Ανδρέας Εμπειρίκος από την «Yψικάμινο»
Η ελπίδα ήρθε! Αν ψάξω να βρω μια φράση που να συνοψίζει όσα ζούμε θα διάλεγα αυτήν: το προεκλογικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ («Η ελπίδα έρχεται»), αλλά σε άλλο χρόνο. Για την ελπίδα, την έξαψη και τον μέλλοντα που έγινε ενεστώτας θέλω λοιπόν να γράψω σήμερα. Όχι μόνο επειδή η χαρά και η έξαψη μας κατακλύζουν, ούτε για να κάνουμε ένα διάλειμμα από την πολιτικολογία. Αλλά επειδή μιλώντας για τη χαρά, το τέλος του φόβου, την πίστη ότι τα πράγματα αλλάζουν, βρισκόμαστε στην καρδιά της πολιτικής. Και επειδή αυτή η δεξαμενή συναισθημάτων αποτελεί κινητήρια δύναμη και μεγάλο όπλο της νέας κυβέρνησης.
Έγινε λοιπόν κάποιο θαύμα το βράδυ της Κυριακής; Βρήκαμε το μαγικό ραβδί που μ’ ένα άγγιγμα μεταμορφώνει τα πάντα; Ναι, μάλιστα, αυτό ακριβώς. Σοβαρολογώ — όσο και αν πάντα κορόιδευα τους μάγους και τα ραβδιά τους. Γιατί το μέλλον εισβάλλει ορμητικά στο παρόν, και η προσδοκία, η οποία δεν έχει ακόμα πραγματωθεί, γίνεται παράγοντας υλικός που αλλάζει τους ανθρώπους και ωθεί στην πράξη.
Αυτή η προσδοκία, που έπνευσε σαν δροσερό αεράκι την Κυριακή, έγινε άνεμος ορμητικός τις επόμενες μέρες. Ο πολιτικός όρκος, ο Τσίπρας στην Καισαριανή, τα κάγκελα που έπεσαν μπροστά από τη Βουλή, η επαναπρόσληψη των καθαριστριών, η κατάργηση του πεντάευρου στα νοσοκομεία, η ιθαγένεια για τα παιδιά των μεταναστών, η άρση της πολιτικής επιστράτευσης, όλα αυτά, πολύ περισσότερο από αυτό καθαυτό το εκλογικό αποτέλεσμα, φούσκωσαν τα πανιά, δημιούργησαν εμπιστοσύνη και διέλυσαν μύθους.
Πρώτον, έκαναν φανερή τη διαφορά, τη διαφορά της Αριστεράς. Με λίγες κινήσεις, η μοιρολατρία του τύπου «όλοι ίδιοι είναι» διαλύθηκε σαν καπνός. Ανεξάρτητα από τις συγκρούσεις, τις δυσκολίες, τις αποτυχίες και τις επιτυχίες που θα έρθουν, φάνηκε ξεκάθαρα ότι δεν είναι «και οι 300 ίδιοι».
Δεύτερον, μας έδειξαν ότι υπάρχουν μέτρα σπουδαία, πρώτης προτεραιότητας, που μας κάνουν να ανασάνουμε, κι όμως δεν κοστίζουν ούτε ένα ευρώ: από την ιθαγένεια μέχρι την αποκαθήλωση των κιγκλιδωμάτων. Και άλλα, που δεν είναι μέτρα, αλλά είναι καταλυτικά: πολύ απλά το να μην είσαι, ως δημόσιο ήθος και παρουσία, Άδωνης, Βορίδης και Βενιζέλος.
Τρίτον, άξαφνα, μας αποκάλυψαν πόσο είχαμε βουλιάξει στη μιζέρια, την αθλιότητα, την ακροδεξιά. Δεν μιλάω μόνο για τα φωτεινά πρόσωπα που διαδέχθηκαν τον σκοτεινό θίασο. Αλλά και για το ότι όλοι, ακόμα και εμείς (οι αριστεροί, οι κινηματίες, οι συριζαίοι, ακόμα και οι αριστερότατοι και συριζότατοι) είχαμε εγκλωβιστεί σε αυτό τον αποπνικτικό ορίζοντα, που μας καταπλάκωνε και μας εμπόδιζε να ονειρευτούμε. Κι όταν καταλάβαμε ότι το να καταργηθούν τα κάγκελα ή το πεντάευρο δεν είναι δα κάτι τόσο μακρινό και άπιαστο, ο ορίζοντας άνοιξε. Σοκ, οδυνηρό και λυτρωτικό μαζί. Μετεβλήθη εντός μας ο ρυθμός του κόσμου, πέσαν και τα εντός κάγκελα.
***
Αγκάθια υπάρχουν πολλά. Και αυτά που θα έρθουν, τα μεγάλα και δύσκολα (ο πόλεμος με τη διαπλοκή, η διαπραγμάτευση), αλλά και τα γαϊδουράγκαθα που είναι ήδη εδώ (οι ριζωμένες νοοτροπίες ή το συνοικέσιο με τους ΑΝΕΛ). Θα μείνω σε δύο σημεία.
Το πρώτο για λόγους ειλικρίνειας και εξήγησης, και όχι τόσο για να σας πείσω. Με χωρίζει –και μας χωρίζει τους περισσότερους, νομίζω– ένα χάσμα από τους ΑΝΕΛ, με τον εθνικιστικό, ξενοφοβικό, δημαγωγικό, ενίοτε ομοφοβικό, αντισημιτικό και ακροδεξιό αέρα τους. Και όμως, πιστεύω ότι η συμμαχία μαζί τους ήταν προτιμότερη από το Ποτάμι. Όχι επειδή το Ποτάμι είναι κατ’ ανάγκην χειρότερο (μπορούμε να συζητάμε ώρες επ’ αυτού). Αλλά επειδή υπάρχει μια κρίσιμη διαφορά: μια κυβέρνηση με το Ποτάμι θα ήταν εξαρχής ετοιμόρροπη. Πρώτον, επειδή στην τομή Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο (που όσο κι αν δεν πρέπει να την απολυτοποιούμε, διαπερνάει καθοριστικά την κοινωνία μας) το Ποτάμι είναι απέναντι. Δεύτερον, επειδή στο κρίσιμο θέμα της διαπλοκής το Ποτάμι κολυμπάει σαν το ψάρι στο νερό. Τρίτον, επειδή το Ποτάμι, έχοντας πια ως έναν βασικό άξονα τον αντισυριζισμό (δεν χρειάζονται ενδελεχείς έρευνες, αρκεί να κάτσεις σε μια παρέα με ποταμίσιους), θα ροκάνιζε από την πρώτη μέρα την κυβέρνηση. Αντίθετα οι ΑΝΕΛ –όχι επειδή είναι «καλύτεροι», αλλά για λόγους πολιτικής επιβίωσης– έχουν λόγους να τη στηρίξουν.
Το σπουδαίο όμως, το πιο σπουδαίο για μένα, είναι το δεύτερο. Και εδώ θα ευχόμουν να μπορώ να πείσω όλους όσους με διαβάζετε, και πολλούς ακόμα. Η κυβέρνηση αυτή, και η στιγμή αυτή, είναι μια τεράστια ευκαιρία. Όχι μόνο για τους αριστερούς και την Αριστερά, αλλά για τη δημοκρατία, τα δικαιώματα, την προκοπή και τη δικαιοσύνη, για τη χώρα μας και αρκετά παραέξω. Ας μην τη χάσουμε λοιπόν την ευκαιρία. Όπως έλεγα και την προηγούμενη Κυριακή, και το ξαναλέω τώρα με μεγαλύτερο πάθος: Να αδράξουμε τη στιγμή, και να δράσουμε συγκεκριμένα· και σε αυτή τη βάση, της πράξης, να οικοδομούμε συμφωνίες, συναινέσεις και ρήξεις.
Λέω λοιπόν, και θέλω να το φωνάξω με όλη μου τη δύναμη: Να μην εγκλωβιστούμε σε άγονες δοξολογίες και εξίσου άγονες περιχαρακώσεις, αλλά τη στήριξη ή την κριτική μας να τη φανερώσουμε πράττοντας. Να ξέρουμε από τώρα ότι θα υπάρχουν και χαρές και απογοητεύσεις, και νίκες και αποτυχίες — και να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να γίνονται πράγματα. Και αν καιγόμαστε να διαχωριστούμε από τους ΑΝΕΛ (που, πάντως, δεν είναι το μόνο πρόβλημα εντός τηε κυβέρνησης), αντί να «κολλήσει η βελόνα» στο πόσο εθνικιστές και ξενοφοβικοί είναι –που είναι–, ας διαχωριστούμε με πράξεις: ας κάνουμε ό,τι μπορούμε, λ.χ., για να υλοποιηθεί τάχιστα το σύμφωνο και ο γάμος για τα ομόφυλα ζευγάρια, η ιθαγένεια για τα παιδιά των μεταναστών. Και αυτό αφορά όχι μόνο τους συριζαίους, αλλά ένα πολύ ευρύτερο δυναμικό αριστερών, προοδευτικών και έντιμων ανθρώπων, από τη στάση των οποίων θα κριθούν πολλά.
Πάντως, αν η κυβέρνηση προχωρήσει με τον βηματισμό της πρώτης εβδομάδας μπορούμε όχι απλώς να χαμογελάμε, αλλά να χαιρόμαστε πραγματικά. Και σε ένα μήνα να είμαστε πια σε άλλη πίστα για τα δικαιώματα, το δίκιο, την αλληλεγγύη, την πρόνοια και τη δημοκρατία. Το μέλλον πλησίασε, και ήρθε στο σήμερα. Και το μέλλον αυτό θέλουμε να διαρκέσει πολύ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου