Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2012

Η αλληλεγγύη εναντίον των συνόρων

Του James O Nions
«Το να διασχίζεις σήμερα τα σύνορα …. είναι συνώνυμο του θανάτου. Όλα τα μονοπάτια της μετανάστευσης ανά τον κόσμο είναι σημαδεμένα από τάφους». Έτσι αρχίζει μια έκκληση για την παγκόσμια ημέρα δράσης στις 18 Δεκέμβρη ενάντια στον ρατσισμό και για τα δικαιώματα των μεταναστών, προσφύγων και εκτοπισμένων ανθρώπων. Εστιάζοντας σε αυτό το πιο θεμελιώδες δικαίωμα, το δικαίωμα στη ζωή, η δήλωση έχει ως στόχο να αναδείξει τους 2000 ανθρώπους που, μόνο το 2011, έχασαν τη ζωή τους στη Μεσόγειο.
Όπως σημειώνει ο Matthew Carr στο δοκίμιό του και στο εξαιρετικό νέο του βιβλίο Ευρώπη –Φρούριο: Ανταποκρίσεις από μια περιφραγμένη ήπειρο, αυτοί οι θάνατοι δεν είναι μια ατυχής συνέπεια των ανθρώπων που επιλέγουν να διατρέχουν περιττούς κινδύνους, αλλά ένα άμεσο αποτέλεσμα της εφαρμογής του καθεστώτος των συνόρων της ΕΕ κατά των ανθρώπων που δεν έχουν την πολυτέλεια της επιλογής. Οι θάνατοι πλαισιώνονται από ένα σύστημα ταπεινώσεων, βιαιοτήτων και μορφών φυλάκισης, που επιβάλλονται στους μετανάστες σε όλη την Ευρώπη.
Ο Carr συνεχίζει, υποστηρίζοντας ότι η Ευρώπη έχει οικονομικό όφελος από τη μετανάστευση. Μια ρεαλιστική και ανθρώπινη μεταναστευτική πολιτική θα ξεκινούσε με την αναγνώριση αυτού του ζητήματος από τους πολιτικούς. Ωστόσο, η ζήτηση της Ευρώπης για μετανάστες εργάτες και η τιμωρητική μεταχείριση των μεταναστών δεν είναι απαραίτητα μια αντίφαση. Ένας μεταναστευτικός πληθυσμός εκτρεφόμενος από το φόβο της απέλασης, είναι απίθανο να απαιτήσει μια καλύτερη αμοιβή και πιο ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, αν και υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να τα διεκδικήσει αν μπορεί να βασίζεται στην αλληλεγγύη από τους τοπικούς πληθυσμούς.
Αν και, σε γενικές γραμμές, ο ρατσισμός μπορεί να δράσει με τρόπο διασπαστικό και ο ένας εργαζόμενος να στρέφεται εναντίον του άλλου, οι έλεγχοι της μετανάστευσης έχουν ως βασική λειτουργία την αποδυνάμωση της δυνατότητας των μεταναστών να αποσπάσουν καλύτερους όρους διαβίωσης. Όταν το κράτος στρέφεται κατά των εργοδοτών που απασχολούν μετανάστες χωρίς χαρτιά, μπορεί ίσως να μην ενεργεί προς όφελος ενός συγκεκριμένου εργοδότη, αλλά, τελικά, λειτουργεί προς όφελος των συμφερόντων της εργοδότριας τάξης στο σύνολό της.
Οι ως τώρα ενέργειες του Εργατικού Κόμματος πάνω σ’ αυτό το ζήτημα υπήρξαν απαράδεκτες, κινούμενες στη σκιά της προκατάληψης των σκανδαλοθηρικών φυλλάδων και της επιβολής του είδους των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που έχουν καταστρέψει τις κοινότητες και τις έχουν κάνει επιρρεπείς στην αντιμεταναστευτική ρητορική. Η διαδικασία είναι κυκλική, με τους πολιτικούς του Εργατικού Κόμματος «να απαντούν», στη συνέχεια, στην ανησυχία γύρω από μετανάστευση, στην δημιουργία της οποίας συνέβαλαν.
Σε αυτό το πλαίσιο, η προσέγγιση του Ed Miliband στο συνέδριο των Εργατικών, τον περασμένο Σεπτέμβρη, δεν ήταν τόσο κακή όσο θα περίμενε κανείς, και επικεντρώθηκε στην καταδίκη της «εκμετάλλευσης». Παρ’ όλα αυτά, το να φαντάζεται κανείς ότι μπορεί να πατάξει με αποτελεσματικό τρόπο την εκμετάλλευση των επισφαλώς εργαζόμενων μεταναστών, επιτρέποντας τους βίαιους, ρατσιστικούς ελέγχους, είναι σα να θεωρεί ότι το φεγγάρι είναι φτιαγμένο από τυρί.  
Πού μας οδηγεί αυτό από την άποψη της καθημερινής πολιτικής; Όπως επισημαίνει ο Vittorio Longhi, οι ίδιοι οι μετανάστες μετακινούνται με αυξανόμενους ρυθμούς προς την Ιταλία, τη Γαλλία και, βέβαια, τις ΗΠΑ, εκεί όπου έχουν συρρεύσεικατά εκατοντάδες χιλιάδες κυρίως οι ισπανόφωνοι μετανάστες εργάτες. Μερικά σημεία αυτής της προσέγγισης υπάρχουν και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Οργάνωση Λατινοαμερικανών Εργαζομένων έχει συνεργαστεί με συνδικάτα για να βοηθήσει καθαριστές στον αγώνα τους ενάντια στις εξαιρετικά εκμεταλλευτικές συνθήκες στις εταιρίες καθαρισμού, κηρύσσοντας, συχνά, στάσεις εργασίας.
Επίσης, έχει ξεκινήσει να αναλαμβάνει δράση ενάντια στο καθεστώς τυχαίων μεταναστευτικών ελέγχων (δημιουργώντας μια «κάρτα σύλληψης») και ενάντια στις ολοένα και πιο συχνές πρωινές εφόδους της Βρετανικής Υπηρεσίας Συνόρων, οργανώνοντας τηλεφωνικά δίκτυα μεταξύ των μελών της λατινοαμερικανικής κοινότητας του Λονδίνου. Η δημιουργία αυτών των δικτύων επιτρέπει μια γρήγορη ανταπόκριση, σε μερικές περιπτώσεις μπλοκάρει τα βαν της Βρετανικής Υπηρεσίας Συνόρων που προορίζονται για απέλαση, και, τουλάχιστον, εμποδίζει την αθόρυβη «εξαφάνιση» των μεταναστών.  
Χρειαζόμαστε μια λαϊκή πολιτική για να συμβαδίζει με αυτήν την αυτό-οργάνωση. Οι βασικές χορηγίες φιλανθρωπικών οργανώσεων για τους πρόσφυγες στο Ηνωμένο Βασίλειο αφορούν τη «βελτίωση» του καθεστώτος ασύλου, ενώ βοηθούν τον κάθε πρόσφυγα να διαπραγματευθεί την μετακίνησή του μέσω ενός συστήματος που επιμένει να στρέφεται κατά των ίδιων. Άλλες οργανώσεις, όπως το Κοινό Συμβούλιο για την Προστασία των Μεταναστών, έχει μια «προσέγγιση βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα» και τη μετανάστευση γενικώς, αντιπαλεύοντας τους αυξανόμενους περιορισμούς και την αντι-μεταναστευτική προπαγάνδα. Αλλά, για να κατακτήσουν πραγματικά δικαιώματα οι μετανάστες, χρειάζεται να οργανώσουμε μια πολιτική που να πηγαίνει πέρα από τα σύνορα.
Με μια πρώτη ματιά, αυτό ίσως να μην μπορεί να κερδηθεί. Μια φετινή δημοσκόπηση του YouGov, που διεξήχθη από τους οργανωτές της καμπάνιας «Κανένας Δεν Είναι Παράνομος», έδειξε ότι το 54% των ανθρώπων που έλαβαν μέρος στην έρευνα συμφώνησαν λίγο ή πολύ με τη δήλωση: «Οι άνθρωποι πρέπει να είναι ελεύθεροι να ζουν και να εργάζονται οπουδήποτε επιθυμούν και να απολαμβάνουν όλοι τα ίδια δικαιώματα, όπως όλοι οι άλλοι πολίτες». Μόνο ένα 16% διαφώνησε εντελώς ή λίγο. Ενώ η ανάλυση εντός αυτού του πλαισίου είναι σημαντική σε τέτοιες έρευνες, δεν πρέπει να υποτιμηθεί η ικανότητα μεγάλου αριθμού ατόμων να έχουν αντιφατικές απόψεις. Αυτά τα στοιχεία υποδηλώνουν την δυνατότητα η αριστερά να αποκτήσει πλεονέκτημα για μια φορά – ακόμα κι αν δεν είναι εύκολο.
Στο πλαίσιο της αυξανόμενης λιτότητας, ο κίνδυνος να μην προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι είναι εμφανής, αν κοιτάξει κανείς, λχ, την άνοδο της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα. Αλλά η λιτότητα έχει προκαλέσει, επίσης, διεθνείς αντιδράσεις από προοδευτικούς ανθρώπους, όπως, πχ, η πρώτη απεργιακή δράση στην ιστορίας της Ευρώπης, στις 14 του φετεινού Νοέμβρη. Στο εργατικό κίνημα υπάρχει, επίσης, μια ισχυρή αντιρατσιστική παράδοση, στην οποία μπορούμε να βασιστούμε. Αυτή τη στιγμή, μετανάστες και μη μετανάστες εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν την εξαθλίωση, η οποία επιβάλλεται τόσο από την ΕΕ, όσο και από τις μεμονωμένες κυβερνήσεις-μέλη. Ας οικοδομήσουμε ένα μαχητικό κίνημα εργαζομένων που να βλέπει την ανθρωπότητα σε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο, ευρωπαίου ή οποιασδήποτε καταγωγής, που να αγωνίζεται για την ελευθερία του κάθε ατόμου να κινείται και να ζει χωρίς φόβο.

Ο James O΄Nions είναι συνεκδότης του «Red Pepper»

Μετάφραση: Αιμιλία Κουκούμα

Πηγή: Red Pepper via www.rednotebook.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου