωρη παγκοσμίως δημοσιονομική προσαρμογή – και λέει αλήθεια. Από το 2010 μέχρι σήμερα, έχουν παρθεί μέτρα ύψους €62 δις! Και μιλάμε για μόνιμα κατά κύριο λόγο μέτρα. Για παράδειγμα, ένα από τα πρώτα μέτρα ήταν η κατάργηση του 13ου-14ου μισθού στο δημόσιο τομέα, που εξοικονόμησε περίπου €1 δις. Αυτό το €1δις δεν ήταν «κέρδος» για το κράτος μόνο το 2010, αλλά και για κάθε χρόνο έπειτα. Όταν, λοιπόν, ο λογαριασμός των μέτρων έχει ξεπεράσει τα €60 δις, δεν χρειάζεται κανείς να λέει κι ευχαριστώ επειδή δεν λαμβάνονται νέα.
Συμπερασματικά, το προσχέδιο Προϋπολογισμού 2015 και, αν δεν υπάρχουν εκπλήξεις, το τελικό σχέδιο που θα κατατεθεί αργότερα, δείχνουν ότι χωρίς αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών το μνημόνιο δεν έχει ημερομηνία λήξης. Ανεξάρτητα από το τυπικό του μέρος, το μνημόνιο δεν είναι ένα προσωρινό πρόγραμμα, αλλά ένα συνολικό σχέδιο που καθιστά τη λιτότητα, την ταξική πόλωση και γενικότερα τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα ως κανονικότητα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Πηγή: Εποχή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου