Αρχηγός του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ) ο Ανδρέας έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει. Να μετεξελίξει την αντιστασιακή του οργάνωση σε πολιτικό φορέα ή να φτιάξει ένα καινούργιο πολιτικό κόμμα;
Στο Καστρί γίνονται κάθε μέρα συσκέψεις. Σε μία από αυτές, ένα ζεστό βράδυ του Αυγούστου, μαζεύεται πολύς κόσμος. Υπάρχουν τρεις τάσεις. Οι παλιοί βουλευτές της προδικτατορικής Ένωσης Κέντρου, στελέχη με σοσιαλδημοκρατικές αντιλήψεις και αντιστασιακοί, κυρίως νεολαίοι, που τοποθετούν τον εαυτό τους στην σοσιαλιστική αριστερά.
Η πλειοψηφία των βουλευτών της Ένωσης Κέντρου προσφέρει στον Ανδρέα την ηγεσία του κόμματος του πατέρα του. Οι σοσιαλδημοκράτες, ο Σημίτης, ο Βερυβάκης και άλλοι του προτείνουν να ιδρύσει ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα αντίστοιχο του γερμανικού SPD, τα στελέχη της τρίτης τάσης θέλουν να ιδρυθεί ένας αριστερός σοσιαλιστικός φορέας με κινηματικά χαρακτηριστικά που
να διαφοροποιείται από τις κομμουνιστικές οργανώσεις.
Η συζήτηση τελειώνει με τον Ανδρέα να έχει απορρίψει την συνέχιση της Ένωσης Κέντρου και τους βουλευτές να αποχωρούν δυσαρεστημένοι. Δεν μπορούν να κατανοήσουν πως ο Ανδρέας αφήνει την ηγεσία ενός έτοιμου και ιστορικού κόμματος με βουλευτές, παράγοντες, αναγνωρισιμότητα και αποδοχή στο λαό και πάει να μπλέξει σε περιπέτειες. Η εντύπωση που αποκομίζουν όσοι έχουν απομείνει στη συνάντηση και λίγο πριν φύγουν είναι ότι ο Παπανδρέου μάλλον θα αποδεχτεί την πρόταση Σημίτη.
Την επομένη το πρωί δίνει εντολή να κατατεθεί στο πρωτοδικείο ο τίτλος Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (Π.Σ.Κ.). Έχοντας αίσθηση της Ιστορίας, της συγκυρίας και των επερχομένων διάλεξε να στηριχθεί και να εκφράσει την τρίτη τάση, απορρίπτοντας την καθεστωτική συνέχεια και τον μεταρρυθμισμό του πολιτικού ρεαλισμού.
Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε. Οι βουλευτές της Ένωσης Κέντρου τοποθετούν επικεφαλής τον Γεώργιο Μαύρο και με την προσθήκη στη συνέχεια των Νέων Δυνάμεων του Πεσμαζόγλου έχουν την εξής εκλογική πορεία: Στις εκλογές του 1974 παίρνουν 22%, στις εκλογές του 1977 πέφτουν στο 8% και στη συνέχεια διαλύονται. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές του 1974 παίρνει 13%, στις εκλογές του 1977 φτάνει στο 25%, το 1981 κατακτά την εξουσία με 48% και για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες πρωταγωνιστεί στα πολιτικά πράγματα της χώρας.
Ουδείς γνωρίζει τι θα είχε συμβεί αν ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε αποδεχθεί, εκείνο το βράδυ του Αυγούστου, την πρόταση των βουλευτών της Ένωσης Κέντρου. Σίγουρα θα ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης με ποσοστό κοντά στο 35% και πιθανώς να κέρδιζε τις εκλογές του 1977. Σίγουρα το ΠΑΣΟΚ δεν θα μακροημέρευε και πιθανώς η Ελλάδα δεν θα είχε ενταχθεί το 1980 στην ΕΟΚ. Η εξέλιξη στη χώρα θα ήταν διαφορετική. Καλύτερη; Χειρότερη; Ουδείς μπορεί να το ξέρει. Σίγουρα διαφορετική.
Ανέφερα αυτή την ιστορία για να την έχουν υπόψη τους στο ΠΑΣΟΚ, το οποίο, κατά δήλωση του Ευάγγελου Βενιζέλου, τελείωσε. Μικρή παρένθεση, ο Ευάγγελος Βενιζέλος εκείνη την περίοδο τελείωνε το Γυμνάσιο και ετοιμάζονταν για το Πανεπιστήμιο, όπου είχε γοητευθεί από την Ένωση Κέντρου Νέες Δυνάμεις και το σύνθημά της «κάθε ψήφος στο ΠΑΣΟΚ είναι σφαίρα στην καρδιά του ελληνικού λαού».
Μία δεύτερη μικρή παρένθεση: Σύμφωνα με την πολιτική μυθολογία, το 1974 ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν είδε ότι το ΠΑΣΟΚ πήρε 13% και ήλθε τρίτο κόμμα απογοητεύτηκε και ήθελε να τα παρατήσει και να φύγει από την Ελλάδα. Πίστευε ότι θα έπαιρνε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό, ακόμη και ότι θα ήταν πρώτο κόμμα, γι’ αυτό το σύνθημά του ήταν «στις 18 σοσιαλισμός». Διευκρίνηση: Οι εκλογές του 1974 έγιναν στις 17 Νοεμβρίου, από την επομένη δηλαδή, στις 18, με τη νίκη του ΠΑΣΟΚ θα άρχιζε να οικοδομείται ο σοσιαλισμός. Εχθές, ο Ευάγγελος Βενιζέλος χαρακτήρισε ως άθλο το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ κατάφερε από το 13% να πέσει στο 12%!!!
Αφήνουμε τις παρενθέσεις και επανερχόμαστε στο θέμα. Την ζεστή βραδιά του Αυγούστου του ’74 στο Καστρί που πρέπει να έχουν υπόψη στο ΠΑΣΟΚ, τώρα που ο Βενιζέλος, ως σφραγιδοφύλακας του κραταιού Κινήματος που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου, αποφάσισε να το αρχειοθετήσει στο ληξιαρχείο της πολιτικής ιστορίας. Όταν λέγεται ότι «το ΠΑΣΟΚ τελείωσε», τι σημαίνει; Τελείωσε ως Σοσιαλιστικό Κίνημα; Ως Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα; Ως Ένωση Κέντρου;
Αν δεν απαντηθεί πρώτα αυτή η ερώτηση δεν μπορεί ένα ιστορικό κόμμα να διαλυθεί, και μάλιστα βοναπαρτικώ τω τρόπω, και να φτιαχτεί κάτι καινούργιο. Ανάλογα με τις απαντήσεις που θα δοθούν και που βέβαια θα κυριαρχήσουν θα μπορέσουμε να δούμε αν έχει ή όχι μέλλον. Και φυσικά να τεθούν τα επόμενα ερωτήματα για τα οποία δεσμευόμαστε σύντομα να επανέλθουμε.
Εκτός κι αν η σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έχει δώσει μόνη της την απάντηση. Αν πάντως η απάντησή της είναι, αυτή που συζητείται ευρέως, ότι δηλαδή το ρόλο του Σοσιαλιστικού Κινήματος, σήμερα, τον παίζει ο ΣΥΡΙΖΑ και το ρόλο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος τον διεκδικεί η ΔΗΜΑΡ, τότε στο νέο κόμμα του Ευάγγελου Βενιζέλου ο μόνος ρόλος που απομένει είναι αυτός της Ενώσεως Κέντρου.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα τότε ορθώς ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως και υπουργός Οικονομικών χαρακτηρίζει άθλο το 12% που πήρε το ΠΑΣΟΚ. Ευτυχώς πάντως, για τον ίδιον, που δεν τον χαρακτήρισε και ως άθλο ισοδύναμο με αυτόν του μυθικού Ηρακλή. Και λέω ευτυχώς γιατί θα έπρεπε να πραγματοποιήσει άλλους δέκα. Τους δύο πρώτους πάντως τους κατάφερε. Πήρε 12% στις εκλογές και διαλύει το ΠΑΣΟΚ…
matrix24
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου