Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2013

Φθινοπωρινό Ημερολόγιο

Του Ευκλείδη Τσακαλώτου 

 Σφαίρες και πιστόλια
 Δευτέρα 30/09/13: Οι σφαίρες ως μεταφορικό σχήμα
 Ο Φαήλος Κρανιδιώτης μας λέει ότι φυλάει τις «σφαίρες» του για τον πραγματικό εχθρό και όχι για τους πατριώτες και εθνικιστές. Βέβαια οι σφαίρες είναι σε εισαγωγικά. Παλαιά πρακτική των ακροδεξιών. Λέμε κάτι -όσο ακραίο και να είναι- που θα το κατανοήσουν οι δικοί μας (το target group θα λέγαμε στα νεοελληνικά). Αλλά το λέμε με κάποια αμφισημία, ώστε να μπορούμε να πούμε στα σαλόνια, στους αστούς δηλαδή, "μα τι λέτε, όταν λέμε σφαίρες το εννοούμε ως μεταφορικό σχήμα". Ο Αδόλφος ήταν πρωτομάστορας της
συγκεκριμένης τέχνης.
 Πέμπτη 3/10/13: Το άλλοθι του Βίλι Μπραντ
 Συνάντηση Αλέξη Τσίπρα με τον Μάρτιν Σουλτς. Ο τελευταίος, αστειευόμενος, εκφράζει την ευχή ο Αλέξης να διορθώσει τις αριστερές ιδέες του. Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, στο ίδιο κλίμα, ανταποδίδει ότι ας διορθωθούν οι πολιτικές της ευρωπαϊκής ηγεσίας και τα άλλα τα βλέπουμε. Μέχρι εκεί τίποτα το μη αναμενόμενο. Αλλά ο Σουλτς εξηγεί ότι προέρχεται από οικογένεια με πέντε αδέρφια κομμουνιστές και πέντε σοσιαλιστές και ότι ο ίδιος έγινε σοσιαλιστής γιατί εμπνεύστηκε από το Βίλι Μπραντ.
 Δε θέλω να ωραιοποιήσω τη συμβολή του Βίλι Μπραντ. Αλλά ήταν ηγετική μορφή της σοσιαλδημοκρατίας την εποχή που αυτή αποτελούσε ένα διακριτό ρεύμα ιδεών, με διακριτές πολιτικές και προπαντός με συγκεκριμένες κοινωνικές αναφορές. Λίγα χρόνια αργότερα, όταν ο Σρέντερ εγκατέλειψε την καγκελαρία για να υπηρετήσει το κοινωνικό σύνολο από τις γραμμές μιας ρωσικής εταιρίας ενέργειας, άφησε μια παρακαταθήκη (Ατζέντα 2010) σαφώς δεξιότερη από αυτή του Χέλμουτ Κολ. Τι απέμεινε να εμπνεύσει τον Σουλτς; Τι πρότυπα να έχει πια αυτός ο άνθρωπος; Τι ιδέες υπηρετεί, ποιες κοινωνικές ομάδες;
Πολύ φοβάμαι, όμως, ότι το χειρότερο είναι ότι ο ίδιος δε θα αναγνώριζε πια αυτά τα ερωτήματα ως εύλογα. Στη σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία όλα περιφέρονται γύρω από μια ρεαλπολιτίκ της εξουσίας,
 Δευτέρα 14/10/2013: Η επιτροπή Νόμπελ αποδομεί την οικονομική "επιστήμη"
 Ανακοινώθηκε το φετινό Νόμπελ Οικονομίας. Έδωσαν ένα Νόμπελ στον Ρόμπερτ Σίλερ που μπορεί να μην είναι ετερόδοξος οικονομολόγος αλλά έχει μεγάλη προσφορά με τις αναλύσεις του για τις χρημοτοπιστωτικές κρίσεις, και με τις προτάσεις του για τη ρύθμιση αυτών των χρηματαγορών που τις θεωρεί εγγενώς αναποτελεσματικές. Όμως το Νόμπελ το πήρε και ο Γιουτζήν Φάμα, ο οποίος είναι τόσο ακραίος νεοφιλελεύθερος, που υποστηρίζει ότι οι χρηματαγορές είναι πάντοτε αποτελεσματικές (Perfect Market Hypothesis), ότι δεν λαθεύουν ποτέ, ότι δεν χρειάζονται ρύθμιση και ότι ούτε ο ιδιωτικός τομέας ούτε οι χρηματαγορές φταίνε για την κρίση.
 Να επισημάνω εδώ ότι οι οικονομολόγοι, της κυρίαρχης σκέψης πρωτίστως, αλλά όχι μόνο, έχουν μεγάλη ιδέα για την επιστήμη τους. Είναι σχεδόν οι τελευταίοι θιασώτες του θετικισμού στη ακραία του μορφή. Πιστεύουν, δηλαδή, ότι η επιστήμη τους είναι αντικειμενική, δεν επηρεάζεται από αξίες, και επιβεβαιώνεται μόνο από τα εμπειρικά στοιχεία. Ουδόλως έχουν επηρεαστεί από τους μεγάλους στοχαστές της φιλοσοφίας της επιστήμης του εικοστού αιώνα (Quine, Popper, Kuhn, κλπ) που τσαλάκωσαν αυτή την εικόνα της επιστήμης. Βραβεύοντας δυο αντιπαραθετικές θεωρίες, η επιτροπή του Νόμπελ ίσως να καταφέρει αυτό που δεν κατάφεραν τόσοι και τόσοι φιλόσοφοι (αλλά και κοινωνιολόγοι, ανθρωπολόγοι, ψυχολόγοι κλπ). Σκεφτείτε να είχαν μοιραστεί το Νόμπελ ιατρικής κάποιος που είχε αναδείξει τη σχέση του καρκίνου του πνεύμονα με το κάπνισμα, και κάποιος άλλος επιστήμονας που ισχυριζόταν ότι το κάπνισμα αποτελεί την καλύτερη δυνατή προστασία από αυτή τη νόσο.
 Πέμπτη 17/10/13: Τα κλάσματα του Γιάννη Στουρνάρα 
Πριν από δυο-τρεις εβδομάδες είχα βγάλει ένα δελτίο τύπου που παρομοίαζε τον Υπουργό Οικονομικών με το συμπαθέστατο χαμστεράκι που τρέχει στη ρόδα. Από το φθινόπωρο του 2012 ανακοινώνει σε διάφορες ομιλίες και συνεντεύξεις ότι στα δημοσιονομικά έχουμε καλύψει τα δύο τρίτα του δρόμου. Σήμερα ανακοίνωσε ότι τελικά φθάσαμε στα τρία τέταρτα (αν και ο Βενιζέλος λίγο νωρίτερα είχε επικαλεστεί το πιο αισιόδοξο τέσσερα πέμπτα). Με ανησυχεί ότι ένα αστείο έχει μεγαλύτερη δυνατότητα να οδηγήσει σε κυβερνητική αντίδραση παρά τα πιο σοβαρά, και ευελπιστώ τεκμηριωμένα, επιχειρήματα.
 Ας είναι. Ο Γιάννης Στουρνάρας τώρα μας λέει ότι σε ένα χρόνο κάλυψε περίπου εννιά ποσοστιαίες μονάδες από τον τελικό στόχο (από το 66.6% στο 75%). Με ένα πρόχειρο υπολογισμό θα δείτε ότι θέλουμε ακόμα "μόνο" τρία χρόνια για να καθαρίσουμε.
 Κυριακή 20/10/13:  Οι «δεύτερες πράξεις» του Αντώνη Σαμαρά
 Ο Αντώνης Σαμαράς επισκέπτεται τη Μάλτα για να διευρύνει τις συμμαχίες του ενόψει των πιέσεων της Τρόικα. Ξαφνιάζει ο ισχυρισμός ότι η ανεργία και η μετανάστευση αποτελούν ισάξια προβλήματα. Ιδιαίτερα μετά από την δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Ιδιαίτερα μετά από την πολύνεκρη τραγωδία στην Ιταλία.
 Αλλά ο πρωθυπουργός είναι, από ότι φαίνεται, μαθητής του Αντόν Τσέχωφ. Ο τελευταίος συνιστούσε στους σκηνοθέτες των θεατρικών έργων ότι αν στην πρώτη πράξη είχαν κρεμασμένο ένα πιστόλι στο δωμάτιο, καλό είναι να χρησιμοποιηθεί το όπλο στη δεύτερη πράξη. Αλλιώς δε θα έπρεπε να είναι στα σκηνικά της πρώτης. Την επόμενη φορά που θα ακούσετε σε μια ομιλία του πρωθυπουργού, για την οικονομία για παράδειγμα, κάποια αυταρχική κορώνα (συνήθως ανασυρόμενη από την εποχή του Παπάγου) ή κάποια ατάκα με ρατσιστικό υπονοούμενο που φαινομενικά δεν κολλάει να ξέρετε ότι θα υπάρχει και δεύτερη πράξη.

http://www.rednotebook.grhttp://www.rednotebook.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου