Που κάναμε λάθος;

Του Κώστα Καπνίση

Κάθε άνθρωπος που γεννιέται έχει και διαφορετική βιοψυχική ταυτότητα όπως δέχεται και η επιστήμη. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι εφόσον είναι έτσι τότε καταλήγουμε εύκολα στο συμπέρασμα ότι εισπράττουμε και τα μηνύματα της κοινωνίας με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα. Έτσι είναι. Ακούγονται τελευταία πολλές φωνές από τους ίδιους τους δανειστές μας ότι έχουν κάνει πολλά «λάθη» σχετικά με τον τρόπο της βιαστικής και αλόγιστης δημοσιονομικής προσαρμογής που έχουν επιβάλλει στη χώρα μας. Την ίδια στιγμή επισημαίνουν και αρκετά «λάθη» που έχουν κάνει οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών. Ποιο από τα δύο άραγε είναι τα μεγαλύτερο θα αναρωτηθεί κάποιος;
Η κοινωνία είναι η μόνη που δεν κάνει λάθη; Μιλώντας για λάθη καλό είναι να πούμε ότι το μεγαλύτερο από όλα είναι ότι έχουμε χάσει ως κοινωνία τον δρόμο μας. Μέσα από ένα καθεστώς πλήρους αφομοίωσης σε ένα σαθρό μοντέλο ζωής γίναμε θύματα μιας θλιβερής
ομοιομορφίας. Μοιάζουμε πολύ αλλά δεν είμαστε ίσοι. Κάνοντας μια απλή βόλτα έξω μπορούμε να το διαπιστώσουμε αρκετά εύκολα. Ίδιο ντύσιμο, ίδιο μοντέλο αυτοκινήτου, ίδιο κινητό τηλέφωνο, ίδιος τρόπος κοινωνικής συμπεριφοράς, ίδιο εν γένει είδωλο «κοινωνικής καταξίωσης». Είμαστε ο εαυτός μας λοιπόν ή κάποιοι «άλλοι»; Με απόλυτη βεβαιότητα είμαστε σε θέση να πούμε ότι το μόνο σίγουρο είναι ότι όταν επιβάλλεται αυτή η αποκρουστική ομοιομορφία τότε η κοινωνία, η εκάστοτε κοινωνία, μαστίζεται από άρρωστο συντηρητισμό που φτάνει στα όρια του φασισμού. Τίποτε βέβαια δε γίνεται τυχαία αφού έχουν φροντίσει για αυτό εκείνοι που εξουσιάζουν την ψυχολογία των μαζών.
Βλέποντας αυτές τις θλιβερές εικόνες έξω από το «Χυτήριο» διαπιστώνουμε την απροθυμία της κοινωνίας να αποδεχτεί τους ανθρώπους που είναι διαφορετικοί, που έχουν τη δική τους οπτική γωνιά θέασης της ζωής και της Τέχνης άσχετα αν συμφωνεί ή διαφωνεί μαζί τους. Έχουν δικαίωμα να πιστεύουν και να κάνουν ότι θέλουν αρκεί να μην ενοχλούν τον διπλανό τους. Αυτό είναι άλλωστε είναι η ελευθερία. Η αδέσμευτη έκφραση, σκέψη, πράξη και επιλογή του ίδιου του ανθρώπου. Οι συντελεστές του έργου δεν υποχρέωσαν κανέναν να πάει με το ζόρι να δει τη συγκεκριμένη παράσταση. Ο Μιχαήλ Άγγελος είχε πει κάποτε ότι ο καλύτερος τρόπος για να κάνεις κριτική είναι να δημιουργείς και όχι να ανακαλύπτεις τα λάθη των άλλων. Αν υποθέσουμε ότι αυτή η μερίδα ανθρώπων που πρωταγωνίστησε στα θλιβερά επεισόδια του «Χυτηρίου» «προσβλήθηκε» με το θέμα της συγκεκριμένης παράστασης γιατί την ίδια στιγμή δεν ανακοίνωσε στα ΜΜΕ ότι σύντομα θα «ανεβάσει» μια άλλη παράσταση που θα αναπαριστά αλλιώς τα γεγονότα; Η απάντηση είναι απλή. Προφανώς δε μπορεί. Προτιμά να αλαλάζει, να βρίζει και να απειλεί τους άλλους θυμίζοντας χουλιγκανικές καταστάσεις άναρθρων κραυγών. Προφανώς οι ίδιοι άνθρωποι θα έκαναν το ίδιο αν την ίδια ημέρα είχε επίσημη πρεμιέρα και η ταινία «El Greco». Είναι οι ίδιοι που προφανώς θα έριχναν τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο στην πυρά της Ιεράς Εξέτασης, αν ζούσαν τότε.
Αναμφισβήτητα, παρατηρείται μια προσπάθεια περιθωριοποίησης των όποιων ανθρώπων είναι διαφορετικοί. Μερικοί μάλιστα καλοπληρωμένοι των ΜΜΕ αντί να υποστηρίξουν αυτήν την διαφορετικότητα και να καταδικάσουν τις πράξεις βίας αλλά και αυτούς που προβαίνουν σε αυτές τις πράξεις προσπαθούν με «δασκαλίστικο» ύφος να «συνετίσουν» τη διαφορετικότητα και να φέρουν τους ανθρώπους αυτούς στον «ίσιο δρόμο». Παίζεται ένα πολύ ύποπτο και επικίνδυνο παιχνίδι όταν προσπαθούμε να γελοιοποιήσουμε και να εξευτελίσουμε τον «διαφορετικό» φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με τους πολλούς που υποστηρίζουν την ομοιομορφία. Όταν ο «διαφορετικός» βομβαρδίζεται με «επιχειρήματα» του τύπου ότι προσβάλλεται το θρησκευτικό συναίσθημα ξεχνάμε πολύ εύκολα ότι ο Χριστιανισμός στηρίζεται πάνω στην αγάπη και την ανεκτικότητα. Ο ίδιος ο Ιησούς άλλωστε δεν ήταν συνομιλητής των ομοιόμορφων και προνομιούχων. Τους θεωρούσε σάπιους όπως έλεγε και ο ίδιος. Απευθυνόταν στους διαφορετικούς, στους αμαρτωλούς, στους κατατρεγμένους, σε αυτούς που η «καλή κοινωνία» τους είχε στο περιθώριο. Είναι χρέος όλων μας να αντιληφθούμε όσο το δυνατό ταχύτερα την βασική πηγή όλων των προβλημάτων που έχουμε δημιουργήσει οι ίδιοι.
Η πληθώρα ερωτημάτων που βασανίζει όλους εκείνους που έχουν αγωνία για το που οδηγούμαστε είναι αμείλικτα. Τι κοινωνία έχουμε φτιάξει; Που κάναμε λάθος λοιπόν; Έχουμε επιλύσει όλα τα άλλα μας προβλήματα και ασχολούμαστε με μια θεατρική παράσταση; Είμαστε έτοιμοι να οδηγήσουμε μια κοινωνία σε ένα ολοκαύτωμα όπου και θα χυθεί αίμα στο όνομα της διαφορετικότητας; Ποιοι είμαστε εμείς που θα ρίξουμε στην πυρά κάποιους ανθρώπους που είναι διαφορετικοί από εμάς τους «υγιείς»; Χριστιανικά μιλώντας πάντα πόσο εύκολα ξεχνάμε το «ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω»; Ας μη ξεχνάμε ότι σε επίπεδο κοινωνίας όταν υπάρχει εσωστρέφεια, «πτώση» κοινωνικής συνείδησης, ρατσισμός, έλλειψη αλληλεγγύης, έλλειψη πνευματικής ανεκτικότητας τότε πολύ εύκολα η ψυχή μας κυριαρχείται από ψευδεπίγραφα πρότυπα που μας οδηγούν σε καταβαράθρωση όλων εκείνων των συνεκτικών δεσμών που κρατούν όρθια και δυνατή μια κοινωνία. Σε αυτούς τους χαλεπούς και πονηρούς καιρούς μόνη μας ελπίδα είναι να επανέλθει το μέτρο, να καλλιεργηθεί εκ νέου η χαμένη μέχρι τούδε κοινωνική αλληλεγγύη και να αποκατασταθεί ο πνευματικός μας πολιτισμός που βάναυσα έχει κακοποιηθεί μπροστά στον νέο θεό του ανθρώπου που δεν είναι άλλος από το χρήμα. Επιτέλους ας αφυπνιστούν οι δυνάμεις διανόησης αυτού του τόπου και ας αφυπνίσουν και τις μάζες προτού να είναι πολύ αργά…

www.periodista.gr