Ενιαίο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ

Tου Μάκη Μπαλαούρα

Η εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ από το 4,6% των εκλογών του 2009 στο 26,88% στις τελευταίες, μια μεγέθυνση, περίπου, 6 φορές παραπάνω, είναι πρωτοφανής στην ελληνική πολιτική ιστορία. Ενδεχομένως και στην ευρωπαϊκή ή την παγκόσμια.

Δεν είναι περιττό να ξαναδιατυπώσουμε τη γνωστή φράση «νέα κατάσταση, νέα καθήκοντα», συμπληρώνοντάς την με νέες ευθύνες, νέες ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες. Κυρίως νέες και μεγάλες πολιτικές απαιτήσεις από τους 1.650.000 πολίτες που με ευψυχία ψήφισαν και στήριξαν τον ΣΥΡΙΖΑ.

Για να ανταποκριθούμε στο μέγιστο βαθμό στις απαιτήσεις των πολιτών και της κοινωνίας, μιας κοινωνίας στα πρόθυρα ανθρωπιστικής κρίσης, που μας παρακολουθεί ολοένα και περισσότερο με ενδιαφέρον, πρέπει να ανατρέψουμε τα δομικά χαρακτηριστικά μας, επιτυχημένα βέβαια για μια
παράταξη του 4,6%, αλλά ανεπαρκή για τη νέα κατάσταση και τα νέα καθήκοντά μας ως κόμμα του 27%.

Η πορεία προς τον ΣΥΡΙΖΑ

Έχει ενδιαφέρον να εξηγηθεί πώς αυτός ο χώρος, που με χίλια ζόρια και αγωνίες κατάφερε στην πρώτη –μακρά– φάση του να επιζήσει, προβάλλει σήμερα σαν ο φορέας της ανατροπής του υφιστάμενου νεοφιλελεύθερου – διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος. Θυμίζω ότι παραμονές των εκλογών του 2000 οι δημοσκοπήσεις έφεραν τον Συνασπισμό μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, με μεγαλύτερο ενδεχόμενο να μην εκπροσωπηθεί στη Βουλή. Τότε, στη λογική ότι πρέπει να υπάρξει οπωσδήποτε εκπροσώπηση της –ατελούς για μας– ανανεωτικής αριστεράς, η ΑΚΟΑ πρωτοστάτησε στη στήριξη, μαζί με τους Οικολόγους Εναλλακτικούς και προσωπικότητες της αριστεράς, όπως ο Μ. Γλέζος, των ψηφοδελτίων του Συνασπισμού. Τελικά τα καταφέραμε να περάσουμε τον πήχη με 3,2% με μόνο 13.839 ψήφους πάνω από το όριο του 3%. Θυμάμαι τον κύριο τίτλο της «Εποχής» τη μέρα των εκλογών της 9ης Απριλίου 2000: «Αριστερή ψήφος με προοπτική», ενώ ο υπέρτιτλος ήταν: «Με την Αριστερά, την Οικολογία και τα Κοινωνικά Κινήματα». Οι τίτλοι τα έλεγαν όλα. Αποτιμώντας το αποτέλεσμα των τότε εκλογών, ο Γ. Μπανιάς έγραφε: «Η θετική εμπειρία της συνεργασίας έδειξε πόσο αναγκαία ήταν και πόσο χρήσιμο θα είναι να συνεχιστεί, να βαθύνει και να επιδιωχθεί να επεκταθεί και σε άλλους χώρους της Αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων».

Εκείνη την περίοδο η ΑΚΟΑ επεξεργάστηκε τη στρατηγική για την «Επανίδρυση της Αριστεράς», δημιούργησε το «Χώρο Διαλόγου και Κοινής Δράσης της Αριστεράς» και αργότερα κατέθεσε αναλυτική πρόταση για τη συσπείρωση και ανασύνθεση της Αριστεράς.

Τελικά, φτιάχτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ, μια παράταξη συνεχώς εμπλουτιζόμενη με συνιστώσες, που πέρασε ξανά από 40 κύματα επιβίωσης και μεγάλων τριγμών με κορύφωση τις Ευρωεκλογές του 2009 και το μετέπειτα διάστημα. Τότε υπήρξε μια νέα πρωτοβουλία (Νοέμβρης 2009) από την ΑΚΟΑ, το Κόκκινο, τη Ρόζα και μέλη του Συνασπισμού και κυρίως ανένταχτους. Σιγά σιγά και βασανιστικά μπήκε το νερό στο αυλάκι. Αφυδατώθηκαν, μέχρι σχετικά πρόσφατα, κινήσεις διαφορετικού και διακριτού βηματισμού, φέρνοντας στην ελληνική ζωή ένα πολιτικό υποκείμενο –τον ΣΥΡΙΖΑ– που έδειχνε να κολυμπά πια με άνεση στα κοινωνικά νερά και ρεύματα.

Σήμερα τι;

Οι πολίτες που μας ψήφισαν, αλλά και εκείνοι που μας παρακολουθούν ευνοϊκά διακείμενοι (αρκετοί ήδη μετανιωμένοι για την επιλογή τους), ακόμα και αυτοί που κρατούν έντονες επιφυλάξεις, απαιτούν την αναβαθμισμένη συνέχεια και συνέπεια της πολιτικής μας. Κυρίως οι υποστηριχτές μας οι προερχόμενοι από ταξικές διαστρωματώσεις και λαϊκές δυνάμεις. Για να υπάρξει, όμως, συνέχεια, συνέπεια και εμβάθυνση της πολιτικής μας και της αγωνιστικής μας παρουσίας χρειάζεται μια δομική, θεωρητική, πολιτική και οργανωτική ριζική αναπροσαρμογή. Ένα «νέο» κόμμα που θα οικοδομήσει σταθερές βαθιές σχέσεις με την κοινωνία, προκειμένου να προσλαμβάνει τις διεργασίες της.

Το κόμμα που πρέπει να φτιάξουμε χρειάζεται να είναι βαθιά δημοκρατικό, χωρίς αυθεντίες και ιεραρχίες κομματικών δυνάμεων και παραγόντων, πλουραλιστικό και όχι αρχηγικό. Το απαραίτητο και σημαντικότερο κύτταρό του θα είναι οι οργανώσεις βάσης, οργανώσεις που θα εμπλουτιστούν με τους νέους ψηφοφόρους μας που θέλουν να συνταξιδεύσουμε όλοι μαζί στο ενδιαφέρον και γοητευτικό ταξίδι του ΣΥΡΙΖΑ. Οι οργανώσεις βάσης θα συζητούν, θα κρίνουν και θα αποφασίζουν για κάθε κεντρικό, τοπικό ή εργατικό θέμα. Κεντρικό καθήκον τους θα είναι επίσης η στήριξη, η συμμετοχή και η προώθηση των κοινωνικών, κινηματικών αντιστάσεων και κινημάτων αλληλεγγύης με παράλληλες πρωτοβουλίες για τη δημιουργία νέων κινηματικών μορφωμάτων, με απόλυτο όμως σεβασμό της αυτονομίας τους.

Τα ενδιάμεσα όργανα θα έχουν να παίξουν τον ίδιο ρόλο με τις οργανώσεις βάσης. Επιπλέον καθήκον τους θα είναι να αφουγκράζονται και να μεταφέρουν τις θέσεις των παρακάτω οργάνων προς τα ανώτατα. Αμφίδρομη, αλλά και οριζόντια σχέση μεταξύ των οργανώσεων βάσης και των ενδιάμεσων οργάνων.

Το κόμμα αυτό δεν μπορεί παρά να είναι μαζικό. Να ανοιχτεί στις δυνάμεις που μας στηρίζουν, εμπλουτίζοντας τις θέσεις του με προβληματισμούς που κυκλοφορούν στους τόπους εργασίας, στις τοπικές κοινωνίες και κινήματα. Τα όποια προβλήματα από ενδεχόμενη εισροή καιροσκόπων και δακτυλοδεικτούμενων επιβητόρων του πελατειακού κράτους θα αντιμετωπιστούν δημοκρατικά και αποφασιστικά.

Το κόμμα αυτό ήδη έχει, ως κεκτημένο, ιδεολογικό πλαίσιο και αναφορές, που μας έχουν προσδώσει τα φυσιογνωμικά – ταυτοτικά χαρακτηριστικά μας, έστω και ως απότοκο της (συντριπτικής) πλειοψηφίας. Τα αξιακά μας στοιχεία όπως η σοσιαλιστική μας ενόραση και η «μεροληπτική» προσέγγισή μας στα κοινωνικά ζητήματα είναι απαράγραπτα.

Οι συνιστώσες δεν θα έχουν πια λόγο ύπαρξης ως τέτοιες. Προφανώς ο νέος ΣΥΡΙΖΑ θα προχωρήσει έστω και με συνύπαρξη κάποιων συνιστωσών και πέραν ενός βραχύβιου μεταβατικού διαστήματος, γιατί δεν είναι δυνατόν διοικητικά να διαλυθούν οι συνιστώσες που δεν το επιθυμούν. Είναι όμως προφανές ότι θα αφυδατωθούν όταν ο νέος δημοκρατικός, λαϊκός, συμμετοχικός ΣΥΡΙΖΑ υπάρξει.

Αντίθετα, θα υπάρξουν τάσεις και ανοιχτά ρεύματα ιδεών. Είναι και δημοκρατικό και αναγκαίο. Όχι όμως με τη μορφή που είχαν πάρει στο Συνασπισμό μέχρι την οικειοθελή έξοδο των στελεχών της σημερινής ΔΗΜΑΡ, τάση που αποσκοπούσε στην αποδιάρθρωση του κόμματος και στην κατάκτησή του, με εσωτερική πειθαρχία και εξωτερικές διασυνδέσεις.

Αριστερό κόμμα του 21ου αιώνα

Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελέσει το μοντέλο διάρθρωσης κόμματος της αριστεράς, σύμφωνα με τις ανάγκες των κοινωνιών του 21ου αιώνα. Βεβαίως υπάρχουν μοντέλα όπως το Μπλόκο Πορτογαλίας και το Die Linke στη Γερμανία, όπου έχει μεγάλο ενδιαφέρον να παρουσιαστούν σε βάθος οι προωθήσεις και τα φρεναρίσματά τους, όμως ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, αν πετύχει το στοίχημά του, για όλους τους παραπάνω λόγους που οφείλονται στην εκτίναξή του και την κοινωνική γείωσή του, προφανώς θα αποτελέσει το πιο νέο, το πιο προχωρημένο μοντέλο οργάνωσης αριστερού κόμματος. Στο κάτω - κάτω, όπως έλεγαν και οι σύγχρονοι διανοητές του μαρξισμού, το κόμμα που δημιουργείς είναι ο καθρέπτης της κοινωνίας που θέλεις να φτιάξεις.

Το στοίχημα είναι μεγάλο. Για να επιταχύνουμε τις εξελίξεις χρειάζονται μερικά στοιχεία που θα έχουν έντονο συμβολικό και πολιτικό μήνυμα. Για παράδειγμα, το φθινόπωρο μπορεί και πρέπει να οργανωθεί φεστιβάλ της νεολαίας του όλου ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό θα είναι και το σημείο καμπής για τη δημιουργία ενιαίας οργάνωσης νεολαίας, πριν το ενιαίο κόμμα.

Σ’ αυτή την κατεύθυνση θα συμβάλει και η δημιουργία ενιαίων – αυτόνομων συνδικαλιστικών παρατάξεων με πυρήνα τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα επίπεδα συνδικαλιστικής δράσης και παρουσίας. Το ίδιο ισχύει και για τις δημοτικές παρατάξεις όπου τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ δρουν ξεχωριστά.

Ο δρόμος μας θα είναι επίπονος και δύσκολος. Μαζί με την οργανωτική μας ανασυγκρότηση θα συμβαδίζει η εντεινόμενη παρουσία μας στις κοινωνικές και πολιτικές συγκρούσεις. Οι όποιες φοβίες ή αγκυλώσεις, όχι μόνο συνιστωσών αλλά και άλλων οργανώσεων της Αριστεράς, θα ξεπεραστούν από έναν ανοιχτό σε συμμαχίες ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από το λαϊκό κίνημα που φύσηξε για να προχωρήσει το καράβι μας αγέρωχα και δυνατά, κόντρα σε θεούς και δαίμονες ελληνικούς και ευρωπαϊκούς.

Ένα ταξίδι αν μη τι άλλο και γοητευτικό…

rednotebook