σε ένα σοσιαλιστικό, δημοκρατικό και προοδευτικό κόμμα, κομματικός “πατριωτισμός” δεν είναι ο οπαδισμός. Δεν υπάρχει τίποτε το “ηθικό” και “αγνό” στο να τρέχεις πίσω από μια φανέλα χωρίς να νοιάζεσαι για το περιεχόμενο. Δεν είναι ιδεαλισμός- χώρια που για ένα σοσιαλιστή ο ιδεαλισμός είναι κατηγορία και όχι τίτλος τιμής. Πρόκειται είτε για ανοησία, στην οποία παρασύρει κανείς και άλλους, είτε για φτηνό καιροσκοπισμό, προκειμένου να μένει κανείς προσδεδεμένος σε ένα εξουσιαστικό άρμα. Προσωπικά θεωρώ την ανοησία πιο επικίνδυνη από τον καιροσκοπισμό.
Δεν είναι ο αρχηγοκεντρισμός, το να ψάχνει κανείς δηλαδή κάποιον άλλον, με θεοποιημένες ικανότητες, προκειμένου αυτός να κάνει τη “δουλειά” αντί για εσένα. Δεν είναι ο ετεροπροσδιορισμός.
Δεν είναι η εκχώρηση της πολιτικής σου ταυτότητας, ώστε να ακολουθεί την κομματική σου στράτευση, αντί για το αντίστροφο. Αν υπήρξε κάποιος για παράδειγμα, πρώτα ΠΑΣΟΚ και μετά σοσιαλιστής, αντί πρώτα σοσιαλιστής και εξαιτίας αυτού ΠΑΣΟΚ, πιθανότατα δεν ήταν ποτέ τίποτα
από τα δύο, παρά μόνο ίσως ρηχά, λόγω μόδας, συνήθειας ή συμφέροντος.
Δεν είναι να σωπαίνεις ή να ψιθυρίζεις όταν το κόμμα σου ασκεί πολιτικές ήττας, εις βάρος του λαού, όταν αυτοαναιρείται και διαλύεται.
Δεν είναι να είσαι αρεστός, σοβαροφανής και πάντα στρογγυλεμένος, ειδικά στη φάση της μεγάλης κρίσης. Τα παραπάνω δεν είναι παρά “ατιμία” με την αρχαιοαθηναϊκή έννοια του όρου.
Δεν είναι η καριερίστικη προσήλωση στο να είσαι κάπου, κάτι, ούτε και το να έλκεσαι από αυτούς τους τύπους.
Δεν είναι να κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις ότι όλα αλλάζουν, να υποκρίνεσαι με ύφος χιλίων καρδιναλίων ότι γνωρίζεις, προκειμένου να κρύψεις τις αμφιβολίες που σε κατακλύζουν.
Δεν είναι να σχετικοποιείς τις έννοιες ή να αποδέχεσαι τη σχετικοποίησή τους, με αποτέλεσμα να γίνεσαι πυλώνας υποστήριξης του κατεστημένου, προκειμένου αυτό να χειραγωγεί ευκολότερα το λαό, δια της σύγχυσης. Να ασκεί για παράδειγμα το κόμμα σου δεξιά πολιτική κι εσύ να απαντάς “να δούμε τι θα πεί σήμερα δεξιά και τι αριστερά”. Να υπεκφεύγεις και να διαστρέφεις, να στρεψοδικείς και να διεξάγεις αντί- γκραμσιανή συζήτηση, πιάνοντας το ευτελέστερο επιχείρημα, την πιο αδύνατη στιγμή του αντιπάλου.
Δεν είναι να απολυτοποιείς την αλήθεια σου. Η αλήθεια είναι σχετική. Από την άλλη, η πραγματικότητα, τουλάχιστον έτσι όπως την αντιλαμβάνεται ο μέσος όρος σε τρέχουσα κλίμακα, είναι αντικειμενική.
Δεν είναι ο βολονταρισμός που συγκρούεται με την πραγματικότητα για χάρη του κόμματος, δηλαδή στην πραγματικότητα για χάρη μιας κάστας, για να είσαι αρεστός στον “αρχηγό” και στους φίλους του.
Δεν είναι να βάζεις αυτό που αντιλαμβάνεσαι ως “καλό” του κόμματος πάνω από το καλό της χώρας και του λαού.
Δεν είναι να αποδέχεσαι την αργή παρακμή του κόμματος ή τα ξαφνικά πραξικοπήματα στο εσωτερικό του, αμίλητος, ελπίζοντας ότι θα κλείσεις μια καλύτερη συμφωνία.
Δεν είναι να αποφεύγεις την αυτοκριτική, κριτικάροντας όλους τους άλλους, επειδή “έκαναν τα ίδια” με σένα. Δεν έκαναν όλοι τα ίδια. Υπήρξαν κάποιοι που στάθηκαν με μεγαλύτερη συνέπεια από σένα.
Πολύ περισσότερο, κομματικός πατριωτισμός σε ένα σοσιαλιστικό, δημοκρατικό και προοδευτικό κόμμα δεν είναι η ηλιθιότητα: να είσαι βέβαιος πως στο τέλος ό,τι και αν κάνεις, ό,τι και αν υποστηρίξεις, ό,τι και αν νομιμοποιήσεις να πράξει το κόμμα σου και εσύ ο ίδιος, ο κόσμος θα τρέξει πίσω του και πίσω σου. Μπορεί απλά να τρέχει για να σε πετροβολήσει και τότε δε δικαιούται κανείς να παριστάνει τον έκπληκτο για την “αγένεια” του όχλου.
Η άλλη όψη αυτού του νομίσματος είναι ο οπορτουνισμός σύντροφε. Από βάρκα, σε βάρκα, με οδηγό “να είσαι κάπου κάτι”. Όχι να παίρνεις πολιτική θέση για να μιλήσεις, να επισημάνεις, να διαφωνήσεις αλλά για να την παζαρέψεις.
Είναι οπορτουνισμός να μαζεύεις ψήφους τη μια μέρα για τη μια πολιτική και την άλλη για την αντίθετή της.
Είναι οπορτουνισμός να τα βλέπεις όλα προσωποκεντρικά, με βάση το δικό σου πρόσωπο.
Είναι χυδαίος οπορτουνισμός να αντιλαμβάνεσαι την πολιτική σαν τζογάρισμα και να αγωνιάς που θα ποντάρεις. Επιπλέον είναι και αυτό βλακώδες. Θα χάσεις. Θα ποντάρεις κάποια στιγμή λάθος- μοιραία- και τότε δε θα σε λυπηθεί κανείς. Πηδώντας από βάρκα σε βάρκα, ειδικά εν μέσω θαλασσοταραχής, το μόνο που διασφαλίζεις είναι ότι θα πέσεις στα κύμματα.
Αλλά και μέσα στο ίδιο κόμμα είναι οπορτουνισμός να εκθειάζεις σε κάθε ιστορική φάση και κάποιον άλλον , να “ξεχνάς” ποιος ήσουν, τι έκανες και με ποιον.
Εν προκειμένω, μιας και μιλούμε για το ΠΑΣΟΚ, πόσοι και πόσοι δεν ήταν φανατικοί Ανδρεϊκοί και αυριανιστές το ’80, σνομπ εκσυγχρονιστές το ’90, κοσμοπολίτες παπανδρεϊκοί το 2004 και ένθερμοι “βενιζελικοί” τώρα- μερικοί ίσως και “ανανεωτές αριστεροί” στη Δημοκρατική Αριστερά ή και επίδοξοι “ριζοσπάστες αριστεροί” στο ΣΥΡΙΖΑ. Δικαιολόγησαν κάθε πολιτική επιλογή, στοιχιζόμενοι πάντα πίσω από πρόσωπα, μόνο και μόνο για να κανιβαλίσουν λίγο αργότερα τις προσωπικότητες εκείνων που έγλυφαν λίγο πιο πριν.
Οπορτουνισμός όμως είναι και η αποδοχή της κολακείας, να φιμώνεις τη διαφωνία και να θωπεύεις διάφορα “χαριτωμένα” μηδενικά, που συνωθούνται έξω από την πόρτα σου, για να αρπάξουν κανένα κοκκαλάκι εξουσίας.
Οπορτουνισμός είναι να διώχνεις την πολιτική από τη μέση και να εισάγεις τη βιολογία, την ηλικία, το χαμόγελο, τους “άφθαρτους”, πριν την ώρα τους πολιτικά γηρασμένους.
Οπορτουνισμός είναι να κατηγορείς τους άλλους για όσα εσύ σηματοδοτείς και κεφαλαιοποιείς, όλα αυτά χάρη στα οποία έγινες αυτό που -νομίζεις ότι- είσαι.
Ο κομματικός ψευτοπατριωτισμός και ο οπορτουνισμός είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: της διαβρωτικής αλλοτρίωσης που διαλύει και απαξιώνει ένα κόμμα- και όχι μόνο.
Ευθύνες για την απαξίωση μπορεί να έχουμε όλοι. Αλλά όχι του ίδιου βαθμού. Όσο και αν το θες σύντροφε δεν είμαστε ούτε ήμασταν όλοι το ίδιο. Άλλοι μιλήσαν έγκαιρα και άλλοι κρυφτήκανε. Άλλοι υπέγραψαν και άλλοι όχι. Άλλοι χειροκρότησαν και άλλοι όχι.
Σύντροφέ μου, δεν έχω κανένα πρόβλημα να σου δηλώσω λοιπόν, ότι επειδή είμαι σοσιαλιστής εντάχθηκα στο ΠΑΣΟΚ. Εξακολουθώ να θεωρώ ότι η χώρα, σήμερα περισσότερο από ποτέ μάλιστα χρειάζεται τη μεγάλη, δημοκρατική, σοσιαλιστική και πατριωτική παράταξη. Αν θα λέγεται και ΠΑΣΟΚ ή κάτι παρόμοιο, ακόμα καλύτερα για εμένα.
Αλλά αυτό που ήταν το ΠΑΣΟΚ δε συμμετείχε στις εκλογές της 6ης Μαϊου, ούτε και θα συμμετέχει στις εκλογές της 17ης Ιουνίου. Γνωρίζεις καλά σύντροφε, ότι εδώ και 3 χρόνια δεν υπήρξε ούτε μια διαδικασία πολιτικής, δημοκρατικής συναπόφασης για τα μείζονα ζητήματα. Ούτε μια διαδικασία κριτικής και αυτοκριτικής. Δεν υπάρχει καν πρόγραμμα που να κατατέθηκε και να αποφασίστηκε σε όργανα, έστω και υποτυπωδώς. Δεν υπάρχει οργάνωση ΠΑΣΟΚ. Δεν υπήρξε δημοκρατική διαδικασία ποτέ και πουθενά, ούτε επί της προηγούμενης ηγεσίας, ειδικά μετά τις εκλογές του 2009, ούτε και με τη σημερινή. Ό,τι ήταν το ΠΑΣΟΚ, ό,τι προοδευτικό σηματοδότησε ξηλώθηκε με βία από όσους κυβέρνησαν στο όνομά του, απαξιώνοντάς το.
Αλλά και αυτά ακόμα είναι δευτερεύοντα: το μείζον είναι με ποια πολιτική θεωρείς ότι η χώρα θα βγει από την κρίση. Προσωπικά εκτιμώ ότι η μνημονιακή στρατηγική του υπαρκτού νεοφιλελευθερισμού, αυτή με την οποία ταυτίστηκαν οι ηγεσίες της ΝΔ και του φερομένου ως ΠΑΣΟΚ, αυτή που με προσχηματικές παραλλαγές υποστηρίζουν ακόμα και σήμερα, δε θα βγάλει τη χώρα από την κρίση. Εκτιμώ από την άλλη ότι χρειάζεται μια προοδευτική στρατηγική εξόδου από την κρίση, στη σκιαγράφηση της οποίας με άλλα κείμενα προσπάθησα να συμμετάσχω. Μία στρατηγική που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε και σοσιαλιστική, δημοκρατική, πατριωτική.
Θα προτιμούσα κύριος πόλος υλοποίησής της να είναι το ΠΑΣΟΚ. Αλλά όπως σου είπα εκτιμώ ότι το ΠΑΣΟΚ δε συμμετέχει σε αυτές τις εκλογές. Αυτό είναι μια ήττα μας αλλά να το συζητήσουμε σε κάποιο άλλο κείμενο.
Και επειδή η ιστορία δεν μπορεί να περιμένει κανέναν, επειδή αυτοπροσδιορίζομαι ως σοσιαλιστής και ως – όντως- ΠΑΣΟΚ, όχι ως φερόμενο ΠΑΣΟΚ, υποστηρίζω την αριστερά.
Συντροφικά,
Θέμης Τζήμας
ΥΓ. Το β’ ενικό πρόσωπο είναι φυσικά σχηματικό και όχι αποτέλεσμα επιθετικότητας.
harta
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου