Σε μια συνέντευξη εφ΄ όλης της ύλης, ο Αλέξης Τσίπρας μιλά για την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, τα όρια της τρικομματικής κυβέρνησης, και την ατζέντα της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ελλάδα και την Ευρώπη1. Μέσα σε ένα μήνα ο ΣΥΡΙΖΑ «μεταμορφώθηκε» από πολιτική δύναμη του 4-5% σε αξιωματική αντιπολίτευση. Πού αποδίδετε την εξέλιξη αυτή; Ποιες προοπτικές ανοίγονται για το χώρο;
Κατ΄ αρχήν είναι εκρηκτικές οι κοινωνικές μεταβολές, τις οποίες προκάλεσε το Μνημόνιο στα δύο χρόνια εφαρμογής του. Ευρύτατα στρώματα διολισθαίνουν με απίστευτους ρυθμούς προς τη φτώχεια, η ανεργία θερίζει, η ανασφάλεια έχει γενικευθεί. Και το χειρότερο, η πλειοψηφία της κοινωνίας είναι πια πεισμένη ότι όλα αυτά είναι απολύτως αναποτελεσματικά, και ότι μέσα από αυτή την πολιτική δεν υπάρχει καμιά προοπτική εξόδου από την κρίση. Το Μνημόνιο καταστρέφει τον κοινωνικό ιστό, και αυτό που θα αφήσει πίσω του είναι μόνο συντρίμμια. Εμείς από την πρώτη
στιγμή προσανατολιστήκαμε στην υπεράσπιση της κοινωνίας. Συμβάλλαμε με όλες μας τις δυνάμεις στα κινήματα αντίστασης και στις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, δώσαμε την μάχη στο πολιτικό το οικονομικό και το ιδεολογικό πεδίο, αναδείξαμε τον εναλλακτικό δρόμο, μιλήσαμε σοβαρά για την ανάγκη της ενότητας, βάλαμε ως πολιτικό στόχο την κυβέρνηση της αριστεράς. Και αυτό συσπείρωσε γύρω μας τον κόσμο, προκαλώντας το άλμα στο 17 και κατόπιν στο 27%. Σήμερα το παραδοσιακό δικομματικό μπλοκ βρίσκεται σε κατάσταση αποσύνθεσης. Χρειάστηκαν απροκάλυπτες εξωτερικές παρεμβάσεις και μια εκστρατεία κατατρομοκράτησης για να κερδίσει οριακά, συνασπίζοντας τις δυνάμεις που του απέμειναν. Ο ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ εδραιώνεται πλέον ως δύναμη κοινωνικής αντίστασης, αλλά και ως δύναμη ανατροπής και εναλλακτικής διεξόδου. Αυτό αυξάνει φυσικά τις απαιτήσεις σε κάθε επίπεδο.
2. Η οργανωτική αναδιάρθρωση του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε απασχολήσει και παλιότερα τον κόσμο της Αριστεράς, μετά τη 17η Ιουνίου γίνεται επιτακτικά αναγκαία. Προς ποια κατεύθυνση θεωρείτε ότι θα πρέπει να κινηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να ανταποκριθεί, αφ’ ενός στην πρωτόγνωρη κοινωνική συνθήκη και, αφ’ ετέρου, στον αναβαθμισμένο ρόλο που έχει πλέον στην κεντρική πολιτική σκηνή;
Υπάρχει ένα τεράστιο πλήθος, πολύ μεγαλύτερο από την δύναμη που είχαμε καταγράψει ποτέ μέχρι τώρα. Μας έδωσε την εμπιστοσύνη και την ελπίδα του, μας παρακολουθεί, περιμένει από εμάς. Όχι μόνο αυτοί και αυτές που μας ψήφισαν, αλλά και αυτοί που από φόβο ή για κάποιον άλλο λόγο επέλεξαν να μην το κάνουν. Οφείλουμε να συναντηθούμε με αυτό τον κόσμο, να μετατρέψουμε μια ευρεία εκλογική και πολιτική στήριξη προς την Αριστερά, σε ενεργή κοινωνική και πολιτική στάση. Είναι πια ώρα για μια μεγάλη Αριστερά που θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην υπεράσπιση της κοινωνίας, που θα διεκδικήσει την ηγεμονία απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό που καταρρέει στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Για να σταθούμε με επάρκεια στις νέες συνθήκες χρειαζόμαστε νέους τρόπους λειτουργίας, οργάνωση παντού, νέα συγκρότηση. Πρέπει λοιπόν να συνθέσουμε όλα τα ρεύματα που συγκλίνουν πια στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ, από την αριστερή σοσιαλδημοκρατία έως την ριζοσπαστική Αριστερά και τη ριζοσπαστική οικολογία, σε μια νέα, ενιαία αριστερή ριζοσπαστική ταυτότητα. Μια ταυτότητα, το βάρος της οποίας δεν θα βρίσκεται πια στην προέλευση, ούτε στην διαφοροποίηση από άλλες ταυτότητες, αλλά στην εναλλακτική προοπτική. Γι΄ αυτό ο μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ πρέπει να είναι μια βαθύτατα πολιτική διαδικασία. Να ενισχύει όχι μόνο τα πολιτικά, αλλά και τα κινηματικά μας χαρακτηριστικά, να υπερβαίνει προβλήματα που κουβαλάμε από παλιά, και το κυριότερο, να κερδίζει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων που αναζητούν προοπτική και διέξοδο.
3. Στην Ευρώπη παρατηρείται μια ορισμένη μεταστροφή του κλίματος, καθώς πληθαίνουν οι συζητήσεις για την ανάγκη λήψης αναπτυξιακών μέτρων. Με δεδομένη ωστόσο την εμμονή στη λιτότητα, κατά πόσο μπορούν να αποδώσουν τα μέτρα αυτά; Από την άλλη πλευρά, μπορεί η ευρωπαϊκή Αριστερά να θέσει σήμερα με αξιώσεις το ζήτημα της επανίδρυσης της Ευρώπης; Ποια θα ήταν τα βασικά σημεία μιας τέτοιας διαδικασίας;
Η όποια μεταστροφή του κλίματος δεν φαίνεται ακόμα να έχει επηρεάσει τις αποφάσεις που λαμβάνονται, πολύ περισσότερο όταν απέναντί μας έχουμε μια κρίση που περνάει με ταχύτητα από την μια χώρα στην άλλη. Η κατάσταση που διαμορφώνεται σήμερα δεν δείχνει να είναι διαχειρίσιμη. Και αυτό γιατί οι κυρίαρχοι κύκλοι στην Ευρώπη επιμένουν στην πολιτική της ύφεσης και των σκληρών δημοσιονομικών περιορισμών, δηλαδή σε αυτό που τρέφει την κρίση αντί να την αντιμετωπίζει. Βρισκόμαστε λοιπόν σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Είναι ανάγκη να κάνουμε μια στροφή προς μια κοινωνική δημοκρατική Ευρώπη, χειραφετημένη από τις αγορές και το κεφάλαιο. Αυτό δεν θα γίνει φυσικά χωρίς συγκρούσεις και χωρίς αμφισβήτηση των σημερινών συσχετισμών δύναμης. Και το ιστορικό καθήκον πέφτει στις πλάτες της Αριστεράς που καλείται να διαμορφώσει την πολιτική, τις συμμαχίες και την κοινωνική δυναμική για μια τέτοια στροφή. Δεν αρκεί να επιβεβαιώνεται η ανάλυσή σου, πρέπει να έχεις σοβαρή εναλλακτική στρατηγική. Επομένως, τα πιο βασικά πράγματα που πρέπει να γίνουν είναι: πρώτον, ο συντονισμένος αγώνας σε εθνικό και ταυτόχρονα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεύτερον, η συγκρότηση μιας πολιτικής ατζέντας που θα αμφισβητεί την κυριαρχία των αγορών πάνω στα κράτη και τις κοινωνίες. Και τρίτον, μια νέα κοινωνική συμμαχία για την προώθηση της εναλλακτικής στρατηγικής, επίσης ταυτόχρονα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Μπορεί σήμερα τα μεγέθη της Αριστεράς να φαίνονται μικρά για κάτι τέτοιο. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι τα μεγέθη αυτά αντιστοιχούν στην προ κρίσης εποχή, και ότι το ελληνικό παράδειγμα, ακόμα και αν δεν κατάφερε να κερδίσει την εξουσία και να παρέμβει στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, έδειξε ότι η σημερινή συγκυρία είναι περισσότερο παρά ποτέ ανοιχτή σε ριζοσπαστικές αλλαγές.
4. Η προγραμματική συμφωνία των τριών κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού αποτελεί οδηγό για εξάντληση της τετραετίας. Αφήνουν οι δηλώσεις αυτές περιθώρια για μεταβολή του πυρήνα των πολιτικών του Μνημονίου;
Οι προγραμματικές αλλαγές, κρίνονται από τον βαθμό υλοποίησής τους. Αυτό που βλέπει κανείς στο κείμενο των τριών κομμάτων, είναι ότι το κομμάτι που αφορά την επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου έχει εγκαταλειφθεί ήδη. Παραμένει μόνο το ζήτημα της επιμήκυνσης που αποτελεί, ούτως η άλλως, πρόβλεψη του Μνημονίου και επομένως δεν πρόκειται για επαναδιαπραγμάτευση. Αλλά και αυτό είναι αμφίβολο αν θα γίνει, με δεδομένες τις επιθετικές δηλώσεις των γερμανών αξιωματούχων πάνω στο θέμα. Κατά τα άλλα υπάρχουν ασάφειες μάλλον πονηρές. Για παράδειγμα όταν μιλούν για «δίκαιο φορολογικό σύστημα», η Νέα Δημοκρατία εννοεί μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων στο 15%, ενώ η ΔΗΜΑΡ αύξηση της συμμετοχής του πλούτου και του κεφαλαίου στην φορολογία. Τι από τα δύο θα υλοποιηθεί; Δεν είδαμε επίσης τίποτα για τον ρόλο του δημοσίου στις τράπεζες, από την στιγμή που είναι κάτοχος της πλειοψηφίας των μετοχών τους. Αντιθέτως είδαμε να επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στην αναθεώρηση του κανονισμού της Βουλής ώστε να έχουμε τρεις συμπολιτεύσεις με περισσότερα δικαιώματα έναντι της αξιωματικής αντιπολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ. Αυτά δεν είναι ενθαρρυντικά σημάδια. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση θα κριθεί από τα μέτρα που θα πάρει, όχι από τις προγραμματικές της διακηρύξεις. Ας μην ξεχνάμε ότι έχει να υλοποιήσει μια πολιτική που οξύνει την ύφεση, οδηγεί σε πρωτοφανή επίπεδα την κοινωνική δυστυχία και εντείνει την αγανάκτηση του κόσμου. Η πολιτική αυτή δεν μπορεί πια να φτάσει πολύ μακριά.
5. Οι πολιτικές λιτότητας έχουν διαρρήξει ανεπανόρθωτα τον κοινωνικό ιστό, θα μπορούσε ένα κόμμα της Αριστεράς να αποτελέσει το ίδιο μοχλό αποκατάστασης της κοινωνικής συνοχής – και με ποιους τρόπους; Με δεδομένο μάλιστα ότι σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε την πρώτη περίοδο της Μεταπολίτευσης, η σημερινή άνοδος της Αριστεράς δεν σημαίνει και οργανωτική δέσμευση ή κινητοποίηση υπέρ των κομμάτων της.
Αυτό που μπορεί και πρέπει να κάνει τώρα η Αριστερά είναι να ενεργοποιήσει τις κοινωνικές δυνάμεις. Να στήσει δίκτυα αντίστασης και αλληλεγγύης, να δημιουργήσει υποδείγματα κοινωνικής δράσης απέναντι στην κρίση, να δείξει στην κοινωνία ότι μπορεί και πρέπει να υπερασπιστεί την συνοχή και την προοπτική της. Σε δεύτερο επίπεδο, πρέπει να συγκροτήσει μια μεγάλη κοινωνική και πολιτική συμμαχία πάνω σε ένα εναλλακτικό σχέδιο και να προχωρήσει μπροστά, χωρίς δισταγμούς και αμφιβολίες. Ένα κόμμα της Αριστεράς ίσως να μην μπορεί με την κοινωνική του παρέμβαση να αποκαταστήσει πλήρως τον διαρρηγμένο κοινωνικό ιστό. Αυτό όμως μπορεί να το κάνει μια κυβέρνηση της Αριστεράς και ένα αριστερό εναλλακτικό πρόγραμμα. Και οι προϋποθέσεις για ένα τέτοιο ιστορικό βήμα, διαμορφώνονται μέσα στην καθημερινή πολιτική και κοινωνική μας δράση.
6. Στις 17 Ιουνίου, η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή κατέγραψε για δεύτερη φορά ένα πρωτόγνωρο εκλογικό ποσοστό. Φάνηκε, έτσι, ότι οι ψηφοφόροι της δεν αγνοούσαν περί τίνος επρόκειτο, και ότι το ρεσιτάλ βίας εναντίον μεταναστών και αριστερών στο οποίο επιδόθηκε η οργάνωση μετά την 6η Μάη, όχι μόνο δεν της κόστισε πολιτικά, αλλά αντίθετα, επιβραβεύθηκε στις κάλπες από εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες. Υπάρχουν λάθη και ολιγωρίες από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα αυτό; Πώς σκέφτεστε να το αντιμετωπίσετε;
Θεωρώ ότι η Αριστερά είναι ξεκάθαρη απέναντι στο φασιστικό φαινόμενο, από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής του. Από την άλλη πλευρά, αυτή η ομάδα έχει σιωπηρή ή και λιγότερο σιωπηρή ανοχή τόσο από τα κυρίαρχα ΜΜΕ όσο και από το πολιτικό κατεστημένο. Οι φασίστες είναι πάντα ένα χρήσιμο εργαλείο για την εξουσία. Για να τους συμψηφίζει με την Αριστερά ως «τα δύο άκρα», για να καλύπτει την απουσία μεταναστευτικής πολιτικής και πολιτικής για την ασφάλεια, για να κολακεύει τα πιο αντιδραστικά ρατσιστικά και ξενοφοβικά αισθήματα που εκδηλώνονται σε κάποια στρώματα. Έτσι, η καθημερινή τους δράση, τα μαχαιρώματα και οι επιθέσεις είτε αποσιωπώνται είτε προβάλλονται ως ενέργειες δικαιολογημένες εκ των πραγμάτων. Η ανοχή της αστυνομίας απέναντί τους είναι επίσης σκανδαλώδης. Στην παρούσα συγκυρία, στράφηκε μαζικά προς αυτούς μια μερίδα ψηφοφόρων επιλέγοντας απέναντι στην κρίση μια αντιπολιτική αντιδημοκρατική στάση, σε συσκευασία αρβύλα – ξυρισμένο κεφάλι – τατουάζ με σβάστικες. Το φαινόμενο είναι σύνθετο. Χρειάζεται διεξοδική ανάλυση και πολυπεπίπεδη πολιτική και κοινωνική δράση. Είναι ζήτημα αξιοπρέπειας για την κοινωνία να ξαναβάλει τους φασίστες στο περιθώριο και να τους απομονώσει πλήρως.
rednotebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου