Ο Ισπανός πρωθυπουργός σίγουρα θα φαινόταν αστείος αν η εξέλιξη στην Ευρώπη δεν ήταν τόσο δυσοίωνη. Η προσπάθειά του να μεταφράσει τον όρο “bail- out” που διεθνώς περιγράφει την απόφαση του Eurogroup για την Ισπανία, περίπου ως δώρο της Ευρώπης στην Ισπανία καταδεικνύει ότι πρόκειται μάλλον για έναν αδέξιο, δεξιό πολιτικό- για να θυμηθούμε και μια παλιά φράση της ελληνικής πολιτικής ζωής. Αυτή ωστόσο είναι η πιο ανώδυνη ανάγνωση.
Το πρόβλημα είναι ότι η Ευρώπη και δη η ευρωζώνη επιλέγει να απαγορεύσει τις λέξεις, αντί για τις αποτυχημένες πολιτικές που οι λέξεις αυτές περιγράφουν. Η ευρωζώνη απαγορεύει τη λέξη μνημόνιο και “διάσωση” (εις βάρος) μιας ακόμας χώρας. Αφού έθεσε την Ισπανία σε “επιτήρηση” για την επίτευξη δημοσιονομικών στόχων που επέτειναν την ύφεση και διόγκωσαν την ανεργία σε πρωτοφανή μεγέθη, αφού την άφησε έρμαιο των κερδοσκόπων και των διεθνών οίκων αξιολόγησης, αφού την εγκατέλειψε στην αγελαία συμπεριφορά των αγορών, που εξελίχθηκε σε κρίση δανεισμού
της χώρας, το ευρώ- γερμανικό κατεστημένο αποφασίζει βάσει όσων διαφαίνονται από το ανακοινωθέν του eurogroup,μια από τα ίδια: μνημόνιο στην πραγματικότητα για το σύνολο της ισπανικής οικονομίας, που βασίζεται στη δανειοδότηση της χώρας από την ευρωζώνη,με αντάλλαγμα την αυστηρή εφαρμογή των μέτρων ύφεσης, υπό την καθοδήγηση του μηχανισμού της τρόικας.
Το νέο αυτό πακέτο, τέταρτο κατά σειρά επαναλαμβάνει τα λάθη των τριών προηγουμένων: πρώτον, “πολύ λίγα”. Είναι προφανές ότι η Ισπανία δεν έχει πρόβλημα μόνο στον τραπεζικό της τομέα. Οι περιφέρειές της για παράδειγμα αντιμετωπίζουν πολύ μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα και ζητούν χρήματα από το ισπανικό δημόσιο εκτάκτως. Το ισπανικό δημόσιο ανακοίνωσε ότι οι αγορές, του έχουν κλείσει- μέχρι νεωτέρας τουλάχιστον- τις πόρτες. Δήλωση που “επάξια” διαδέχεται αντίστοιχες Ελλήνων πολιτικών, γνωστών και μη εξαιρετέων. Άρα ποιος θα καλύψει αυτές τις ανάγκες, αν οι αγορές δεν κατακλυστούν από γενναιόδωρη ευφορία προς το ισπανικό δημόσιο; Επιπλέον, η Ισπανία υποφέρει κατά βάση από την ύφεση και την ανεργία και η απάντηση που προβλέπει το μνημόνιό της είναι η ίδια καταστροφική πολιτική που επεβλήθη στην Ελλάδα: πρώτα σταθεροποίηση, μετά ανάπτυξη. Ήτοι, ούτε σταθεροποίηση, ούτε ανάπτυξη.
Δεύτερον, πολύ αργά. Αν η Ισπανία είχε λάβει 100 δις, έστω για τον τραπεζικό της τομέα, από την αρχή της κρίσης το 2009, όπως και οι άλλες χώρες που μπήκαν στα μνημόνια ήδη ή βρίσκονται στον προθάλαμό τους- βλ. Ιταλία και ίσως Γαλλία, Βέλγιο κλπ- μαζί με γενναία πολιτική συμμετρικής διαχείρισης του δημοσίου και ιδιωτικού χρέους, αναδιανομής πλεονασμάτων και στροφής στη σχεδιασμένη, βιώσιμη ανάπτυξη, η κρίση θα είχε περιοριστεί. Σήμερα κάθε νέο μνημόνιο, σε συνδυασμό μάλιστα με το πρώτο στοιχείο, απλά επιβεβαιώνει τα στοιχήματα εις βάρος κάθε χώρας. Το να στοιχηματίζει για παράδειγμα κάποιος από αύριο, ότι πιθανότατα η Ιταλία θα είναι το νέο θύμα της κρίσης αρχίζει να μοιάζει με το να κλέβει εκκλησία, εφόσον φυσικά η πολιτική του ευρωγερμανικού κατεστημένου μείνει η ίδια, πράγμα που είναι και το πιθανότερο. Η Ισπανία παρά το μέγεθός της δεν άντεξε την άνοδο των επιτοκίων, όχι εξαιτίας του μεγέθους τους τόσο, όσο της δεδομένης πολιτικής της ευρωζώνης απέναντι στην επίθεση ή το φόβο των αγορών και δεν υπάρχει κανένας λόγος η Ιταλία να διαφέρει ως προς τις αντοχές της. Ακόμα και αν επιτευχθεί μια πρόσκαιρη ανάπαυλα, αυτή θα λάβει χώρα μόνο για να επανακάμψει η κρίση με ακόμα μεγαλύτερη ένταση. Μάλιστα, τα νέα στοιχήματα σύντομα θα αφορούν κατά πάσα πιθανότητα, πόσα δημόσια χρέη θα διαγραφούν. Η ευρωζώνη θα το αρνείται και τα στοιχήματα θα ανεβαίνουν εντείνοντας την κρίση.
Τρίτον, πολύ “μυωπικά”. Η ευρωζώνη εξακολουθεί να κινείται βάσει των όσων μυωπικών επιλογών το γερμανικό κατεστημένο επιβάλλει, θεωρώντας ότι στο τέλος αυτής της κρίσης θα βγει ενισχυμένο. Επιβάλλει τους όρους του, μεγαλώνει την απόσταση της Γερμανίας από όλην την υπόλοιπη ευρωζώνη, καθίσταται μαγνήτης για καταθέτες και δανειστές που αγοράζουν τα ομόλογά της. Όλα δείχνουν να εξελίσσονται ιδανικά, στην κατεύθυνση μιας ευρωζώνης κομμένης και ραμμένης στα μέτρα του δεξιού, γερμανικού κατεστημένου. Μόνο που πίσω από αυτόν τον καταρχήν θρίαμβο, αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει είναι ότι το γερμανικό κατεστημένο πριονίζει το κλαδί πάνω στο οποίο κάθεται και η ίδια η Γερμανία. Σύντομα, η κρίση θα μπει ορμητικά και στα δικά της δημόσια οικονομικά, όπως και στην οικονομία της. Θα κληθεί να σηκώσει ένα βάρος δυσβάτακτο για την ίδια, ο πειρασμός διάλυσης της ευρωζώνης θα είναι εξαιρετικός, όπως και της παρέμβασης εκ νέου των ΗΠΑ, προκειμένου να βάλουν σε τάξη τα της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ακόμα και η διαρκής συζήτηση για τα περί ηθικού κινδύνου ως προς την Ελλάδα και ώθησής της εκτός ευρώ δεν είναι παρά ένδειξη ότι η Γερμανία ετοιμάζεται μπροστά στην καταστροφή να κάνει το μοιραίο βήμα.
Και ένα τέταρτο στοιχείο που αφορά τόσο την ευρωζώνη, όσο και ευρύτερα την παγκόσμια οικονομία: πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης που προκλήθηκε από τον καπιταλισμό- καζίνο, την απουσία της όποιας ρύθμισης παγκοσμίως ως προς τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού τομέα, την κυριαρχία της άυλης οικονομίας επί της παραγωγικής, την κοινωνική ανισότητα που έλαβε χαρακτήρα δομικής ασυμμετρίας και τη μετατόπιση των τεκτονικών πλακών του καπιταλισμού δεν έχει γίνει το παραμικρό, προκειμένου να αντιμετωπιστεί οποιαδήποτε από τις γενεσιουργούς αιτίες. Αντίθετα: το ευρωγερμανικό κατεστημένο δείχνει να κάνει τα πάντα ώστε η ευρωζώνη να μείνει εντελώς απροστάτευτη στις δομικές αιτίες της κρίσης.
Κοινώς, υπάρχουν τέσσερις καλοί λόγοι για να θεωρήσει κανείς ότι η ευρωζώνη πορεύεται εν μέσω κοινότοπων, πολυχρησιμοποιημένων εκφράσεων προς την αποσύνθεσή της. Προς μια πραγματική καταστροφή. Μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο, πεισματικά και μυωπικά, η ευρωζώνη κρύβεται πίσω από το δάχτυλό της και περιμένει το μοιραίο χύπημα από την αδυσώπητη πραγματικότητα.
Θέμης Τζήμας
ΥΓ. Σε αυτό το πλαίσιο ας αξιολογήσουμε και όσους στα καθ’ ημάς διατείνονται πως εάν όλοι μαζί εμμείνουμε σε εγνωσμένα αποτυχημένες πολιτικές, που παραγνωρίζουν την πραγματικότητα, με κάποιο μαγικό τρόπο δε θα καταστραφούμε όλοι αλλά θα σωθούμε.
harta
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου