Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2012

Εκτελούν «συμβόλαιο θανάτου» για το δημόσιο σχολείο και τους εκπαιδευτικούς

Του Χρήστου Κάτσικα

Είναι πια φανερό, ακόμη και στους πιο δύσπιστους, ακόμη και σ΄ αυτούς που χρόνια πολλά βάσιζαν τη γραμματική και το συντακτικό των αναγνώσεών τους για το «που πάει η εκπαίδευση» στις περίτεχνες διακηρύξεις της κυρίαρχης πολιτικής, ότι η εκπαιδευτική κοινότητα (όπως και όλος ο κόσμος της εργασίας) βρίσκεται μπροστά σε μια «επιχείρηση» συνολικής αλλαγής του τοπίου στη δημόσια εκπαίδευση από την πρώτη μικρή του δημοτικού μέχρι και το Πανεπιστήμιο και τα μεταπτυχιακά προγράμματα.
Η «επιχείρηση» αυτή αφορά τη δομή της εκπαίδευσης, την κατεύθυνσή της, το περιεχόμενο, το μισθό, τη σύνταξη και τις εργασιακές σχέσεις.
Οργανική θέση, ωράριο εργασίας, δικαίωμα μετάθεσης-απόσπασης, μονιμότητα, προβάλλονται και από τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, με τη βοήθεια των ηλεκτρονικών μας κουβερνάντων, σαν αναχρονισμός, σαν παλιομοδίτικες αντιλήψεις, που πρέπει όχι μόνο να εξαφανιστούν από το εκπαιδευτικό τοπίο αλλά να σβήσουν και από τη συλλογική μνήμη.

Επεμβάσεις «χωρίς αναισθητικό»


«Αλλάζουνε εντός μου τα σύνορα του κόσμου»

Η φετινή σχολική χρονιά (4η ουσιαστικά υπό τη βαριά σκιά του μνημονίου) που μόλις κάνει το ντεπούτο της, σέρνει μαζί της όλα τα προβλήματα που χρόνια τώρα έχουν χαράξει το ρημαγμένο εκπαιδευτικό σώμα και παράλληλα ανοίγει για τα καλά τις πύλες της κόλασης για τους 170.000 εκπαιδευτικούς. Μαζί με την υποεκπαίδευση, την υποχρηματοδότηση, τις αυξημένες ιδιωτικές εκπαιδευτικές δαπάνες των νοικοκυριών σε συνθήκες «δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης», τη μείωση των σχολικών μονάδων μέσω των κακόφημων συγχωνεύσεων, τα αναλυτικά προγράμματα που αλλάζουν σαν τραπεζομάντηλα, τις υπερφορτωμένες τάξεις, την βαθιά απογοήτευση και τις ψαλιδισμένες προσδοκίες που αυξάνουν τα παιδιά των τελευταίων θρανίων, έρχεται φέτος να προστεθεί μια επιχείρηση χειραγώγησης – εξουθένωσης – καθυπόταξης των εκπαιδευτικών μέσα από τη νέα μείωση των μισθών, την αύξηση του ωραρίου εργασίας, την εργασιακή εφεδρεία (ή πρόωρη αναγκαστική συνταξιοδότηση), το ασφυκτικό εργασιακό κλίμα και την λεγόμενη αξιολόγηση.

Όποιος έχει μάτια να δει και την τιμιότητα να πιστέψει στα μάτια του αισθάνεται ότι το Υπουργείο Παιδείας, σιγά και σταθερά, λιπαίνει το έδαφος για την "κατασκευή" εκπαιδευτικών χωρίς ωράριο έτσι ώστε αμέσως μετά να νομιμοποιήσει στην κοινή γνώμη τα σχέδιά του για μετακινήσεις, μετατάξεις και απολύσεις.

Οι αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Λυκείου, το κλείσιμο 1056 σχολείων και άλλων τόσων που σχεδιάζεται να κλείσουν τα επόμενα χρόνια, το στρίμωγμα μαθητών σε υπερφορτωμένες τάξεις, το κόψιμο μαθημάτων στο Γυμνάσιο και στο νέο Τεχνολογικό Λύκειο, ο ουσιαστικός μηδενισμός νέων διορισμών, η μείωση των μεταθέσεων σε συνδυασμό με την αξιολόγηση που εξαγγέλλεται για την επόμενη περίοδο, η νέα «αρχιτεκτονική» στη δομή και στη διοίκηση της εκπαίδευσης και η προοπτική περάσματος του δημόσιου σχολείου και πανεπιστημίου στους Καλλικρατικούς Δήμους και Περιφέρειες, μαζί με το συντριπτικό χτύπημα στα Πανεπιστήμια είναι το σκοτεινό μέλλον που «υφαίνει» το Υπουργείο Παιδείας για τη δημόσια εκπαίδευση και τους εκπαιδευτικούς με την ευκαιρία της οικονομικής κρίσης.

Μεθοδκά ετοιμάζουν αύξηση του ωραρίου
Είναι φανερό ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει πάρει εδώ και αρκετό καιρό τις αποφάσεις της για ένα πολύ σημαντικό θέμα οι οποίες αν υλοποιηθούν αλλάζουν δραματικά τις εργασιακές σχέσεις στο χώρο του δημόσιου σχολείου: Πρόκειται για μεγάλη μείωση των προσλήψεων, τον περιορισμό του αριθμού των σχολικών μονάδων, την αύξηση των μαθητών στο τμήμα και βεβαίως την αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών.

Κάθε πόλεμος αρχίζει με τα λόγια και το υπουργείο Παιδείας έχει συμπληρώσει πολλά ένσημα στην προσπάθειά του να πείσει την κοινή γνώμη ότι οι εκπαιδευτικοί εργάζονται εξαιρετικά λίγες ώρες. Ετοιμάζεται να παρουσιάσει με επικοινωνιακή μαεστρία τις «οδηγίες» του ΟΟΣΑ σαν μια αναμφισβήτητη «ιατρική γνωμάτευση» για τη σωτηρία της εκπαίδευσης στη χώρα μας. Αυτές αφορούν αφενός την αύξηση του ωραρίου διδασκαλίας των εκπαιδευτικών και αφετέρου την «κατασκευή» νέου νομοθετικού πλαισίου που θα διευκολύνει τη δημιουργία του εκπαιδευτικού – λάστιχο, με τη διάλυση των οργανικών θέσεων.

Ήδη τα πρώτα βήματα έχουν γίνει και έχει σημασία να τα θυμίσουμε:

1. Αφενός με την Εγκύκλιό με τίτλο «Διαχείριση πλεονάζοντος εκπαιδευτικού δυναμικού», το υπουργείο Παιδείας μπορεί ανά πάσα στιγμή να μετατρέψει τους 170.000 εκπαιδευτικούς σε λάστιχο. Η εγκύκλιος προβλέπει τρία... δρομολόγια. Το πρώτο είναι να αποσπαστεί σε άλλη σχολική μονάδα μένοντας εντός των ορίων του νομού όπου υπηρετεί. Το δεύτερο δρομολόγιο είναι να πάει σε σχολική μονάδα «άλλου Περιφερειακού Υπηρεσιακού Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της ίδιας περιφερειακής διεύθυνσης». Αυτό σημαίνει ότι αλλάζει νομό με ότι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή του και τη ζωή της οικογένειάς του. Την απόφαση για τις περιπτώσεις αυτές λαμβάνει ο περιφερειάρχης εκπαίδευσης μετά από πρόταση του ανώτερου περιφερειακού υπηρεσιακού συμβουλίου. Αλλά υπάρχουν και χειρότερα. Να πάρει «φύλλο πορείας» έξω από τα όρια της περιφέρειας και να μετακινηθεί από τη μια άκρη της χώρας στην άλλη.

2. Αφετέρου, το προσχέδιο με τον εύηχο τίτλο «Οργάνωση των Περιφερειακών Υπηρεσιών Διοίκησης της Εκπαίδευσης – Πρώτα ο μαθητής – Πρώτα η σχολική μονάδα – Νέα Διοίκηση για το Νέο Σχολείο», το οποίο το υπουργείο Παιδείας δημοσιοποίησε πριν από κάμποσους μήνες (στα πλαίσια της προσαρμογής της σχολικής εκπαίδευσης στη νέα «καλλικρατική» δομή της δημόσιας διοίκησης), προβλέπει ότι «σε περίπτωση απουσίας εκπαιδευτικού η αναπλήρωση στα διδακτικά του καθήκοντα γίνεται με εντολή του διευθυντή από εκπαιδευτικό της ίδιας σχολικής μονάδας, κατά προτίμηση της ίδιας ή συναφούς ειδικότητας, που έχει κενό στο ημερήσιο διδακτικό ωράριο εργασίας του. Η άρνηση συμμόρφωσης στο ανωτέρω εκπαιδευτικό καθήκον συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα (Άρθρο 18)».

H αξιολόγηση δεν είναι αθώα
Είναι βαθιά νυχτωμένοι όσοι πιστεύουν (και πολλοί πιστεύουν) ότι η αξιολόγηση θα λύσει πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ένα είδος «πρώτων βοηθειών» στη ρημαγμένη εκπαιδευτική γη.

Το έδαφος, βεβαίως, είναι εύφορο για την υποδοχή του «αυτονόητου», κοντολογίς, για την άκριτη υιοθέτηση, ως φυσικής και εύλογης, της απαίτησης «να ξεκαθαρίσει επιτέλους το εκπαιδευτικό τοπίο από την κόπρο του Αυγεία». Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια των γονέων που αναγκάζονται να «τραυματίζουν» τους οικογενειακούς τους προϋπολογισμούς πληρώνοντας ακριβά -σε καθεστώς «Δημόσιας και Δωρεάν εκπαίδευσης»- το κόστος του εισιτηρίου για την πολυπόθητη είσοδο των παιδιών τους στην Πανεπιστημιακή εκπαίδευση, σε συνδυασμό με την κατακόρυφη πτώση της αποδοτικότητας της «επένδυσης», πριμοδοτεί την οικοδόμηση πεποιθήσεων σύμφωνα με τις οποίες, αν ένας μαθητής δεν μαθαίνει γράμματα στο σχολείο, ή αναγκάζεται να πληρώνει φροντιστήριο ή το απολυτήριό του δεν του εξασφαλίζει μια θέση στην αγορά εργασίας, για όλα αυτά και γι΄ άλλα πολλά ευθύνεται ο εκπαιδευτικός, ο οποίος είναι «αναποτελεσματικός ή άπειρος ή τεμπέλης ή ανίκανος» τόσο όσο και ένας υδραυλικός που δεν μπορεί να επισκευάσει μια βρύση ή ένας γιατρός που δεν είναι ικανός να θεραπεύσει μια γρίπη!

Οφείλουμε να το ξεκαθαρίσουμε: Η αξιολόγηση δεν είναι ένα απλό μεταρρυθμιστικό μέτρο που κάποια στιγμή θα «έρθει» και θα «μάθουμε να ζούμε με αυτή», όπως και με τόσα άλλα. Στη λογική αυτή, της «soft αξιολόγησης», έχουν εγκλωβισθεί σήμερα και πολλοί εκπαιδευτικοί αλλά και δυνάμεις της αριστεράς που αφήνουν να καλλιεργηθεί η άποψη – ή και οι ίδιοι την καλλιεργούν – ότι μέσα στη γενική ακαταστασία και ανοργανωσιά του «ρωμαίικου» η αξιολόγηση θα καταντήσει απλή γραφειοκρατική διαδικασία, ένας ατέλειωτος σωρός χαρτιών και αξιολογικών εκθέσεων όπου «αλλού θα είναι ο παπάς και αλλού τα ράσα του», ο «ένας θα βλογάει τον άλλο» στο … λίκνο της «δημοσιοϋπαλληλικής θαλπωρής», υπό το φόβο της εναλλαγής κυβερνήσεων και της αποφυγής «κομματικών ρεμβασισμών». Αυτή η άποψη είναι επικίνδυνη γιατί χαλαρώνει συνειδήσεις, αφήνει ρωγμές συμβιβασμού με την αξιολόγηση καθώς αποδιοργανώνει τις γραμμές της αντίστασης σε αυτήν. Είναι το ίδιο επικίνδυνη με τη διάκριση ανάμεσα σε «καλή» και «κακή» ή «κακόφημη» αξιολόγηση, ανάμεσα σε αξιολόγηση που μπορεί να βοηθήσει το σχολείο και τον εκπαιδευτικό να βελτιωθούν και σε εκείνη που έρχεται να τιμωρήσει τον εκπαιδευτικό, να μετακυλίσει πάνω του όλη την ευθύνη για τη λειτουργία του σχολείου, αφήνοντας τις δομές του κοινωνικού συστήματος και της εξουσίας στο απυρόβλητο.

Δεν υπάρχει «κακή» και «καλή» αξιολόγηση, αξιολόγηση που «βοηθάει» και αξιολόγηση που «δεν βοηθάει». Η αξιολόγηση έχει «βαθιές ρίζες» στο κοινωνικό σύστημα που ζούμε, είναι οργανικό μέρος της φυσικής και συμβολικής του βίας, κατάγεται από την καπιταλιστική εκμετάλλευση και ταυτόχρονα την εκφράζει, την ισχυροποιεί και την νομιμοποιεί. Η αξιολόγηση μεταμορφώνει την εκμετάλλευση και την ταξική ανισότητα σε «φυσικούς» και «ορθολογικούς» δείκτες, περιορίζοντας σε βαθμό εξαφάνισης τις αντίθετες φωνές. Στη σημερινή περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης όπου η εκπαίδευση γίνεται εμπόρευμα, όπως ο καφές και τα καλλυντικά, η αξιολόγηση περνάει από τον παραδοσιακό ρόλο του τυπικού κοινωνικού ελέγχου των εκπαιδευτικών στην «τιμαριθμοποίηση» της εκπαιδευτικής διαδικασίας, προκειμένου αυτή να έχει «ανταλλακτική αξία» για να κινηθεί στα διεθνή χρηματιστήρια των αξιών.

Για αυτούς τους λόγους είναι το σημαντικότερο πολιτικό διακύβευμα στην εκπαίδευση. Το «πέρασμα» και η «επιβολή» της -μέσω του δούρειου ίππου της λεγόμενης αυτοαξιολόγησης- θα αλλάξει δραματικά τόσο το χάρτη των συσχετισμών στο σχολείο όσο και την καθημερινή εργασία του εκπαιδευτικού, σε όλες της τις πτυχές: από την εργασιακή του σχέση με την εκπαίδευση (μονιμότητα) μέχρι το κλίμα που θα βιώνει καθημερινά στο σχολείο και τις σχέσεις με τους συναδέλφους του. Στο τέλος του νήματος υπάρχει το άχαρο συνοικέσιο με τα ήθη της αγοράς και την περιφερειοποίηση των σχολείων.

Υπάρχει άλλος δρόμος
Όσοι παραμένουν ξύπνιοι για να μπορούν να ονειρεύονται ΑΝΑΣΤΑΣΗ των ΖΩΝΤΑΝΩΝ, ξέρουν καλά ότι τα προβλήματα δεν είναι εκπαιδευτικά. Είναι πολιτικά και οικονομικά που αντανακλώνται στην εκπαίδευση.

Κι όποιος, χωμένος στις συστάδες των θάμνων που τον περιβάλλουν, χάνει το δάσος από το οπτικό του πεδίο, δεν έχει παρά να υποβληθεί στη βάσανο να κάνει λίγο πίσω ή λίγο μπρος και να δει τα πράγματα όπως έχουν, όπως φτιάχτηκαν κι όπως προοιωνίζονται για αύριο. Δύσκολα πράγματα, αλλά απολύτως αναγκαία.

Γίνεται φανερό ότι αυτά τα σχέδια αφορούν κάθε εκπαιδευτικό, κάθε γονιό και κάθε μαθητή. Πρόκειται για συντριπτικό χτύπημα στη δημόσια εκπαίδευση, στο περιεχόμενο και τις κατευθύνσεις της, για κρυφή και φανερή ιδιωτικοποίηση πλευρών της, για βίαιη μείωση του διδακτικού προσωπικού.

Αυτά τα σχέδια πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα με την πιο πλατιά ενημέρωση και κινητοποίηση όλων όσων σχετίζονται με το δημόσιο σχολείο, όλων των εργαζομένων. Η ΟΛΜΕ και η ΔΟΕ, οι ΕΛΜΕ και οι διδασκαλικοί Σύλλογοι, πρέπει να πάρουν άμεσα μέτρα κάλυψης και ενίσχυσης του αγώνα των εκπαιδευτικών των Ξένων Γλωσσών, οι ενώσεις γονέων χέρι χέρι με τους εκπαιδευτικούς πρέπει να αρνηθούν τη φτωχοποίηση του δημόσιου σχολείου.

Οργανωμένα. Όχι χωριστά, ούτε υποταγμένα. Με το σύνθημα που ενώνει την τάξη: Ανατροπή αυτής της πολιτικής που στέλνει εμάς και τα παιδιά μας στην κόλαση. Να τολμήσουμε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: Κυβέρνηση-Ευρωπαϊκή Ένωση-ΔΝΤ φτιάχνουν φέρετρα για εμάς και ψυχιατρεία για τους γιους και τις κόρες μας. Ένα είναι σίγουρο: εάν δεν αλλάξουμε τον κόσμο, πολλοί θα αλλάξουμε κόσμο.

Kάθε Mινώταυρος και κάθε Λαβύρινθος μπορεί να αντιμετωπιστεί!

www.rednotebook.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου