Σε παλαιότερο άρθρο στην «Αυγή», προτείναμε ορισμένες αυτοδιοικητικές πολιτικές στήριξης της επιχειρηματικότητας και της κατανάλωσης. Στο επίπεδο όμως των κοινωνικών υπηρεσιών συχνά δίνεται η εντύπωση της φιλανθρωπίας. Η... ευγενής αρχή προσφέρει μικροποσά που δεν ικανοποιούν καμία ανάγκη επιβίωσης.
Το κύριο ερώτημα που τίθεται για μια κινηματική δημοτική Αρχή είναι αν -στις σημερινές συνθήκες της νεοφιλελεύθερης επίθεσης και κοινωνικής κρίσης- θα προχωρήσει στην οικοδόμηση ενός κοινωνικού μοντέλου αξιόπιστου, προσαρμοσμένου στις νέες προκλήσεις, ικανού να αντιπαραταχθεί στη νεοφιλελεύθερη πρόταση ή αν θα εξακολουθεί να υπερασπίζεται ένα κοινωνικό κράτος με παρωχημένες δομές με κίνδυνο να το παραδώσει πλήρως στην κυριαρχία των αγορών. Και νέο κοινωνικό αυτοδιοικητικό μοντέλο σημαίνει αναπαραγωγή των αξιών της κοινωνικής ανάπτυξης με νέους όρους, νέες προϋποθέσεις και επιμέρους θεματικές.
Οι αυτοδιοικητικές δομές κοινωνικής πολιτικής δεν συμπληρώνουν τον ρόλο του κράτους. Ουσιαστικά συμπληρώνουν ένα δίχτυ ασφαλείας (safety net), ένα πλέγμα προστασίας και πρόληψης απέναντι στην κοινωνική ανισότητα, την οικονομική δυσπραγία και την περιθωριοποίηση. Αυτές οι δομές ενσωματώνουν τοπικά χαρακτηριστικά στηρίζοντας την κοινωνική συνοχή και επανεντάσσοντας τις αποκλεισμένες ομάδες στον κοινωνικό βίο.
Η κοινωνική πολιτική πρέπει να εφαρμόζεται κατά κύριο λόγο στο επίπεδο που είναι πιο προσιτό στον πολίτη. Σκοπός μιας κινηματικής κοινωνικής πολιτικής είναι να λάβει ο επωφελούμενος υπηρεσίες -κι όχι κοινωνικές παροχές- που να τον οπλίζουν έναντι του κοινωνικού κανιβαλισμού.
Στόχος μιας κινηματικής κοινωνικής πολιτικής είναι η δημιουργία των συνθηκών εκείνων που θα φέρουν σε συνεργασία όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Με το σκεπτικό αυτό η Τοπική Αυτοδιοίκηση καθίσταται ο σύνδεσμος των φορέων με κεντρικό όραμα μια κοινωνία συνεργασίας και αλληλοϋποστήριξης. Ένας σύνδεσμος που δε θα ορίζει, αλλά θα ορίζεται από τις πρωτοβουλίες των αυτόνομων και αυτοδιαχειριζόμενων φορέων -και δεν αναφερόμαστε σε μια απολίτικη και αόριστη κοινωνία αλληλοβοήθειας.
Μέχρι τώρα έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο οι δράσεις (δήμων, Εκκλησίας και τοπικών φορέων) να είναι ασυντόνιστες. Η συγκρότηση, λοιπόν, ενός ενιαίου φορέα που θα συμπεριλαμβάνει όλες τις κοινωνικές δυνάμεις είναι επιβεβλημένη. Η σύσταση ενός διαρκούς forum, ενός δικτύου συντονισμού των δράσεων, επιτρέπει την αυτόνομη δράση των τοπικών φορέων. Ταυτόχρονα όμως συγκροτεί μια νέα δύναμη κοινωνικής παρέμβασης, που υλοποιεί δράσεις τις οποίες αδυνατούν να καλύψουν μεμονωμένα τα μέλη του. Με μια κινηματική δημοτική αρχή σε κεντρικό ρόλο, το παραγόμενο κοινωνικό έργο θα ακτινοβολεί.
Απαιτούνται, λοιπόν, σχεδιασμένες δράσεις και ένταξή τους σε ένα διαφανή προγραμματισμό με καλά οργανωμένη στρατηγική και μέτρα για την εφαρμογή των στόχων και των επιλογών και παρακολούθηση της όλης διαδικασίας. Ένα σχεδιασμό που θα γίνει από κοινού με τους τοπικούς φορείς και θα αναπροσαρμόζεται ευέλικτα στις ανάγκες.
Η καταγραφή των ενδεών οικογενειών και των μονογονεϊκών ή των ανέργων είναι το πρώτο βήμα (οι αυτοδιοικητικές υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να συλλέξουν τέτοια στοιχεία σε συνεργασία με φορείς, στατιστικά στοιχεία παρέχουν αρκετές κρατικές υπηρεσίες). Η απουσία κοινωνικής έρευνας1 σε τοπικό επίπεδο εγκλωβίζει τις εκτιμήσεις σε μια εμπειρική και συχνά στρεβλή εικόνα για τις ανάγκες του πληθυσμού και τις ιδιαιτερότητες της κοινότητας.
Και καθώς η κοινωνική πολιτική στρέφεται προς το άτομο, οφείλει και να το αναζητήσει. Τα στελέχη των κοινωνικών υπηρεσιών μέσα από το κοινωνικό δίκτυο και το τοπικό φόρουμ θα εντοπίσουν τις ομάδες ή τα άτομα που χρήζουν προνοιακής στήριξης. Χρειάζεται ένας ενεργητικός σχεδιασμός και ένας κινηματικής φύσης παρεμβατικός μηχανισμός που θα είναι σε διαρκή συνεργασία με την κοινωνία.
Και φυσικά μια κινηματική κοινωνική πολιτική δεν λειτουργεί με βάση οικονομικά κριτήρια για επιλογή των δικαιούχων. Αυτά, αντί να επιλύουν το πρόβλημα, εμποδίζουν αυθαίρετα την παρέμβαση, διότι τα λεγόμενα κριτήρια διαβίωσης συνήθως είναι ελλιπή και στηρίζονται σε ένα ταξικό φορολογικό σύστημα. Αντίθετα, οι επισκέψεις κι οι επιτόπιοι έλεγχοι από κοινωνικούς λειτουργούς καλύπτουν αρτιότερα τα περιορισμένα δημοτικά έσοδα.
Στόχος, εξάλλου, της κινηματικής κοινωνικής πολιτικής δεν είναι μόνο η παροδική ανακούφιση, αλλά πρωτίστως η έξοδος από το περιθώριο και η ενεργοποίηση της συμμετοχής του δημότη. Μαζί με την εξασφάλιση των αναγκών του -με γνώσεις, εξειδικεύσεις και εξασφάλιση βασικών αναγκών- το άτομο απεγκλωβίζεται από την ένδεια, αντιστρέφεται η παθητικότητά του και ενεργοποιείται η κοινωνική του συμμετοχή μέσα από δράσεις αλληλοβοήθειας και υποστήριξης και χειραφετείται από την πολιτική καταπίεση. Μία κινηματική τοπική αρχή, λοιπόν, είναι υποχρεωμένη να παρέχει δυνατότητες χειραφέτησης, απεγκλωβισμού και συμμετοχής.
1. Μια τέτοια κοινωνική έρευνα μπορεί να δώσει έμφαση στις ιδιαίτερες τοπικές ανάγκες, να προχωρήσει σε καταγραφή πληθυσμιακών αναγκών, να διενεργήσει απογραφικές μελέτες και να αξιολογήσει τις υπάρχουσες δράσεις προτείνοντας νέες.
www.avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου