Της Αλίκης Κοσυφολόγου
Η εμβάθυνση της νεοφιλελεύθερης διείσδυσης στο σύστημα οργάνωσης των κοινωνικών σχέσεων στην Ελλάδα υλοποιήθηκε με εντατικό τρόπο την τελευταία διετία μέσω των Μνημονίων, των εκβιαστικών δανειακών συμβάσεων και μέσω της παράκαμψης της θετής νομιμότητας. Η πλήρης απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, η κατάργηση των κοινωνικών δικαιωμάτων, η «προοδευτική» διάλυση των μέχρι πρότινος υπαρχουσών δομών κοινωνικής φροντίδας σε συνδυασμό με τη γενικευμένη υποβάθμιση των δομών δημόσιας διαβούλευσης και την οριακή «αυτονόμηση» της εκτελεστικής εξουσίας έχει οδηγήσει σήμερα σε πολύπλευρη υπονόμευση της ισότητας στο πεδίο της κοινωνίας.
Με υλικούς όρους η «αποτελεσματικότητα» των Μνημονίων, ως «κορυφαίας» στιγμής της υλ
οποίησης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής στην Ελλάδα, έγκειται στην πλήρη και σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα κατάργηση του πλαισίου, που κατοχύρωνε θεσμικά ένα ελάχιστο (μίνιμουμ) ισότητας μεταξύ ορισμένων, αν όχι του συνόλου, κοινωνικών κατηγοριών. Το γεγονός αυτό έφερε ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της κοινωνικής θέσης των «υποτελέστερων» στον κοινωνικό καταμερισμό (γυναίκες, μετανάστες, νεολαία). Αναφορικά με τις γυναίκες ως κοινωνική κατηγορία η πολιτική που ακολουθήθηκε τα δύο τελευταία χρόνια επιδείνωσε την τεκμηριωμένα προβληματική τους θέση στην ελληνική κοινωνία. Μέσα από αναφορές στη δομή της οικογένειας και των διαπροσωπικών σχέσεων, στους τύπους επαγγελμάτων που κουβαλούν έμφυλα χαρακτηριστικά, στην στερεοτυπική αναπαράσταση της θηλυκότητας από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, καθώς και στο διαχρονικό φαινόμενο της «υποαντιπροσώπευσης» των γυναικών ως κατηγορίας στις δομές λήψεις πολιτικών αποφάσεων συνάγεται η κατώτερη θέση των γυναικών ως κατηγορίας στην ελληνική κοινωνία, η οποία επαπειλείται επίσης από την ακραία ταξική αντίθεση που διαπερνά σήμερα τον κοινωνικό ιστό.
Ιστορικά το σύστημα κοινωνικής οργάνωσης στην Ελλάδα έχει διαμορφώσει έναν πιο παραδοσιακό χαρακτήρα σε σχέση με άλλες κοινωνίες της Ευρώπης και της Αμερικής, οι οποίες αναφέρονται στο πρότυπο της αστικής δημοκρατίας. Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι από την αποκατάσταση της δημοκρατίας κι έπειτα και μέσα από την πίεση των οργανωμένων διεκδικήσεων, το εγχώριο θεσμικό πλαίσιο μεταρρυθμίστηκε έτσι ώστε να θεμελιώνει, έστω στο επίπεδο της νομιμότητας, την ισότητα. Βέβαια, το γεγονός ότι η ριζοσπαστικοποίηση στο κοινωνικό επίπεδο δεν συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια δημιούργησε ως δυσάρεστο αποτέλεσμα το «ασύμπτωτο» μεταξύ του περιεχομένου των θεσμών και της διάχυτης αντίληψης στην ελληνική κοινωνία. Παρ΄ όλα αυτά, αναμφίβολα τα χειραφετητικά «δικαιωματικά» κινήματα, όπως το γυναικείο ή το κίνημα της ομοσεξουαλικής απελευθέρωσης ή πιο ύστερα το αντιρατσιστικό κίνημα και το κίνημα για τα δικαιώματα των κρατουμένων, ακόμη κι αν ήταν μικρής «κλίμακας», λειτούργησαν ως ρωγμές στο συνεχές του κυρίαρχου κοινωνικού συντηρητισμού.
Ειδικότερα, το φεμινιστικό κίνημα ή αλλιώς το κίνημα για την απελευθέρωση των γυναικών ως κοινωνικής κατηγορίας στην Ελλάδα έχει αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα της διεύρυνσης της δημοκρατίας, συμβάλλοντας στη θεσμοποίηση της έμφυλης ισότητας στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ογδόντα, αλλά και στη διεμβόλιση πλευρών της πατριαρχικής ιδεολογίας, η οποία μέχρι και σήμερα αποτελεί θεμελιακό αρμό της σύγχρονης ελληνικής ιδεολογίας.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν, προβάλλει ως κοινωνικά αναγκαίο έρεισμα οι αγώνες διεκδίκησης της ισότητας στο κοινωνικό και στο θεσμικό επίπεδο να αποκτήσουν αναβαθμισμένο χαρακτήρα, καθώς εν τέλει αποτελούν μέρος του ευρύτερου αγώνα για τη ρήξη με την κυρίαρχη πολιτική και την εκ νέου νοηματοδότηση του περιεχομένου της δημοκρατίας.
www.rednotebook.gr
Η εμβάθυνση της νεοφιλελεύθερης διείσδυσης στο σύστημα οργάνωσης των κοινωνικών σχέσεων στην Ελλάδα υλοποιήθηκε με εντατικό τρόπο την τελευταία διετία μέσω των Μνημονίων, των εκβιαστικών δανειακών συμβάσεων και μέσω της παράκαμψης της θετής νομιμότητας. Η πλήρης απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, η κατάργηση των κοινωνικών δικαιωμάτων, η «προοδευτική» διάλυση των μέχρι πρότινος υπαρχουσών δομών κοινωνικής φροντίδας σε συνδυασμό με τη γενικευμένη υποβάθμιση των δομών δημόσιας διαβούλευσης και την οριακή «αυτονόμηση» της εκτελεστικής εξουσίας έχει οδηγήσει σήμερα σε πολύπλευρη υπονόμευση της ισότητας στο πεδίο της κοινωνίας.
Με υλικούς όρους η «αποτελεσματικότητα» των Μνημονίων, ως «κορυφαίας» στιγμής της υλ
οποίησης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής στην Ελλάδα, έγκειται στην πλήρη και σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα κατάργηση του πλαισίου, που κατοχύρωνε θεσμικά ένα ελάχιστο (μίνιμουμ) ισότητας μεταξύ ορισμένων, αν όχι του συνόλου, κοινωνικών κατηγοριών. Το γεγονός αυτό έφερε ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της κοινωνικής θέσης των «υποτελέστερων» στον κοινωνικό καταμερισμό (γυναίκες, μετανάστες, νεολαία). Αναφορικά με τις γυναίκες ως κοινωνική κατηγορία η πολιτική που ακολουθήθηκε τα δύο τελευταία χρόνια επιδείνωσε την τεκμηριωμένα προβληματική τους θέση στην ελληνική κοινωνία. Μέσα από αναφορές στη δομή της οικογένειας και των διαπροσωπικών σχέσεων, στους τύπους επαγγελμάτων που κουβαλούν έμφυλα χαρακτηριστικά, στην στερεοτυπική αναπαράσταση της θηλυκότητας από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, καθώς και στο διαχρονικό φαινόμενο της «υποαντιπροσώπευσης» των γυναικών ως κατηγορίας στις δομές λήψεις πολιτικών αποφάσεων συνάγεται η κατώτερη θέση των γυναικών ως κατηγορίας στην ελληνική κοινωνία, η οποία επαπειλείται επίσης από την ακραία ταξική αντίθεση που διαπερνά σήμερα τον κοινωνικό ιστό.
Ιστορικά το σύστημα κοινωνικής οργάνωσης στην Ελλάδα έχει διαμορφώσει έναν πιο παραδοσιακό χαρακτήρα σε σχέση με άλλες κοινωνίες της Ευρώπης και της Αμερικής, οι οποίες αναφέρονται στο πρότυπο της αστικής δημοκρατίας. Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι από την αποκατάσταση της δημοκρατίας κι έπειτα και μέσα από την πίεση των οργανωμένων διεκδικήσεων, το εγχώριο θεσμικό πλαίσιο μεταρρυθμίστηκε έτσι ώστε να θεμελιώνει, έστω στο επίπεδο της νομιμότητας, την ισότητα. Βέβαια, το γεγονός ότι η ριζοσπαστικοποίηση στο κοινωνικό επίπεδο δεν συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια δημιούργησε ως δυσάρεστο αποτέλεσμα το «ασύμπτωτο» μεταξύ του περιεχομένου των θεσμών και της διάχυτης αντίληψης στην ελληνική κοινωνία. Παρ΄ όλα αυτά, αναμφίβολα τα χειραφετητικά «δικαιωματικά» κινήματα, όπως το γυναικείο ή το κίνημα της ομοσεξουαλικής απελευθέρωσης ή πιο ύστερα το αντιρατσιστικό κίνημα και το κίνημα για τα δικαιώματα των κρατουμένων, ακόμη κι αν ήταν μικρής «κλίμακας», λειτούργησαν ως ρωγμές στο συνεχές του κυρίαρχου κοινωνικού συντηρητισμού.
Ειδικότερα, το φεμινιστικό κίνημα ή αλλιώς το κίνημα για την απελευθέρωση των γυναικών ως κοινωνικής κατηγορίας στην Ελλάδα έχει αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα της διεύρυνσης της δημοκρατίας, συμβάλλοντας στη θεσμοποίηση της έμφυλης ισότητας στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ογδόντα, αλλά και στη διεμβόλιση πλευρών της πατριαρχικής ιδεολογίας, η οποία μέχρι και σήμερα αποτελεί θεμελιακό αρμό της σύγχρονης ελληνικής ιδεολογίας.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν, προβάλλει ως κοινωνικά αναγκαίο έρεισμα οι αγώνες διεκδίκησης της ισότητας στο κοινωνικό και στο θεσμικό επίπεδο να αποκτήσουν αναβαθμισμένο χαρακτήρα, καθώς εν τέλει αποτελούν μέρος του ευρύτερου αγώνα για τη ρήξη με την κυρίαρχη πολιτική και την εκ νέου νοηματοδότηση του περιεχομένου της δημοκρατίας.
www.rednotebook.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου